Kanun Detayı

Anasayfa / İçtihat / Yargıtay Karar No : 69 - Karar Yıl 2011 / Esas No : 750 - Esas Yıl 2010





Taraflar arasındaki "alacak" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 16.Asliye Hukuk Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 10.03.2009 gün ve 2008/118 E.- 2009/50 K. sayılı kararın incelenmesi taraf vekillerince istenilmesi üzerine, Yargıtay 18.Hukuk Dairesinin 16.11.2009 gün ve 2009/7123 E.-10298 K. sayılı ilamı ile; 926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 112.maddesine 03.07.2003 tarihinde 4917 Sayılı Yasa ile eklenen 5.maddesinde "Türk Silahlı Kuvvetleri'nden her ne şekilde olursa olsun mecburî hizmet yükümlülüğünü tamamlamadan ayrılan veya ilişiği kesilen subay ve astsubaylar (Türk Silahlı Kuvvetleri'nde görev yapamaz şeklinde sağlık raporu alanlar ile vazife malûlü olarak Türk Silahlı Kuvvetleri'nden ayrılanlar hariç), her yıl kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından belirlenen; askerî öğrenci, subay ve astsubay naspedildikten sonra kendilerine yapılan öğrenim, eğitim ve yetiştirme masraflarını, yükümlülük sürelerinin eksik kalan kısmı ile orantılı olarak kanunî faizi ile birlikte tazminat olarak öderler. Öğrenim, eğitim ve yetiştirme masraflarının hangi unsurlardan oluşacağı ve tahsiline ilişkin usul ve esaslar; Millî Savunma, İçişleri ve Maliye Bakanlıkları tarafından müştereken yürürlüğe konulacak yönetmelikte belirlenir" denilmektedir. Yasanın uygulanmasını gösteren ve 17.12.2005 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Türk Silahlı Kuvvetleri Personelinin Öğrenim, Eğitim ve Yetiştirme Masraflarının Tespitine Dair Yönetmelik'in 5.maddesinde ise, Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapamaz şeklinde sağlık raporu alanlar ile vazife malulü olarak ayrılanlar hariç olmak üzere her ne şekilde olursa olsun mecburi hizmet yükümlülüğünü tamamlamadan ayrılan veya ilişiği kesilen subay ve astsubaylar ile ilgili maliyet hesabında; Öğrencilik dönemine ait 3 Eylül 1985 tarihli ve 18857 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Askerî Okullara Alınan Öğrenciler ile Silahlı Kuvvetler Hesabına Fakülte ve Yüksek Okullarda Okuyan Öğrenciler İçin Yüklenme Senedi Düzenlenmesine ve Bu Okullardan Çeşitli Sebeplerle Ayrılacak Öğrencilere veya Kefillerine Ödettirilecek Tazminata Dair Yönetmelik hükümleri uygulanarak yapılacak hesaplamada; yiyecek, giyim-kuşam, öğrenci harçlıkları, kitap-kırtasiye, vize-diploma-sınav ve benzeri harçlar, öğretim ve eğitimin gerektirdiği ulaşım giderleri, ilaç-tedavi giderleri, barındırma, askerî liseler hazırlık sınıfları yabancı dil eğitimleri, atış, personel ve amortisman giderleri ile görmüş olduğu kurs masraflarının dikkate alınacağı; kurs merkezlerinde subay, astsubay olarak eğitim ve yetiştirme masraflarının tespitinde; eğitim-öğretim görevlilerinin kurs süresiyle orantılı maaşları, ek ders ücretleri, yolluk ve yevmiyeler, kırtasiye giderleri, (eğitim yardımcı malzemeleri/askeri öğrenciler için) eğitim ve yetiştirmenin gerektirdiği taşıma ve ulaşım giderleri, ilaç ve tedavi, öğrenim ve eğitim ve öğretimin diğer öğretim kurumlarına ödenen masrafları ve amortismanların ödeneceği belirtilmiş, aynı yönetmeliğin 6. maddesinin (b) fıkrasında masrafların yapıldığı yıl esas alınarak, ayrıldığı ve ilişiğinin kesildiği tarihe kadar kanuni faizi hesaplanarak tazminat hesabı yapılacağı; yine yönetmeliğin geçici 1.maddesinde ise, yönetmeliğin yayınlandığı tarihte henüz ödeme yapmamış, ancak Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiği kesilmiş personele de bu yönetmelik hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir. Somut olayda; davalı 30.08.1997 tarihinde astsubay naspedilerek Türk Silahlı Kuvvetlerinde göreve başlamış ve 02.12.2003 tarihinde de resen emekli edilmiştir. Bu sebeple davacı astsubay nasbedilmekle öğrenciliği dönemine ilişkin olarak ilgili okul komutanlığına vermiş olduğu yüklenme senedi hükümleri sona ereceğinden borcunun 926 sayılı Yasanın 112.maddesi ve ilgili Yönetmelik hükümlerine göre tayini gerekir. Bu durumda; mahkemece davalının, yukarda belirtilen yasa ve ilgili yönetmelik hükümleri uyarınca; öğrencilik dönemine ilişkin olarak adına yapılan masraflarla katıldığı yurt içi kurs giderlerinin tamamından sorumlu tutulması gerekirken, yüklenme senedinde bulunmadığı gerekçesiyle atış, personel ve amortisman giderlerinin hesaplamaya dahil edilmemesi ve böylece eksik tazminat hesaplanmasının doğru görülmemiştir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir……") gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir. TEMYİZ EDEN: Davacı vekili HUKUK GENEL KURULU KARARI Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü: Dava; öğrenim, eğitim ve yetiştirme giderlerinin tahsili istemine ilişkindir. Davacı Milli Savunma Bakanlığı; davalının TSK personeli iken, mecburi hizmet süresini tamamlamadan 02.12.2003 tarihinde resen emekliye sevk edildiğini belirterek, davalıya yapılan toplam 49.350,00 TL öğrenim, eğitim ve yetiştirme masraflarının tahsilini istemiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinden tazminat istenemeyeceğini belirterek, davanın reddini cevaben bildirmiştir. Mahkemece, davalının imzaladığı 23.08.1996 tarihli düzenleme şeklindeki yüklenme senedinde davalının askeri okula girdiği tarihten itibaren hangi kalem masraflardan sorumlu olacağının ayrıntılarıyla yazıldığı, sayılan gider kalemleri arasında atış, personel ve amortisman giderleri bulunmadığından, anılan giderlerin masraftan düşüldüğü gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Kararın, davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine, Özel Daire'ce, yukarıda yazılı gerekçeyle hüküm bozulmuştur. Yerel Mahkemece, önceki gerekçelerle ve ayrıca davalının yüklenme senedini imzaladığı tarihte yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre sorumluluğunun tayin edilmesi gerektiği, oysa davalının yüklenme senedini imzaladığı 23.08.1996 tarihinde 4917 Sayılı Yasanın yürürlükte olmadığı, 03.07.2003 tarihinde yürürlüğe girdiği, 4917 Sayılı Yasa gereğince çıkartılan Türk Silahlı Kuvvetleri Personelinin Öğrenim, Eğitim ve Yetiştirme Masraflarının Tespitine Dair Yönetmeliğin de 17.12.2005 tarihinde yürürlüğe girdiği, sonradan yürürlüğe giren ve davalı aleyhine olan mevzuat hükümlerine dayanarak davalının sorumluluk sınırının genişletilmesinin "kanunların geriye yürümeyeceği" ilkesine aykırı olduğu ve usule uygun düşmeyeceği, bunlardan başka öğrenci iken yürürlükte olan mevzuata göre masraflarının hesaplanacağına inanarak sözleşme düzenleyen davalının, lehe olan hükümlerin uygulanması yönünde kazanılmış hakkının bulunduğu gerekçesi ile direnme kararı verilmiştir. Ne var ki, yerel mahkemece direnme kararı verildikten sonra, yargılama sırasında 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nun bazı hükümleri, 30.06.2010 tarihinde yürürlüğe giren 6000 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ve ayrıca 22.03.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6191 Sayılı Kanun ile değiştirilmiştir. O halde sonradan çıkan ve 30.06.2010 tarihinde yürürlüğe giren 6000 Sayılı Kanun ve 22.03.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6191 Sayılı Kanun çerçevesinde inceleme yapılarak sonuca gidilmesi gerektiği açıktır. Yerel Mahkemenin, direnme kararının bu değişik gerekçeyle bozulması gerekmiş; bozma nedenine göre, diğer temyiz itirazları incelenmemiştir. S O N U Ç: Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının yukarıda açıklanan değişik gerekçeyle HUMK. nun 429.maddesi gereğince BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, 06.04.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.