Kanun Detayı

Anasayfa / İçtihat / Yargıtay Karar No : 8528 - Karar Yıl 2014 / Esas No : 16945 - Esas Yıl 2013





MAHKEMESİ : KARACABEY 1. ASLİYE HUKUK (İŞ) MAHKEMESİTARİHİ : 10/10/2013NUMARASI : 2012/258-2013/410DAVA :Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkeme, isteği hüküm altına almıştır. Hüküm Süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I A) Davacı İsteminin Özeti:Davacı vekili, müvekkilinin 11/09/2012 tarihinde T. İş Sendikasına üye olduğunu, sendikanın iş yerinde örgütlenme faaliyetlerinde bulunmaya başladığını, iş verenin ve iş veren temsilcilerinin işçiler üzerinde baskı kurarak sendika üyesi işçileri öğrenmeye çalıştıklarını, üye olan işçileri sendikadan istifa etmeye zorladıklarını, istifa etmedikleri taktirde iş akitlerinin feshi ile tehdit edildiklerini, ayrıca fesihten sonra da menfi refarans olarak iş bulmalarına engel olacakları söylenerek üzerlerinde baskı kurulduğunu, 28/09/2012 tarihinde müvekkiline iş akdinin feshedildiğinin bildirildiğini, davacı ile birlikte haklı bir neden olmadan sendika üyesi birçok işçinin iş akdinin feshedildiğini, fesih gerekçesinin sendikal neden olduğunu belirterek fesih işleminin geçersizliğine, müvekkilinin işe iadesine, boşta geçen süre için 4 aylık ücret alacağı ve sendikal sebeple işten çıkartıldığından işe başlatılmaması halinde en az 12 aylık brüt ücreti tutarında sendikal tazminata hükmedilmesini istemiştir.B) Davalı Cevabının Özeti:Davalı vekili, davacının iş akdinin iş kanunun 25/II-b maddesi uyarınca davacının iş yerinde diğer işçiler yanında iş veren hakkında asılsız ve hakaret içeren sözler sarfetmesi sebebiyle feshedildiğini, davacının sendika üyesi olduğundan dava dilekçesi ile haberdar olduklarını, sendika üyeliğine ilişkin iş verene yapılmış bir bildirim bulunmadığı için sendikal sebebe dayalı bir feshin mümkün olmadığını, davacının bu iddiasını ispat etmesi gerektiğini, iş sözleşmesinin feshinde usul ve yasaya riayet edildiğini, dolayısıyla 12 aylık tazminat talep edilmesinin de yasaya aykırı olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:Mahkemece, toplanan kanıtlar uyarınca, davalı işverenin davacının sendikaya üye olduğunu haricen öğrenmesi üzerine, iş sözleşmesini sendikal nedenle feshettiği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.D) Temyiz:Kararı davalı vekili temyiz etmiştir. E) Gerekçe:1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.2-Taraflar arasında iş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedilip edilmediği konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.Sendikal tazminat 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 31 inci maddesinde düzenlenmiş, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı ilk fıkrada hükme bağlanmıştır. Sözü edilen maddenin üçüncü fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, işin sevk ve dağıtımında, işçinin mesleki ilerlemesinde, işçinin ücret, ikramiye ve primlerinde, sosyal yardım ve disiplin hükümlerinde ve diğer hususlara ilişkin hükümlerin uygulanması veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayırım yapamayacağı kuralı getirilmiştir. Konuya dair bir başka güvence bahsi geçen maddenin beşinci fıkrasında öngörülmüş, işçilerin sendikaya üye olmaları veya olmamaları sebebiyle iş sözleşmelerinin feshedilemeyeceği, yine yasaya uygun sendikal faaliyetler sebebiyle işten çıkarılamayacakları ya da farklı uygulamaya tabi tutulamayacakları hükme bağlanmıştır. İşverenin 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 31 inci maddesinin üçüncü ve beşinci fıkralarına aykırı davranması halinde, işçinin bir yıldan az olmamak üzere sendikal tazminata hak kazanacağı hususu da Yasada ifadesini bulmuştur. 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 31 inci maddesinde 4773 sayılı Yasa ile yapılan değişiklik sonrasında, işçinin iş sözleşmesinin sendika üyeliği ya da sendikal faaliyetleri sebebiyle feshedilmesi halinde, doğrudan sendikal tazminat talep hakkının olmadığı açıklanmış, 4857 sayılı İş Kanununun iş güvencesine dair hükümlerinin uygulanacağı kuralı getirilmiştir. Fesih dışında kalan sendikal nedene dayanan ayrımcılık hallerinde ise, işçinin doğrudan sendikal tazminat davası açma hakkı bulunmaktadır. 4773 sayılı Yasa ile sözü edilen maddeye eklenen yedinci fıkrada ise, iş güvencesi hükümlerinin uygulaması dışında kalan hallerde ve feshe bağlı tazminat istekleriyle sınırlı olmak üzere ispat yükünün işverene ait olduğu öngörülmüştür. Bu durumda sendikal nedenle fesih iddiasıyla açılan feshin geçersizliğinin tespiti ile işe iade davasında ispat yükü, önceden olduğu gibi işçi üzerindedir. Ancak, iş güvencesi hükümlerinden yararlanamayan bir işçinin açmış olduğu sendikal tazminat isteklerini içeren bir davada, aksinin ispatı işverene aittir. Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, işyerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, işyerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, işyerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlarla, işverence ekonomik veya teknolojik nedenlere dayalı bir fesih yoluna gidilmesi durumunda teknik yönden bu durumun araştırılması gibi ölçütler belirlenmiştir.Somut olayda davacı iş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğini iddia etmiştir. Mahkemece davacının üyesi olduğu sendikaya yazı yazılmış, ilgili sendikaca halihazırda mahkemede devam eden ve sendika üyeliği sonrası iş akitleri feshedilen 30 adet işçinin işe iade davasının olduğu, 26.06.2012 tarihi itibariyle işyerinde 86 sendika üyesi bulunduğu, 22.01.2013 itibariyle işyerinde çalışan 122 sendika üyesi bulunduğu, işçilere baskı yapılabileceği gerekçesiyle isimleri bildirilmemiştir. Mahkemece tanık beyanlarından yola çıkılarak feshin sendikal nedene dayandığı kabul edilmişse de, mahkemece yapılan araştırma yetersizdir. Dosya içeriğine ve sendika yazısına göre başka işçilerin de sendikal fesih nedeniyle işe iade davaları açtığı anlaşılmaktadır. Öncelikle işyerinde sendikal fesih nedeniyle işe iade davası açan işçilerin işten ayrıldığı dönemlerdeki işçi sayıları, bu işçiler dışında iş sözleşmesi feshedilen başka işçi olup olmadığı bunların sayısı, iş sözleşmesi feshedildikten sonra işçi alınıp alınmadığı, alındıysa sayıları araştırılıp, tüm bunlarla birlikte değerlendirme yapılarak feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığının belirlenmesi gerekirken eksik araştırmayla karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.F) Sonuç:Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 17.03.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.