Anasayfa / İçtihat / Yargıtay Karar No : 26263 - Karar Yıl 2014 / Esas No : 26850 - Esas Yıl 2012





MAHKEMESİ : ANKARA 1. İŞ MAHKEMESİTARİHİ : 03/05/2012NUMARASI : 2010/909-2012/386DAVA :Davacı, ücret farkı alacağı ve %5 fazlalığını, fazla çalışma ücreti ile %5 fazlalığını, ulusal bayram genel tatil ücretini, hafta tatili ücretini, eşya nakil parasını, kira, elektrik, su ve ısınma giderleri ile TİS ile sağlanıp söz konusu dönemde faydalandırılmayan bir kısım haklar karşılığı alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır. Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I A) Davacı İsteminin Özeti:Davacı, davalı Şirkete ait işyerinde gazeteci olarak 01.03.1987-31.01.2010 tarihleri arasında çalıştığını, bu çalışmanın 01.02.1997- 31.12.2009 tarihleri arasındaki döneminde ise Londra muhabiri olarak görev yaptığını, ancak bu döneme ilişkin bazı haklarının imzalanan bireysel iş sözleşmesi ile TİS’e aykırı olarak ya kısmen ya da tamamen ödenmediğini ileri sürerek, ücret farkı alacağı ve %5 fazlalığını, fazla çalışma ücreti ile %5 fazlalığını, ulusal bayram genel tatil ücretini, hafta tatili ücretini, eşya nakil parasını, kira, elektrik, su ve ısınma giderleri ile TİS ile sağlanıp söz konusu dönemde faydalandırılmayan bir kısım haklar karşılığının tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.B) Davalı Cevabının Özeti:Davalı, davanın reddini talep etmiştir.C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:Mahkeme, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanarak davanın kısmen kabulüne karar vermiştir. D) Temyiz:Kararı taraflar temyiz etmiştir. E) Gerekçe:1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.2-Taraflar arasında davacının, davalı Şirkette çalışmakta iken Londra muhabiri olarak görevlendirildiği 01.02.1997- 31.12.2009 tarihleri arasındaki dönemde yürürlükte bulunan ilgili toplu iş sözleşmelerinden faydalanıp faydalanamayacağı hususu uyuşmazlık konusudur.Davacı, uyuşmazlık konusu dönemde yürürlükte bulunan TİS den faydalanması gerektiğini iddia etmiş; davalı ise davacının yurtdışında çalıştığından bu yerin TİS kapsamındaki işyeri olarak kabul edilemeyeceği gibi, bu dönemde sendika aidatını da ödemediğinden TİS den yararlanamayacağını savunmuştur.Mahkemece, davacının yurtdışında görev yaptığı dönemde tarafı olduğu Sendikaya üyelik veya dayanışma aidatı ödemediği gibi, yurtdışı hizmet sözleşmesinde de bu görev süresince TİS’den yaralanabileceğine ilişkin bir düzenlemeye yer verilmediği gerekçesiyle davacının TİS’den kaynaklanan taleplerinin reddine karar verilmiştir.Taraflar arasında davacının ihtilaflı dönemde TİS in tarafı olan Sendikaya üyeliğinin bulunup bulunmadığı konusunda uyuşmazlık olmadığı gibi, üyelik olgusu Mahkemenin de kabulündedir.Evleviyetle, davacının üyelik yahut dayanışma aidatını ödeyip ödememesinin TİS’den yararlanmaya etkili olup olmadığının tartışılması gerekir ki, uyuşmazlık konusu dönemde yürürlükte bulunan 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu’nun 9 uncu maddesinde TİS den yararlanmanın koşulları düzenlenmiş olup, burada kural olarak toplu iş sözleşmesinin imzalanması tarihinde taraf sendikaya üye olanların yürürlük tarihinden itibaren yararlanacağı hüküm altına alınmış, ayrıca takip eden fıkrada ise toplu iş sözleşmesinin yürürlükte olup da tarafı olan sendikaya üyeliğin bulunmadığı durumlarda dayanışma aidatı ödemek suretiyle faydalanma halleri sıralanmıştır.Ayrıca dosyada yer alan TİS hükümlerine göre sendika aidatını ödeme yükümlülüğü işverene ait olup, aksi halde yani işverence bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde bu durumun işçi aleyhine yorumlanması mümkün değildir.Buna bağlı olarak; uyuşmazlık konusu dönemde toplu iş sözleşmesinin tarafı Sendikaya üye olan davacının bu dönemde TİS den faydalanması gerekli olup, aksi yöndeki Mahkeme gerekçesi hukuken isabetli değildir. Öte yandan, Mahkemece taraflar arasında imzalanan yurtdışı hizmet sözleşmesinde bu dönemde davacının TİS den faydalanacağına ilişkin bir düzenlemeye yer verilmediği gerekçesine dayanılmışsa da; 2822 sayılı Kanun’un 6 ıncı maddesindeki, “Toplu iş sözleşmesinde aksi belirtilmedikçe hizmet akitleri toplu iş sözleşmesine aykırı olamaz. Hizmet akitlerinin toplu iş sözleşmesine aykırı hükümlerinin yerini toplu iş sözleşmesindeki hükümler alır. Hizmet akdinde düzenlenmeyen hususlarda toplu iş sözleşmesindeki hükümler uygulanır. Toplu iş sözleşmesinde hizmet akitlerine aykırı hükümlerin bulunması halinde hizmet akdinin işçi lehindeki hükümleri geçerlidir.” yönündeki düzenleme ile dosya kapsamında yer alan TİS’lerdeki bireysel anlaşmaların TİS’in tanıdığı hakları azaltıcı, kısıtlayıcı ve bozucu şartları ihtiva etmeyeceği yönünde kurala yerverilmesi karşısında isabetli değildir.Belirtilen sebeplerle; Mahkemece mer’î mevzuat hükümlerine göre davacının uyuşmazlık konusu dönemde TİS den yararlanacak işçi olarak kabul edilip bu yöndeki taleplerinin değerlendirilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile bu taleplerinin reddine karar verilmesi yerinde değildir.3-Ayrıca, davacı davalı Şirket ile aralarındaki bireysel anlaşmaya dayalı olarak eşya nakil parasını talep etmiş ve Mahkemece bu talebin kabulüne karar verilmiş ise de; taraflar arasında imzalanan sözleşmenin “Görev ve atamayla ilgili masraflara” ilişkin kısmında, işverenin işçinin yurtdışına atandığında veya tekrar yurtiçinde görevlendirildiğinde eşya nakli için yapılan harcamaların yarısını ödeyeceğinin belirtilmesi ve davacının yurtdışı göreve başlayış ve bitiş tarihlerinin dikkate alınması karşısında, dosyaya ibraz olunan 22.10.2007 tarihli faturaya göre hesaplanan eşya nakil parasının hüküm altına alınması hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.F) Sonuç:Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 11.09.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.