Anasayfa / İçtihat / Yargıtay Karar No : 26080 - Karar Yıl 2015 / Esas No : 23198 - Esas Yıl 2015





MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİDAVA : Davacı, davalı tarafından terfi ettirilip TİS kapsamından çıkartılan işçilerin TİS kapsamında olduklarının tespiti ve TİS kapsamında olmaları nedeni ile Sendikalı üye olduklarının tespiti ile birikmiş sendikal aidatlarının tahsiline karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I A) Davacı İsteminin Özeti: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı şirket ile davacı sendika arasında 11. Dönem Toplu İş Sözleşmesinin 01.01.2011-31.12.2012 tarihleri arasında geçerli olmak üzere imzalandığını, sendika üyesi olan kişilerin terfi komisyonunca 2011 yılı Aralık ayında 12 çarkçı, 11 kişi ise kaptanlık olmak üzere 23 kişinin terfi aldığını, bu 23 kişinin terfi öncesi sendikalı üye iken, terfi sonrası kaptan ve baş makinist olan işçilerin sendikasız ve kapsam dışı olduğu beyan edilerek sendikal aidatlarının sendikaya ödenmediğini, gemi kaptanı ve baş makinistlerin ... kurulduğundan bu yana yıllardır sendika üyesi yani kapsam içi personel olduğunu, davalı tarafından terfi ettirilip TİS kapsamından çıkartılan işçilerin TİS kapsamında olduklarının tespiti ve TİS kapsamında olmaları nedeni ile Sendikalı üye olduklarının tespiti ile birikmiş sendikal aidatlarının tahsilini talep etmiştir.B) Davalı Cevabının Özeti: Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; davacı sendikanın davayı temsil ettikleri üye işçilerin adı belirtilerek dava açabileceklerini, taraf ehliyetlerinin bulunmaması nedeniyle davanın görülüp sonuçlandırılması olanağı bulunmadığını, kaptan ve baş makinistlerin TİS nin 5. maddesi uyarınca TİS kapsamında olmadıklarından davacının tespit ve muarazanın meni taleplerinin reddi gerektiğini, TDİ Genel Müdürlüğünden naklen gelen personelin ise hariç tutulduğunu, nakil tarihinde gemi kaptanı ve başmühendisi olmadan geçenlerin sonradan gemi kaptanı veya başmühendisi olması halinde unvan ve pozisyonları gereği TİS'in şahıs bakımından kapsamı dışına çıktıklarının kabul edilmesi gerektiğini, bu nedenlerle davacı sendikanın TDİ den nakille geldikten sonra gemi kaptanı ve baş mühendisliğe yükseltilen personelin TİS kapsamında olmaması nedeniyle davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.C) Mahkemenin ilk kararı dairemizin 2013/1511 esas 2013/34133 karar sayılı ilamı ile özetle ve sonuç olarak “Somut olayda davacı sendika sendika üyesi yani kapsam içi personel statüsünde olan , davalı tarafından terfi ettirilip TİS kapsamından çıkartılan işçilerin TİS kapsamında Sendikalı üye olduklarının tespiti ve birikmiş sendikal aidatlarının tahsilini talep etmiştir. Davacı sendikanın iş veren tarafından kapsam dışı olarak değerlendirilen işçilerin kapsam içi personel olduğunun tespitiyle bu işçilerin sendika üyesi olmalarından kaynaklanan aidat alacaklarının da ödenmesini talep ettiği anlaşılmakla yargılama konusunun hem tespit hem de eda davası niteliğinde olması sebebiyle yukarıdaki açıklamalar ışığında davacı sendikanın taraf ehliyetinin bulunduğu kanaatine varılmıştır. Uyuşmazlık TDİ Genel Müdürlüğünden naklen geldikleri sırada kaptan ve başmühendis olmayan işçilerin, daha sonra terfi ettirilerek kaptan ve başmühendis olmaları halinde kapsam dışı mı, yoksa kapsam içi mi olacakları konusunda toplanmaktadır. 01.01.2011-31.12.2012 arasında geçerli 11. Dönem Toplu İş Sözleşmesi 5. maddesi incelendiğinde baş makinistlere ilişkin bir hükmün yer almadığı dolayısıyla yargılamaya konu edilen ve baş makinistliğe terfi eden on üç işçi bakımından yanlış değerlendirme yapıldığı, Kaptan olarak terfi edilen on işçi bakımından ise dosyaya davacı tarafından sunulan belgeler incelendiğinde 2005 Yılında TDİ den usta gemici olarak naklen gelen ve 2009 Yılında kaptan olarak atanan bazı işçilerin kapsam içi değerlendirildiği görülmekle; 2005 Yılında TDİ ‘den naklen gelen 2011 Haziran ayında yapılan özelleştirme sonrası kaptan olarak terfi eden işçinin kapsam dışı değerlendirildiği yönündeki davacı iddialarının incelenmemesi hatalı ise de davacının gerekçeli temyiz dilekçesinde yargılamaya konu edilen işçilerin dava devam ettiği esnada davalı işveren tarafından Sendikalı üye olduklarının kabul edildiği ve kapsam içine alındıklarına dair açıklama mahkemece değerlendirilmelidir. “gerekçesiyle bozulmuştur.C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti: Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, 01.11.2011 ve 31.12.2012 tarihleri arasında geçerli olunan 11. Dönem TİS 5. Maddesinin B Bendinde '' Başmühendis'' ünvanlarının yer almadığı, bu sebeple '' Başmakinist'' ünvanlı on üç çalışanın 5/B maddesinde yer almadığından kapsam içi sayılması gerektiği, fiilen '' Başmühendis'' ve '' Başmakinist '' ünvanlarının kullanılmasında karışıklık yaşandığı, gerek bu on üç kişi gerekse kaptanlığa terfi ettirilerek kapsam dışı çekilen on işçi dava ederken İDO ve davalı ... arasında imzalanan 02.08.2013 tarihli protokolle kapsam içi çalışan olarak kabul edildiği, esasen davacı tarafça dava dilekçesi ekinde ibraz edilen ek 5 nolu çizelgelerde bu kişilerin sendika aidatları ödenmemesine rağmen kapsam içi personel olarak gösterildiği, kaldı ki sendika üyesi olan ve terfi komisyonunca 2011 Aralık ayında terfi eden yirmi üç kişinin terfi öncesi sendikalı iken terfi sonrası sendikasız ve kapsam dışı sayılması sendikal örgütlenme hakkına da aykırı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. D) Temyiz:Kararı davalı temyiz etmiştir. E) Gerekçe:1- Yargılamaya konu 11. Dönem TİS’nin ilgili hükmünde başmakinistlerin kapsam dışı personel statüsünde yer almadığı; davalıya ait 2012 tarihli yıllık izin tablolarında başmakinistlerin kapsam içi personel statüsünde sayıldıklarının görülmesi karşısında ; mahkemenin başmakinistlerin kapsam içi oldukları yönündeki değerlendirmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.2-Davacının aidat alacağı talebinin kabulü isabetlidir.3- Kaptan olarak terfi eden ve dosyada isimleri belli olan on işçinin eksik inceleme doğrultusunda kapsam içi kabul edilmesi hatalıdır. Taraflar arasındaki protokolün yürürlük tarihi 01.08.2013 olup, yargılamaya konu dönem bu tarihten önceye aittir. Kaptan olarak terfi ettirilen on çalışan bakımından dosyaya davacı tarafından sunulan belgeler incelendiğinde 2005 yılında TDİ'den usta gemici olarak naklen gelen ve 2009 yılında kaptan olarak atanan bazı işçilerin kapsam içi değerlendirildiği görülmektedir. 2005 yılında TDİ'den naklen gelen 2011 Haziran ayında yapılan özelleştirme sonrası kaptan olarak terfi eden işçilerin ise eski uygulamalara rağmen kapsam dışı değerlendirildiği yönündeki davacı iddialarının dairemiz bozma ilamı doğrultusunda yeterince araştırılmaması hatalıdır. Mahkemece 2005 yılında TDİ'den usta gemici olarak naklen gelen ve 2011 Haziran ayından önce kaptan olarak atanan işçilerin kapsam içi değerlendirilip değerlendirilmediği; başka bir ifadeyle bu hususta İDO’nun 2011 yılı Haziran ayında Tepe, Afken, Sera ve Souter konsorsiyomuna satılarak özelleştirilmesinden önceki döneme ait uygulama araştırılarak yargılama konusu ihtilaf çözülmelidir.F) Sonuç: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 17.09.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.