Kanun Detayı

Anasayfa / İçtihat / Yargıtay Karar No : 21633 - Karar Yıl 2016 / Esas No : 22698 - Esas Yıl 2016





MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİDAVA : Davacı, ... Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü'nün 11.02.2015 tarih ve 76020743-667-5219 sayılı tespitinin iptaline karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Hüküm süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I A) Davacı İsteminin Özeti:Davacı asıl işveren üniversite vekili, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü .... Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü'nün 11.02.2015 tarih ve 76020743-667-5219 sayılı yazısında davalının iş akdinin 31.12.2014 tarihinde iş bitimi nedeniyle sonlandırıldığından kıdem tazminatı hakkının doğduğu ve 6552 sayılı kanunun 8.maddesine göre bu tazminatın üniversite tarafından ödenmesi gerektiğinin belirtildiğini, bu yazının 18.02.2015 tarihinde tebliğ edildiğini, davalının üniversitenin yapmış olduğu ihaleyi kazanan ... Temizlik Malzemeleri İnş. Ve Özel Sağlık Hizmet San.Ltd.Şti. de temizlik işçisi olarak üniversite bünyesinde çalışmaya başladığını, 2012-2013 ve 2014 yıllarında bu şekilde temizlik işçisi olarak çalışmaya devam ettiğini, davalının ... 3. Noterliğinden çekilen 12.12.2014 tarihli ihtarnamesinde çalışma koşullarında esaslı değişiklik yapıldığı ve bu nedenle İş Kanunun 24/II maddesi uyarınca iş akdini feshettiğini bildirdiğini, bu fesihte davalının iş akdini kendisinin sona erdirdiğinin görüldüğünü, bu nedenle Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü ... Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü'nün 11.02.2015 tarih ve 76020743- 667-5219 sayılı yazısında belirtmiş olduğu davalının 31.12.2014 tarihinde iş bitimi nedeniyle sonlandırıldığından kıdem tazminatı hakkının doğduğu tespitini kabul ettiklerini, davalının 12.12.2014 tarihli ihtarnamesi ile İş Kanunun 24/II. Maddesi gereğince yapılan feshin şartlarının oluşmadığını, kendisinin temizlikçi olduğunu, bu nedenle işyeri koşullarında esaslı değişiklik yoluna gidilmesinin söz konusu olmadığını, feshin haklı sebeple bir fesih olmadığını bu nedenle tazminat şartlarının oluşmadığını, ayrıca feshin süresinde kullanılmadığını, geçersiz fesih nedeniyle de tazminat şartlarının gerçekleşmediğini, tüm bu nedenlerle İş Kanunun 92/3 maddesi gereğince Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü ... Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü'nün 11.02.2015 tarih ve 76020743-667-5219 sayılı tespitinin iptalini talep ve dava etmiştir.B) Davalı Cevabının Özeti:Davalı işçi; davanın süresinde açılmadığını, husumet nedeniyle de reddi gerektiğini, kendisinin davacı üniversite bünyesinde taşeron firmada çalıştığı dönemde "büro elemanı" ünvanı ile kütüphane görevlisi ve müdür sekreteri olarak çalıştığını, davacı üniversitenin temizlik işlerinde çalıştığı yönündeki iddialarının gerçeği yansıtmadığını, davacı üniversitenin 28.11.2014 tarihli belge ile mevcut görevini değiştirmek istediğini, ancak kendisinin 01.12.2014 tarihli dilekçesi ile bu yeni görevlendirmeyi kabul etmediğini ve eski görevini yapmaya hazır olduğunu bildirdiğini, bu tarihten sonra kendisine çok ciddi mobbing uygulandığını, sağlığının bozulduğunu, doktor raporu aldığını, rapor dönüşü öğrenci bürosunun anahtarlarının değiştirildiğini ve bundan sonra buraya girmemesi gerektiğinin söylenerek tuvalet ve oda temizliği yapılması konusunda ısrar edildiğini, ... 3. Noterliğinden çekmiş olduğu 12.12.2014 tarihli ihtarname ile çalışma koşullarında esaslı değişiklik yapıldığı ve bu nedenle İş Kanunun 24/II-f maddesi uyarınca iş akdini feshetmek zorunda kaldığını bildirdiğini, öğrenci işlerinde büro elemanı olarak çalıştığını, bu durumu dosyaya sunmuş olduğu resimler ve tanıklarla da ispatlayacağını, maruz kaldığı mağduriyetin giderilmesi için Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü ... Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü'ne başvurduğunu, İş-Kur tarafından kayıt ve belgelerin incelendiğini ve iş akdinin 31.12.2014 tarihinde iş bitimi nedeniyle sonlandırıldığı gerekçesiyle kıdem tazminatına hak kazandığının tespit edildiğini, sigortalısı olduğu şirketin ...'ya iş bitimi nedeniyle iş sözleşmesinin sonlandırıldığını bildirmiş olduğunu, bu bildirimle kendisinin bir ilgisi olmadığını, her iki koşulda da kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş akdinin sona erdiğini, bu nedenlerle itirazın reddini talep etmiştir.C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:Mahkemece yapılan yargılama sonunda, İş Kanunu 92.maddesinin 3. fıkrasında düzenlenen 30 günlük sürenin kanun tarafından düzenlendiğinden kesin bir süre olduğu ve hak düşürücü nitelik taşıdığı, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü ... Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün 11/02/2015 tarih ve 76020743-667-5219 sayılı yazısının davacı Üniversiteye 18/02/2015 tarihinde tebliğ edildiği, davacı üniversitenin davayı 30 günlük yasal süresi içeresinde 18/03/2015 tarihinde açtığı, İş Kanunu 92.maddesi 3.fıkrasına göre iş müfettişleri ve iş kurumu il müdürlüğü memurluğunun hazırladığı rapor ve tutanaklar yargılama hukuku bakımından adi bir kanuni karine niteliğini taşıdığı, bu rapor ve tutanakların aksinin ispat edilebileceği, aksi kanıtlanıncaya kadar geçerli bir tespit niteliğini taşıdığı, rapor ve tutanakların aksi her türlü delil ile ve her aşamada kanıtlanabileceği, davacı üniversite tarafından iş akdinin 31/12/2014 tarihinde iş bitimi nedeni ile değil, davacı tarafça ... 3.Noterliğinin 12/12/2014 tarihli ihtarnamesi ile feshedildiği belirtildiği, taraf tanıklarının dinlendiği, davalının iş akdini ... 3.Noterliğinin 12/12/2014 tarihli ihtarname ile feshettiğinin her iki tarafında kabulünde olduğu, dolayısı ile Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü ... Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün iş akdinin 31/12/2014 tarihinde iş bitimi ile sona erdiği ve bu nedenle davalının kıdem tazminatı alacağına hak kazandığına ilişkin yapmış olduğu tespitin yerinde olmayıp davacı üniversitenin bu tespite itirazında haklı olduğu, ancak bu fesih neticesinde davalının kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmadığı bu davanın konusu olmadığının ayrıca değerlendirme yapılması gerektiği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir. D) Temyiz:Kararı davalı temyiz etmiştir. E) Gerekçe:Uyuşmazlık, davalı işçinin kıdem tazminatının ödenmesi için Türkiye İş Kurumuna yaptığı inceleme şikayeti üzerine, kurumca kıdem tazminatına hak kazandığının tespitine dair kurum raporuna itiraz istemidir.4857 sayılı İş Kanunu’nun 92. Maddesine göre: “91 inci madde hükmünün uygulanması için iş hayatının izlenmesi, denetlenmesi ve teftişiyle ödevli olan iş müfettişleri, işyerlerini ve eklentilerini, işin yürütülmesi tarzını ve ilgili belgeleri, araç ve gereçleri, cihaz ve makineleri, ham ve işlenmiş maddelerle, iş için gerekli olan malzemeyi 93 üncü maddede yazılı esaslara uyarak gerektiği zamanlarda ve işçilerin yaşamına, sağlığına, güvenliğine, eğitimine, dinlenmesine veya oturup yatmasına ilişkin tesis ve tertipleri her zaman görmek, araştırmak ve incelemek ve bu Kanunla suç sayılan eylemlere rastladığı zaman bu hususta Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılacak İş Teftişi Tüzüğünde açıklanan şekillerde bu halleri önlemek yetkisine sahiptirler. Teftiş, denetleme ve incelemeler sırasında işverenler, işçiler ve bu işle ilgili görülen başka kişiler izleme, denetleme ve teftişle görevli iş müfettişleri ve işçi şikayetlerini inceleyen bölge müdürlüğü memurları tarafından çağrıldıkları zaman gelmek, ifade ve bilgi vermek, gerekli olan belge ve delilleri getirip göstermek ve vermek; iş müfettişlerinin birinci fıkrada yazılı görevlerini yapmaları için kendilerine her çeşit kolaylığı göstermek, bu yoldaki isteklerini geciktirmeksizin yerine getirmekle yükümlüdürler. Çalışma hayatını izleme, denetleme ve teftişe yetkili iş müfettişleri ile işçi şikayetlerini incelemekle görevli bölge müdürlüğü memurları tarafından tutulan tutanaklar aksi kanıtlanıncaya kadar geçerlidir. İş müfettişleri tarafından düzenlenen raporların ve tutulan tutanakların işçi alacaklarına ilişkin kısımlarına karşı taraflarca otuz gün içerisinde yetkili iş mahkemesine itiraz edilebilir”. Anılan yasal hükümler ile Çalışma ilişkilerini korumak ve geliştirmek, ortam ve koşullarını denetlemek görevi iş müfettişlerine verilmiştir. Buna göre iş müfettişleri işyerinde genel, kontrol ve inceleme denetimi yaparlar. İşyerinde işin yürütümü yönünden çalışma hayatı ile ilgili tüm mevzuat hükümlerine ve işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından ise; işçi sağlığı ve güvenliğine ilişkin mevzuat hükümlerinin uyulup uyulmadığının tespiti, genel denetimdir. Genel denetim ise yargısal faaliyet olarak nitelendirilemez. Kontrol denetimi ise, genel denetim sonrası (işin yürütümü veya işçi sağlığı ve güvenliğine ilişkin) mevzuata aykırılık ve eksiklik olarak tespit edilen olguların, verilen süre içinde giderilip giderilmediğini kontrol edilmesidir. İnceleme denetimi, bir kişinin ya da kurumun başvurusu üzerine yapılan denetimdir. Dosya içeriğine göre davalı işçinin şikayeti üzerine yapılan inceleme sonunda verilen rapor, davalının işçilik alacağı olan kıdem tazminatına hak kazandığı yönündedir. O halde mahkemece yapılacak inceleme raporunun iptali değil, davalının kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmadığının, kazanmamış ise davacı işverenin bundan dolayı borçlu olmaması nedeni ile itirazın kabulüne karar verilmesidir. Somut uyuşmazlıkta, davalının iş sözleşmesini noterden gönderilen ihtarname ile 12.12.2014 tarihinde büro personeli olarak görevli iken temizlik görevinde görevlendirilmesinin çalışma koşullarında esaslı değişiklik olduğunu, bunu kabul etmediğini ve iş sözleşmesini 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24/II maddesi uyarınca haklı nedenle feshettiğini, kıdem tazminatı ve işçilik alacaklarının ödenmesini talep etmiştir. İşçinin iş şartlarında esaslı değişiklik yapılması halinde, işçi İş Kanunu’nun 22. Maddesi uyarınca kabul etmeyeceği gibi 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24II.f maddesi uyarınca iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir. Mahkemece toplanan delillere göre ve özellikle tanık anlatımlarına göre büro personeli olarak çalıştırılan davalı, müdürün değişmesi üzerine öğrenci işlerinde temizlik işinde görevlendirilmiştir. Bu durum iş şartlarında esaslı değişiklik olup, davacı 12.12.20014 tarihi itibari ile kıdem tazminatına hak kazanır. Türkiye İş Kurumu inceleme raporu her ne kadar bu şekilde bir tespit yapmayıp, 31.12.20014 tarihinde iş bitimi nedeni ile davacının kıdem tazminatına hak kazandığı gerekçesi ile yaptığı tespit hatalı ise de sonuç itibari ile davalının kıdem tazminatına hak kazandığı ve davalının itirazının bu nedenle yerinde olmadığı anlaşılmaktadır. Mahkemece bu gerekçe ile itirazın reddi gerekirken, yazılı gerekçe ile kabulüne karar verilmesi hatalıdır. F) Sonuç:Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 06.12.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.