Anasayfa / İçtihat / Yargıtay Karar No : 14307 - Karar Yıl 2016 / Esas No : 20012 - Esas Yıl 2016





MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ.DAVA : Davacı, olumlu yetki tespitinin iptaline karar verilmesini istemiştir.Yerel mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir. Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I A) Davacı İsteminin Özeti:Davacı vekili dava dilekçesinde, ...’nca diğer davalı ...Sendikası’nın, işyerinde ...Sözleşmesi (...) yapmaya yetkili olduğuna dair 13.08.2015 Tarih ve 72693546-103.02.-E.17001 Sayılı Yazısının müvekkillerine 19.08.2013 tarihinde tebliğ edildiğini, müvekkili şirketlerin, ... Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü’nde, 5188 Sayılı Özel Güvenlik Kanunu uyarınca Hizmet Alımı Sözleşmesi ile faaliyet gösterdiğini, müvekkillerinin asıl işin yardımcı işi niteliğinde olan özel güvenlik işini yerine getirdiğini, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 4.maddesinin 2.fıkrasına göre, yardımcı işin,işyerindeki asıl işin tabi olduğu iş kolunda sayıldığını,6356 sayılı kanunun 1 numaralı cetvelinde ve 28502 sayılı İş Kolları Yönetmeliği’nin 1 numaralı cetvelinde idare merkezi faaliyetlerinin 10 numaralı büro iş kolundan sayıldığını, bu nedenle de 10 numaralı, ticaret büro ve güzel sanatlar iş kolunda faaliyet gösteren sendikanın ...akdetmeye yetkili olduğunu, davalılardan ...’nın ise özel güvenlik alanında örgütlendiğini ve ...yapmaya yetkisinin bulunmadığını, davalı sendikanın Sendika Kanunu’nda düzenlendiği şekilde yeterli nisabı sağlamadığını, işyerinde asıl işverenin ... Belediyesi olduğunu,bu nedenle yetki kararının da idareye tebliğ edilmesi gerektiğini, müvekkil şirketlerin, idarenin belirlediği ücret ve sosyal haklarla bağladığını, hizmet alımı sözleşmelerinde düzenlenen ücret ve diğer sosyal haklardan daha fazla ödeme yapmasını mümkün olmadığını, neticede Genel-İş Sendikası’nın ...yapmaya yetkili olduğuna dair ...’nın tespit kararının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.B) Davalılar Cevabının Özeti:Davalılardan ... vekili, cevap dilekçesinde, davalı şirketin yapmış olduğu işin özel güvenlik işi olduğunu, bir işçinin sendikaya üye olması için talebinin elektronik ortamda yapıldığını ve aynı şekilde bakanlığa iletildiğini,üyelik işlemlerinin de bakanlığın bilgisi dahilinde yapıldığını, 28502 Sayılı İşkolları Yönetmeliği uyarınca özel güvenlik hizmetinin Savunma ve Güvenlik iş kolu kapsamında olduğunun belirlendiğini,işyerinde özel güvenlik işinin yapıldığını,işçilerle yapılan iş sözleşmeleriyle de sabit olduğunu,davalı sendikanın savunma ve güvenlik işinde çalışan işçilerin %8,5 oranında üyesinin bulunduğunu,davalı işyerinde 76 işçinin çalıştığını,davalı sendikaya üye olan işçi sayısının ise 131 olduğunu, bakanlığın yetkiye ilişkin kararının idareye tebliğ edilmesinin sonucu değiştirmeyeceğini,bu nedenlerle davanın reddi gerektiğini savunmuştur.Davalılardan ... vekili, cevap dilekçesinde, ... Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü’nde hizmet alımı sözleşmeleri kapsamında yürütülmekte olan özel güvenli işinin, davalı ...’nın kurulu bulunduğu 19.Sıra No’lu Savunma ve Güvenlik işkolunda yer aldığını,yerleşik içtihatlara göre de,iş kolunun asıl işverenin iş koluna göre belirlenemeyeceğini, bakanlıkça yapılan incelemede davalı sendikanın,gerekli nisaplara ulaştığının tespit edildiğini,davacı işverenle dava dışı idare arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunduğunu,bu nedenlerle davanın reddi gerektiğini savunmuştur.C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:Mahkemece, toplanan kanıtlara ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın reddine karar verilmiştir.D) Temyiz:Kararı davacı vekili temyiz etmiştir. E) Gerekçe:1-Somut uyuşmazlıkta ... tarafından davacı işverenin ....da bulunan işyeri düzeyinde yetki tespiti yapılmıştır.6356 sayılı Yasa'nın 79.maddesinde, “Bu Kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar iş davalarına bakmakla görevli ve yetkili mahkemelerde görülür. Ancak yedinci ila on birinci bölümlerin uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar için, görevli makamın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir." düzenlemesi bulunmaktadır.6356 sayılı Yasanın 2. maddesinin c bendi uyarınca “Görevli makam: İşyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, aynı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi için ise Bakanlığı,” ifade eder.Ayrıca 6356 sayılı Kanun’un 34. maddesinin 2. fıkrasında, “Bir gerçek ve tüzel kişiye veya bir kamu kurum ve kuruluşuna ait aynı işkolunda birden çok işyerinin bulunduğu işyerlerinde, toplu iş sözleşmesi ancak işletme düzeyinde yapılabilir.” denilirken 4. fıkrasında ise, “İşletme toplu iş sözleşmesi yapılacak işyerlerinin aranılan niteliğe sahip olup olmadıklarına ilişkin uyuşmazlıklar, işletme merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede onbeş gün içinde karara bağlanır. Kararın temyizi hâlinde Yargıtay onbeş gün içinde kesin olarak karar verir.” düzenlemesi getirilmiştir.Toplu iş hukukunda bir toplu iş sözleşmesi ünitesi olan işletmeden söz edebilmek için kural olarak aynı işverene ait, aynı işkolunda yer alan işyerlerinin bulunması gereklidir. İşverenin işletme kapsamındaki işyerleri için ancak tek bir toplu iş sözleşmesi yapılabilir. Bu toplu iş sözleşmesi ise işletme toplu iş sözleşmesidir. Bu kural kamu düzenine ilişkin olup resen gözetilmelidir.Yukarıda yazılı yasal düzenlemeler çerçevesinde somut uyuşmazlığın değerlendirilmesine gelince;Davaya konu yetki tespitinden, davacı şirketler olan ...ve Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. ile...Güvenlik Eğitim ve Koruma Hiz. Ltd.Şti.lerinin (... Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü Özel Güvenlik Hizmeti Alımı) ... ... / ... adresinde bulunan ...... sicil numaralı işyerlerinde tespit yapıldığı anlaşılmaktadır. Yine aynı yetki tespitinde davacı adi ortaklığın irtibat adresi olarak “....” adresi gösterilmiştir. Bu durumda yukarıda kısaca belirtilen yasal düzenlemeler uyarınca, mahkemece davacı adi ortaklığın tüm Türkiye genelinde aynı işkolunda başka işyerleri bulunup bulunmadığı araştırılıp saptanmalı ve adi ortaklığın başka işyerlerinin bulunduğunun anlaşılması halinde, bu işyerlerine ilişkin ... kayıtları, ticaret sicil kayıtları, ana sözleşme ile işyerlerindeki organizasyonu ve varsa işyerlerinin birbirleriyle ilgilerini gösterir yönetsel belgeler dosya kapsamına dahil edilmeli, burada yapılan işlerin bağımsız nitelikte olup olmadığı, sonucuna göre ortada tek bir işyeri ve ona bağlı yer mi, birden fazla işyeri mi olduğu, birden fazla işyeri mevcut ise bunun toplu iş hukuku anlamında aynı işkolunda yer alan işyerlerinden oluşan bir işletme mi olduğu, eğer işletme söz konusu ise bunun merkezinin neresi olduğu ortaya konulduktan sonra öncelikle yetkili mahkeme olunup olunmadığı belirlenmelidir. Bu noktada gerekirse keşif ve bilirkişi deliline de başvurularak sonuca gidilmelidir.Mahkemece, 6356 sayılı Yasa'nın 79.maddesine ve ayrıca resen araştırma yükümlülüğüne aykırı olarak eksik araştırma ile karar verilmesi hatalıdır.2- Dava konusu yetki tespiti başvuru tarihi 19.01.2015 olmasına rağmen, dosya kapsamında yer alan ... dönem bordroları 2015/08 ayına aittir. Bu durumda yetki tespit başvuru tarihi itibariyle işyeri ya da işyerlerinde çalışan işçi ve üye sayısının kuşkuya yer vermeyecek şekilde kesin olarak tespiti mümkün bulunmamaktadır. Mahkemece yapılması gereken, yetki tespiti başvuru tarihi itibariyle tespite konu işyeri ya da işyerlerine ilişkin ... dönem bordrolarının işçilerin giriş çıkış tarihlerini de gösterecek şekilde istenilmesi ve dosyanın yeniden bilirkişiye tevdi edilerek bu belgelerle yetki prosedür dosyasındaki yetki döküm listesinin karşılaştırılarak başvuru tarihi itibariyle davalı sendikanın üye sayısının tespit edilmesi ve buna göre taleple ilgili değerlendirme yapılmasıdır. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır. F) Sonuç:Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 14.06.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.