Anasayfa /
İçtihat /
Yargıtay Karar No : 15512 - Karar Yıl 2016 / Esas No : 24168 - Esas Yıl 2014
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk MahkemesiDAVA TÜRÜ : Mülkiyetin Tespiti... ve müşterekleri ile ... ve müşterekleri aralarındaki mülkiyetin tespiti davasının kabulüne dair ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nden verilen ....02.2014 gün ve 163/... sayılı hükmün ...'ca incelenmesi davalı ... temsilcisi tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:K A R A R Davacı vekili, asıl ve birleşen dosyada, 709 ada ... parsel sayılı taşınmaza, davacı ve davalıların iştirak halinde malik olduklarını ve babaları ... .... öldükten sonra davacıların bu arsa üzerine ev yaptıklarını belirterek dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan iki katlı dört daireli evin mülkiyetinin davacılara ait olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.Birleşen davada; davalılardan ... duruşmadaki beyanında; davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.Birleşen davada; davalılardan ..., açılan davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.Diğer davalılar, davaya cevap vermemiştir.Mahkemece asıl ve birleşen davanın kabulü ile ..... İlçesi ..... mahallesi 709 ada ... parsel sayılı taşınmazda bulunan ... katlı ... daireli evin mülkiyetinin davacılara ait olduğunun tespitine karar verilmesi üzerine, hüküm davalılardan ... tarafından temyiz edilmiştir.Dava; muhdesat tespiti isteğine ilişkindir.Bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur (4721 s.lı TMK 684/... m). Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere kalıcı yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer (TMK 718 m). ........1995 tarih ve .../... sayılı ... İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukukunda, muhdesattan, bir arazi üzerinde kalıcı yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, şahsi bir hak olup(TMK 722, 724, 729 m.ler), sahibine arazi mülkiyetinden ayrı bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak bahşetmez. Taşınmaz üzerindeki kalıcı yapı, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez. Açıklanan bu ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. .Tespit davası, kendine özgü davalardan olup dava sonucunda istihsal edilecek ilamın icra ve infaz kabiliyeti bulunmamaktadır. Bunun doğal sonucu olarak da bu davaların uygulama alanı sınırlıdır. Bilindiği üzere, tespit davalarının görülebilmesi için güncel hukuki yararın bulunması (6100 s.lı HMK 106/... m) ve dava sonuçlanıncaya kadar da güncelliğini kaybetmemesi gerekir. Tespit davaları eda davalarının öncüsüdür, bu nedenle eda davası açılmasının mümkün olduğu hallerde, tespit davası açılmasında hukuki yararın bulunmadığı kabul edilmektedir. Hukuki yararın bulunması dava şartı olup, yargılamanın her aşamasında taraflarca ileri sürülebileceği gibi, hakim tarafından da re'sen gözetilir. Hukuki yararın bulunmadığının tespiti halinde davanın, dava şartı yokluğu gerekçesiyle usulden reddine karar verilmelidir (HMK 114/...-h, 115 m. Öğretide ve ...'ın devamlılık gösteren uygulamalarında, taşınmaz hakkında derdest ortaklığın giderilmesi davasının, kentsel dönüşüm uygulamasının ya da kamulaştırma işleminin bulunması gibi istisnai durumlarda muhdesatın tespiti davasının açılmasında güncel hukuki yararın bulunduğu kabul edilmektedir. Somut olaya gelince; taraflar arasında yukarıda açıklanan davalardan her hangi biri mevcut olmadığından davacının eldeki davayı açmakta hukuki yararının bulunduğu kabul edilemez. O halde; mahkemece taraflar arasında güncel hukuki yarar yokluğundan davanın reddine karar verilmesi gerekirken davanın açıklanan nedenlerle kabulüne karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalılardan ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle 6100 sayılı HMK'nun Geçici .... maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK'nun 428. maddesi gereğince hükmün BOZULMASINA, taraflarca HUMK'nun 440/I maddesi gereğince ... Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı ... gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, .../.../2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.