Anasayfa / İçtihat / Yargıtay Karar No : 12930 - Karar Yıl 2016 / Esas No : 5171 - Esas Yıl 2016





Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi (İş Mahkemesi Sıfatıyla) Taraflar arasındaki işe iade davasının yapılan yargılaması sonunda; hüküm duruşmalı olarak süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiş ise de; işin mahiyeti itibariyle duruşma isteminin reddine, incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği görüşüldü; Davacı vekili; iş akdinin sendikal nedenle feshedildiğini öne sürerek feshin geçersizliğinin tespiti ile davacının işe iadesine karar verilmesini ve sendikal fesih nedeniyle tazminata hükmedilmesini istemiştir. Davalı vekili, feshin geçerli nedene dayalı olduğunu ve sendikal tazminat talebinin yerinde bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece, ... nezdinde işçiler arasında sendikalılaşmanın 2014 yılı Haziran aylarının sonu Temmuz ayının başlarında gerçekleşmeye başladığı, daha önceden işyerinde herhangi bir sendikal faaliyetin bulunmadığı, davalı işverenin 2014 yılı Temmuz aylarında başlayan bu sendikalılaşma sebebiyle işçileri sendikal faaliyetten alıkoymak amacıyla, sendikal faaliyete katılan işçilerin isimlerini aldığı, toplantılarda gönderdiği temsilcileri aracılığı ile toplantıya katılanları kameraya kayıt ettiği, bazı işçilerin işveren yetkilileri tarafından e-devlet şifrelerinin alınmak suretiyle herhangi bir sendikaya üye olup olmadıklarının kontrol edildiği, ayrıca iş yerinde işi işleyişi ve düzeni ile ilgili sendikaya üye olan ve sendikal faaliyete katılan işçilere karşı farklı tavırlar sergilediğinin açıkça anlaşıldığı, her ne kadar 27/10/2015 tarihli bilirkişi heyeti raporunda işçilerin iş akitlerinin fesh edilmesinde ekonomik koşulların ve işletme şartlarının oluşturduğu işletme politikasının etkili olduğu beyan edilmiş ise de yine aynı raporda davalı işyerinde özellikle 2014 yılının Temmuz ayından itibaren istihdam açısından bir küçülme eğrisinin var olduğunun ve bu eğrinin 2014 yılının Kasım ayından itibaren giderek yükseldiğinin de raporda açıkça beyan edildiği, Temmuz 2014 tarihinde işe alınan 19 kişiden 2 tanesinin sendikaya üye olmuşken işten çıkartılan 22 kişiden 14'ünün ... üyesi olduğu, Ağustos 2014 tarihinde işe alınan 16 kişiden hiçbirinin sendikaya üye olmamışken işten çıkartılan 21 kişiden 9'unün Öz İplik İş Sendikasi üyesi olduğu, Eylül 2014 tarihinde işe alınan 5 kişiden hiçbirinin sendikaya üye olmamışken işten çıkartılan 23 kişiden 12'sinin Öz İplik İş Sendikasi üyesi olduğu, Ekim 2014 tarihinde işe alınan 24 kişiden hiçbirinin sendikaya üye olmamışken işten çıkartılan 15 kişiden 8'sinin Öz İplik İş Sendikasi üyesi olduğu, Kasım 2014 tarihinde işe alınan 2 kişiden hiçbirinin sendikaya üye olmamışken işten çıkartılan 27 kişiden 24'ünün ... üyesi olduğu, Aralık 2014 tarihinde işe alınan 1 kişiden hiçbirinin sendikaya üye olmamışken işten çıkartılan 33 kişiden 25'inin ... üyesi olduğu, Ocak 2015 tarihinde işe alınan 2 kişiden hiçbirinin sendikaya üye olmamışken işten çıkartılan 13 kişiden 8'inin ... üyesi olduğu, Şubat 2015 tarihinde işten çıkartılan 17 kişiden 8'inin ... üyesi olduğu, Mart 2015 tarihinde işe alınan 2 kişiden hiçbirinin sendikaya üye olmamışken işten çıkartılan 15 kişiden 11'inin ... üyesi olduğu, Nisan 2015 tarihinde işten çıkartılan 14 kişiden 8'inin ... üyesi olduğu, Mayıs 2015 tarihinde işten çıkartılan 9 kişiden 4'ünün ... üyesi olduğu, Haziran 2015 tarihinde işe alınan 4 kişiden hiçbirinin sendikaya üye olmamışken işten çıkartılan 10 kişiden 8'inin Öz İplik İş Sendikasi üyesi olduğu,Temmuz 2015 tarihinde işe alınan 19 kişiden 1 tanesi sendikaya üye olmuşken işten çıkartılan 16 kişiden 12'sinin ... üyesi olduğu, açıklanan bu sayısal veriler ile de sabit olduğu üzere sendikalı işçilerin, toplam işçi sayısına oranı, işten çıkartılan sendikalı işçilerin işten çıkartılan sendikalı olmayan işçilere oranı ve işten çıkartılma sebebi bir bütün halinde değerlendirildiğinde, davalı firmanın iş yerinde yeni başlayan sendikal hareketi önlemek amacıyla ve ekonomik gerekçeleri bahane etmek ve bu hususu ekonomik gerekçelerin arkasına gizlemek suretiyle davacının iş akdini sendikal nedenlerle haklı olmayan gerekçelerle feshettiğinin anlaşıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne, feshin geçersiz olduğunun tespiti ile davacının işe iadesine, 6356 sayılı Yasa'nın 25/5 vd. maddeleri uyarınca işe başlatılma başlatılmama şartına bağlı olmaksızın ödenmesi gereken tazminat miktarının işçinin 1 yıllık brüt ücret tutarında belirlenmesine karar verilmiştir. Davalı işverence 08.12.2014 tarihli noter aracığıyla gönderilen fesih bildirimi ile iş akdine ''.... genel ekonomik durgunluğun tetiklediği, müşteri talepleri, siparişlerindeki azalma sonucu, işletme ve işin gereklerinden kaynaklanan gerekçelerden dolayı 4857 sayılı Yasa'nın 17. maddesi uyarınca 05.12.2014 tarihi itibariyle tazminatlı olarak '' son verilmiştir. İşveren 03.11.2014 tarihli yönetim kurulu kararı ile, ekonomik nedenlerle tedbir alınması gerektiği, bu tedbirlerin organizasyona yönelik değişiklikler ve tasarruf tedbirleri olacağı, kadroların azaltılması ve istihdam fazlalığının azaltılması için düzenleme yapılacağı yönünde karar almıştır. Davacının çalıştığı ...ndaki işyerinde yapılan keşif sonrası iş ve sosyal güvenlik uzmanı, tekstil mühendisi ve mali müşavirden oluşan bilirkişi heyetince hazırlanan raporda işverenin ekonomik bir dar boğazda olduğu tespit edilmiş ise de, işverence fesih öncesi ne gibi bir tasarruf tedbiri alındığı ortaya konamadığı gibi ekonomik nedenle küçülme kararı alınmasından sonra 17 işçinin işe alındığı, işverence bazı işçilere bu kadrolar için teklif götürüldüğü anlaşılmakta ise de davacıya yapılmış bir iş teklifi olduğunun yöntemince ispatlanamadığı, işletmesel kararın tutarlı bir şekilde uygulanmadığı ve feshin son çare olması ilkesine uyulmadığı anlaşıldığından mahkemece feshin geçersiz olduğunun tespiti ile davacının işe iadesine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ne var ki; davacı feshin sendikal nedene dayalı olarak yapıldığını iddia etmiş olup mahkemece bu konuda yapılan araştırma hüküm kurmaya elverişli değildir. Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 25'inci maddesinde düzenlenmiş, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı ilk fıkrada hükme bağlanmıştır. Sözü edilen maddenin ikinci fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacağı kuralı getirilmiştir. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez. Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, iş yerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, iş yerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, iş yerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlarla, işverence ekonomik veya teknolojik nedenlere dayalı bir fesih yoluna gidilmesi durumunda teknik yönden bu durumun araştırılması gibi ölçütler belirlenmiştir. Somut olayda, davacı ve arkadaşları 2014 yılı Haziran ayında başlayan sendikal örgütlenme neticesinde 2014 yılının Temmuz ayından itibaren ... üye olmuşlardır. Dairemizce 2014 yılının Temmuz ayında somut olaydaki nedenden farklı bir gerekçe gösterilerek iş akdi feshedilen 6 işçinin iş akdinin feshedilmesindeki asıl nedenin sendikal faaliyet olduğunu kabul eden mahkeme kararları onanmıştır. ( Dairemizin 2015/37182 -37183 -37184 -38998 -38999 - 36986 Esas sayılı dava dosyaları) Davacı ve arkadaşlarının iş akdine ise 2014 yılı Aralık ayı içerisinde ve işletmesel karar gerekçe gösterilerek son verilmiş olup mahkemece davacı vekilince sunulan işyerinde işe alınan, işten çıkan ve sendikaya üye olan işçileri gösterir sayısal veriler dikkate alınarak feshin sendikal nedene dayandığı kabul edilmiş ise de; davacı vekilinin sunduğu belgedeki sayılar ile hükme esas alınan bilirkişi raporunda açıklanan sayısal veriler birbiriyle örtüşmemektedir. Örneğin hükme esas alınan bilirkişi raporunda 2014 yılı Kasım ayında 26 işçinin iş akdinin son bulduğu belirtilmişken bu sayı davacı vekilince 27 olarak, 2015 yılı Ocak ayı için bilirkişi raporunda 14 işçinin iş akdinin son bulduğu belirtilmiş iken davacı vekili bu sayıyı 13 olarak, 2015 yılı Ocak ayı için hükme esas alınan bilirkişi raporunda iş akdi son bulan kişi sayısı 16 olarak belirtilmesine karşın davacı vekilince bu sayı 17 olarak bildirilmiştir. Böyle olunca, mahkemece yapılan sendikal araştırmanın yeterli olduğundan söz edilemeyeceği açıktır. Dosya incelendiğinde, davacı tanıklarının sendikaye üye olduğu için işten çıkarılan 12 işçi ve çıraklıktan işçiliğe geçişte yeterli görülmeyenler dışında çıkarılan işçi olmadığını, diğer işçilerin kendi rızasıyla işten çıktıklarını beyan ettikleri; davalı tanıklarının ise kendi isteğiyle iş akdi sona erdirilen 200 kadar işçi olduğunu ancak ilk etapta 11 kişinin küçülmenin gereği olarak işveren tarafından işten çıkarıldığını beyan ettikleri görülmektedir. Temyiz incelemesinin yapıldığı tarihte Dairemizde işletmesel karar gerekçe gösterilerek iş akdine son verilen 12 işçinin açmış olduğu işe iade davasının bulunduğu tespit edilmiştir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda ise işletmesel kararın alındığı tarihten sonra ilk feshin 28.11.2014 tarihinde yapıldığı ve bu tarihten itibaren 137 kişinin iş akdinin son bulduğu, fesih ayında 10 kişinin kod 4 çıkışı ile, 19 kişinin kod 3 çıkışı ile 4 kişinin farklı kodlar ile işten çıkışının yapıldığının belirtildiği, Şubat 2015 ayına kadar ise 89 kişinin iş akdinin son bulduğu belirtilmiş ancak diğer aylardaki işçi çıkışlarının nedeni açıklanmamıştır. Mahkemece öncelikle, toplam kaç işçinin iş akdine işletmesel karar nedeniyle son verildiği ve bu işçilerden kaçının sendika üyesi olduğu, işverence işletmesel karar nedeniyle iş akdine son verilen sendikasız işçi olup olmadığı tespit edilmelidir. Mahkemece, feshin sendikal nedene dayalı olup olmadığının tespitine ışık tutması bakımından işverence alınan işletmesel karar nedeniyle rızasıyla işten ayrılan kaç işçi olduğu, bu işçilerin sendikalılık durumları ve işverence alınan işletmesel karar nedeniyle fesih öncesi bazı işçilere iş teklifinde bulunulduğu savunulduğundan işverenin fesih öncesi işletmesel karar doğrultusunda teklif götürdüğü işçi sayısı, bu işçilerden kaçının sendikalı olduğu, teklifi kabul edip çalışmaya devam eden sendikalı işçi bulunup bulunmadığı ve teklifi kabul etmediği için işten çıkarılan sendikasız işçi olup olmadığı da netleştirilmelidir. Davacıya depoda çalışma teklif edildiğine dair yazı dosyada mevcut ise de davacıya tebliğ edilmemiştir. Kaldı ki, 05/11/2014 tarihinde Beden 1,2 ünvanında yeni işçi alımı da yapılmıştır. Ayrıca, işletmesel kararın alınmasından sonra işe alınan 17 işçiden sendikaya üye olan bulunup bulunmadığı da açıklığa kavuşturulmalıdır. Son olarak, sendikal örgütlenmenin başladığı 2014 yılının Haziran ayından sendikanın yetki tespitinde bulunduğu 24.07.2015 tarihine ve işletmesel kararın alındığı tarih ve sonrasında sendikaya üye olan işçi sayısı, kaç üye işçinin işten çıkarıldığı, kaç işçinin istifa ettiği, bunlardan kaçının çalışmaya devam ettiği, bu tarihler arasında kaç işçinin işe alındığı ve bunlardan kaçının sendikaya üye olduğunun tereddütsüz belirlenmesi gerekmektedir. Mahkemece belirtilen hususlarda yapılması gerekli araştırma uzman bilirkişiler aracılığı ile yapılmalı, sonucuna göre işverenin peyder pey sendikalı işçileri işten çıkarmak yolu ile sendikanın gücünü kırma amacı taşıyıp taşımadığı belirlenmelidir. Mahkemece feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı konusunda eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir. SONUÇ; Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 08.06.2016 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi. Bilmeniz halinde fark yaratacak kararlar Muhatabın bilinen adresine çıkarılan tebligatın bilâ tebliğ iadesi halinde, 21/2. maddesine göre tebligat çıkartılabilir. Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi E. Ö. tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunu EKSİK HARCIN TAMAMLATILMASI - HARÇ - MÜDDEABİHİN DEĞERİ Güldan ve müşterekleri ile Fethiye ve müşterekleri, dahili davalı İlhami aralarındaki tapu iptali ve tescil davasının reddine dair (Seferihisar Asliye Hukuk Hakimliği)'nden verilen 18.06.1998 gün ve 166/171 sayılı hükmün duruşma yapılması suretiyle Yargıtay'ca incelenmesi davacılar vekilleri tarafın Müvekkilin yazılı talimati olmaksızın karşı tarafla sulh olunması haklı azil nedenidir-Ayrıntı içermeyen ibranamenin makbuz hükmünde olacağı MAHKEMESİ :Asliye Hukuk MahkemesiTaraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün davalılar avukatınca duruşmalı davacılar avukatınca duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine ilgili Yargıtay Yargıtay Karar Arama Yargıtay Hukuk Dairesi Kararları Arama Yargıtay Ceza Dairesi Kararları Arama Yargıtay Karar Arama Nasıl Yapılır ? Yargıtay Daire Bilgileri İle Dosya Sorgulama Yargıtay Yerel Mahkeme Bilgileri İle Dosya Sorgulama Yargıtay Kanunu Yargıtay İş Bölümü Yargıtay Haberleri Karar Arama Yargıtay Kararları Yargıtay Hukuk Dairesi Kararları Yargıtay Ceza Dairesi Kararları BAM Kararları Danıştay Kararları Anayasa Mahkemesi Kararları Uyuşmazlık MAhkemesi Kararları Karar Arama Nasıl Yapılır? Emsal Karar ve Emsal Karar Arama Nedir? Yargıtay Karar Arama Nasıl Yapılır? BAM Karar Arama Nasıl Yapılır? Danıştay Karar Arama Nasıl Yapılır? Anayasa Mahkemesi Karar Arama Nasıl Yapılır?