Anasayfa / İçtihat / Yargıtay Karar No : 5998 - Karar Yıl 2016 / Esas No : 4271 - Esas Yıl 2016





MAHKEMESİ :Sulh ... MahkemesiMahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı alacak davasına dair kararın temyiz incelemesi duruşmalı olarak davacı tarafından süresi içinde istenilmekle gün tayin edilerek taraflara gönderilen davetiyelerin tebliğ edilmesi üzerine belli günde taraflardan gelen olmadı. İncelemeye evrak üzerinden devam edildi. Dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.Dava, kira sözleşmesinin haksız feshi nedeniyle cezai şart alacağı istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.Davacı vekili dava dilekçesinde; Davalının kiracı olduğu mağazayı 27/08/2013 tarihinde kendi isteği ile tahliye ettiğini, kira sözleşmesinin süresinin alış veriş merkezinin açılış tarihi olan .../09/2009 tarihinden itibaren ... yıl olduğunu, kira sözleşmesinin Bölüm B genel hükümler 30/... maddesinde, kiracının sözleşmeyi haksız feshetmesi halinde cezai şart ödeyeceğinin düzenlendiğini, aylık asgari sabit kira bedelinin ....240,87 € + KDV olduğu, tacir sıfatı olan kiracının indirim isteyemeceğini belirterek cezai şartın tahsiline, bu istemin reddi halinde kiralananın boş kalacağı dönem kira bedellerinin 27/.../2013 tarihinden itibaren avans faizi ile tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, ... nun 182/ son ( BK 161/son maddesi) gereğince söz konusu cezai şart fahiş olarak kabul edilerek cezai şarttan indirim yapılmak suretiyle ... aylık kira bedeline tekabül eden 30.025, 38 EURO cezai şartın davalıdan tahsiline karar verilmiştir. Davada dayanılan ve hükme esas alınan .../06/2009 tanzim tarihli, beş yıl süreli kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kira sözleşmesinin 30/.... maddesinde, sözleşmeye aykırı surette, kiralanan yerin kiracı tarafından teslim alınmaması, açılmaması veya kiracının sözleşmeyi haksız olarak feshetmesi halinde kiracının, kiraya verenin her türlü zarar, ziyan, tazminat hakkı saklı kalmak kaydıyla kiraya verene ... yıllık asgari kira bedelini cezai şart olarak ödeceği düzenlemesi yer almaktadır. Davalı kiracının, kira sözleşmesi sona ermeden kiralananı 27/08/2013 tarihinde tahliye ettiği anlaşılmaktadır.T.B.K. 182/son (B.K. 161/son) maddesi Hâkime fahiş gördüğü cezai şartı indirme yetkisini vermiştir. Bunun sonucu olarak aşırı görülen cezai şartın indirilmesinde tazmin ve ... dengeli olarak korunmalıdır Bu kuraldan dolayı davalı ileri sürmese bile, Hâkim cezai şarttan indirim yapılıp yapılmayacağını doğrudan doğruya saptamalıdır. Ne var ki, Hâkime akdin bir şartını değiştirme yetkisini veren bu hak, istisnai olarak tanınmış bir hak olduğu için Hâkim, bu hakkını ölçülü olarak kullanmalı, tarafların ekonomik durumu, borçlunun ödeme yeterliliği ile beraber borcunu yerine getirmemiş olması dolayısıyla sağladığı yarar, borçlunun kusur derecesi, borca aykırı davranışın ağırlığı, sözleşmeden beklenen yararın elde edilememesi ve akde aykırı davranılması yüzünden doğan zarar, cezai şartın tazmin ve ... fonksiyonlarının dengeli olarak korunması prensiplerini göz önünde bulundurmalı ve takdir hakkını ...’ın denetimine olanak vermeye elverişli objektif esaslara dayandırmalıdır. Öte yandan TTK.nun ... (eski 24.) maddesi gereğince tacir sıfatını haiz borçlu cezai şartın indirilmesini isteyemez ise de, kararlaştırılan ... tutarı borçlunun iktisaden sarsılmasını, çöküntüye uğramasını mucip olacak ise indirim isteyebileceği uygulamada kabul edilmektedir.Dava konusu olayda ise; Mahkemece, cezai şartın fahiş olduğu kabul edilerek % 50 oranında indirim yapılmış ise de, davalı işletmesinin boyutu ve cezai şartın ekonomik olarak mahvına sebep olup olmayacağı hakkında yeterli araştırma ve inceleme yapılmadığı gibi herhangi bir bilgi veya bu konuda alınmış bir bilirkişi raporu bulunmamaktadır. Bu nedenle Mahkemece yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler kapsamında, davalıya ait tüm ticari defter ve kayıtlar ile belgeler getirtilerek, ticari defter ve kayıtları, bilançosu ve ekonomik durumunu etkileyen diğer unsurlar üzerinde bilirkişi incelemesi yapılması, yapılan inceleme sonucunda sözleşmede belirlenen cezai şartın ödenmesinin, davalının ekonomik açıdan mahvına sebebiyet verdiğinin anlaşılması halinde cezai şartın makul bir miktara indirilmesi, ne miktar cezai şart ödenebileceği hususunda ... denetimine elverişli uzman bilirkişi veya bilirkişi kurulundan rapor alınmak suretiyle sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken davalının tüm ticari defter ve kayıtları incelemeden cezai şartın fahiş olduğu kabul edilerek eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır. SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici ....madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre davacının yargılama gideri ve vekalet ücretine yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, .../.../2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.