MAHKEMESİ :Asliye Hukuk MahkemesiDAVA TÜRÜ : AlacakMahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı alacak davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.Dava, faydalı imalat gideri ile imalatların mecura (arsaya) kattığı değer artışının sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir. Davacı dava dilekçesinde, davalıların murisi ... ile 11.04.2002 başlangıç tarihli 20 yıl süreli, "boş arsa üzerine akaryakıt ve LPG istasyonu kurmak ve işletmek " amacıyla kira sözleşmesi yapıldığını, sözleşmenin uzun süre devam edeceği inancıyla tesis ve bina yapıldığını ancak sözleşmenin 6. yılında davalı kiraya veren ile dava dışı "Enerji Piyasası Denetleme Kurumu " ve bayii "....." firması ile problemler yaşadığını, 09.08.2008 tarihinde icra yoluyla tahliye edildiğini belirterek fazlaya dair haklarını saklı tutmak suretiyle kiralanan arsa üzerine yapılan imalat (bina ve tesisler) değeri ile bu yapıların arsaya kattığı değer artışının tahsilini istemiştir. Davalı cevap dilekçesinde, davanın zamanaşımına uğradığını, intifa hakkının kendilerinde olmadığını bu nedenle kendilerine husumet yöneltilemeyeceğini, davacının dava dışı bayii ..... firması ile yaptığı protokole aykırı davrandığını, protokol dışı ürünler satması nedeniyle ..... 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2006/246 Esas sayılı dosyasında cezai şarta mahkum edilerek bayiilik sözleşmesinin iptal edildiğini, .... tarafından da lisans sözleşmesinin iptal edildiğini, noterde düzenlenen 28.10.2007 tanzim tarihli tahliye taahhüdüne dayalı olarak icra yoluyla tahliyenin gerçekleştiğini belirterek haksız ve yersiz açılan davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davacı kiracının tacir olduğu, mecurun tahliye taahhüdü nedeniyle tahliye edildiği, kira sözleşmesinin yapıldığı tarihte kiralanan yere ilişkin "Akaryakıt İstasyonu" olarak onaylanmış nazım imar planı olmadığı, davalının ifa engelini bilemeyeceği, kusurun davacıda olduğu, 15.02.2012 tarihli .... Belediye Başkanlık Meclis kararı ile mecur için "Akaryakıt İstasyonu" olarak onay verildiğini buna istinaden davalılar ile dava dışı .... arasında 10 yıllık kira sözleşmesi yapıldığı ve arsa üzerindeki yapıların yeniden inşa edildiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.1- Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına göre davacının kiralanana (arsaya) yapılan tesis ve binaların arsaya kattığı değere yönelik tazminat istemine ilişkin temyizi yerinde değildir. 2-Davacının kiralanana yapılan faydalı gidere yönelik temyiz istemi yönünden; Davada dayanılan ve hükme esas alınan 11.04.2002 başlangıç tarihli 20 yıl süreli, "boş arsa üzerine akaryakıt ve LPG istasyonu kurmak ve işletmek " amacıyla yapılan kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sözleşme ile boş arsa üzerine akaryakıt ve LPG istasyonu kurmak ve işletmek için davacıya kiralanmıştır. Sözleşmenin özel şartlar bölümü 5. maddesinde, "kira müddetinin bitiminde kiracı mecur üzerindeki taşınır (menkuller) malları götürecek, Taşınmazlar kiraya verene bırakılacaktır." şartı kararlaştırılmıştır. Dosya kapsamı itibariyle, kiralanan 20 yıllık sözleşme süresi dolmadan 6. yılında 09.08.2008 tarihinde tahliye gerçekleşmiş, dava dışı ....'ne 10 yıllığına kiraya verilmiştir. Kural olarak kiracı kendi ihtiyacı için ve işinin gereği olarak kiralanana yapmış olduğu değer artırıcı imalat bedelini kiralayandan isteyebilir. Zorunlu ve faydalı masraf alacağına ilişkin uyuşmazlığın dava tarihinde yürürlükte olup olaya uygulanacak 818 Sayılı Borçlar Kanunu'nun 410 ve devamı maddelerinde düzenlenen vekaletsiz iş görme hükümlerine göre çözülmesi gerekir.Diğer yandan yerleşik uygulama, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların yapıldığı tarih itibariyle Borçlar Kanunu'nun, 414. maddesi kapsamında vekaletsiz iş görme hükümlerine göre davalı kiralayandan istemeye hakkı olduğu yönündedir. Mahkemece yapılacak iş, tarafların gösterdikleri deliller toplanarak mahallinde keşif yapılmak suretiyle davacı kiracı tarafından yapıldığı ileri sürülen faydalı ve zorunlu olup, sökülüp götürülmesi mümkün olmayan ve davalı kiraya veren tarafından benimsenen imalatların nelerden ibaret olduğu, bu imalatların imal tarihleri itibariyle değerleri, kira sözleşmesinin kalan süresi ile orantılı olacak şekilde yıpranma payı düşürülmüş değeri tereddüde yer vermeyecek şekilde tespit edilerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde faydalı giderler için davanın reddi yönünde hüküm kurulması doğru değildir.SONUÇ:Yukarıda (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 02.06.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.