Anasayfa / İçtihat / Yargıtay Karar No : 7827 - Karar Yıl 2013 / Esas No : 5308 - Esas Yıl 2013





MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİTaraflar arasında görülen alacak davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü. Davacı vekili dava dilekçesinde, davacı şirketin tel ve çivi imalatı ile uğraşan ticari bir müessese olduğunu, dava konusu ek tahakkuk şeklinde davalı kurum tarafından talep edilen 60.422,47 TL tutarındaki elektrik faturasından dolayı borçlu olunmadığının tespiti yönünde daha önce ... Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2010/223 E- 2011/296 K sayılı dosyasında görülen menfi tespit davasını açtıklarını, söz konusu dosyada yargılama sürmekte iken davalı kurumun ilk tahakkuk ettirdiği faturaya 49.000 TL faiz ekleyerek 119.348,78 TL 'lik yeni bir hesap çıkardığını, davacının da elektriğinin kesilmemesi için bu miktarı taksitler halinde ödediğini ve davanın, son taksidin yattığı tarih itibari ile istirdata dönüştüğünü, bilirkişi raporu doğrultusunda davanın ıslah edildiğini ve talebin 38.500 TL artırılmak suretiyle toplam 98.500 TL'ye çıkarıldığını, mahkemece ilk dava açılırken fazlaya ilişkin hakların saklı tutulmamış olması nedeni ile ıslah talebini kabul etmediğini, ilk dava değeri 60.422,47 TL üzerinden kısmen kabul kararı verdiğini, kararın temyiz edildiğini, ek dava açmak için gerekli yasal sürenin geçirilmemesi için iş bu davayı ikame ettiklerini, önceki davada ıslah edilen ve mahkemece hüküm dışı bırakılan 37.000 TL'nin ödeme tarihleri itibari ile uygulanacak reeskont faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde, davanın zamanaşımı süresi geçtikten sonra açıldığını, önceki davanın kesinleşmediğini, derdestlik itirazlarının bulunduğunu belirterek davanın reddini dilemiştir. Mahkemece, davanın ek dava niteliğinde olduğu, davacının talebinin ... Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2012/403 E-2012/508 K sayılı ilamı ile karşılandığı, söz konusu kararın kesinleşmiş olduğu, davacının amacına ulaştığı ve davanın konusuz kaldığı, konusu kalmayan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığı gerekçesiyle konusu kalmayan dava hakkında bir karar verilmesine yer olmadığına ilişkin hüküm tesis edilmiş, verilen karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. ... Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2012/403 E- 2012/508 K sayılı dosyası incelendiğinde, iş bu davanın davacısı tarafından davalı kurum tarafından talep edilen 60.422,47 TL tutarındaki elektrik faturasından dolayı borçlu olunmadığının tespiti talep edilmiş, söz konusu dosyada yargılama sürmekte iken davacı tarafından davalıya ödeme yapılmış, davacı ıslah dilekçesi ile davalarını istirdata dönüştürmüş ve 60.422 TL'lik dava değerini 98.500 TL'ye çıkartmıştır. Mahkemece ıslah ile menfi tesbit davasının istirdata dönüştürülmesinin mümkün olduğu, ancak dava dilekçesinde fazlaya ilişkin haklar saklı tutulmadığından dava değerinin artırılmasının mümkün olmadığı belirtilerek 08.06.2011 tarihli karar ile ilk dava değeri 60.422,47 TL üzerinden dava kabul edilmiş, ıslah talebi kabul edilmemiştir. İş bu karar davacı vekili tarafından ıslah edilen ve mahkemece kabul edilmeyen kısma ilişkin de olmak üzere 02.08.2011 havale tarihli dilekçe ile temyiz edilmiştir. Temyiz üzerine Yargıtay 19. Hukuk Dairesi Başkanlığı'nın 26.03.2012 günlü ve 2011/12409 E- 2012/4915 K sayılı ilamında "Menfi tespit davası devam ederken takip konusu alacağın bir kısmı veya tamamı ödenmişse menfi tespit davası istirdat davasına dönüşür. Bu durumda taleple bağlılığa ilişkin kural uygulanmaz. Hal böyle olunca, mahkemece davacı tarafından davalıya ödenen meblağın davalıdan tahsiline karar verilmesi gerektiğinden.." gerekçesi ile mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak davacının ıslah ettiği miktarda dikkate alınarak davanın kabulüne karar verilmiştir. Davacı vekili tarafından, ... Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 08.06.2011 tarih ve 2010/223 E – 2011/296 K sayılı kararı 02.08.2011 tarihinde temyiz etmiş, iş bu dava da 02.08.2011 tarihinde aynı gün açılmıştır. Bilindiği üzere, alacağın bir kısmı için dava açılabilir. Fazlaya ilişkin hakların saklı tutulması koşulu ile de ek dava açılması olanaklıdır. Ek dava ise ya asıl dava kesinleştikten sonra ya da zamanaşımını kesmek gibi amaçlarla asıl dava kesinleşmeden önce açılabilmektedir. Davalı taraf bu ek davada derdestlik itirazında da bulunamaz. Çünkü kısmi dava ile ek davanın ilişkin olduğu alacak kesimleri, yani müddeabihleri farklıdır. Ancak kısmi davada verilen hüküm ek davayı etkileyecektir. (Bkz.Prof.Dr.Baki Kuru Hukuk Muhakemeleri Usulü, 6.Baskı, cilt 2, 2001, syf 1559) Dava açılmasının usul hukuku bakımından ortaya çıkardığı sonuçlardan biri derdestliktir. Aynı konuda, aynı taraflar arasında, aynı dava sebebine dayanarak daha önce bir dava açılmış ve bu dava görülmekte (derdest) ise, aynı konu yeni bir dava konusu yapılamaz. Çünkü; aynı konuda iki dava açılmasında davacının hukuken korunmaya layık bir menfaati yoktur. HUMK 187/4'de ilk itiraz olarak nitelenen bu husus, HMK 114, 1/ı hükmü ile dava şartı haline getirilmiştir. Somut olayda ek dava olarak talep edilen miktar, asıl davaya ıslah ile konu edilmiş ve reddedilmesi nedeniyle temyiz edilmiş aynı zamanda da yeni bir dava konusu yapılmıştır. Davalı vekili süresinde mahkemeye sunduğu cevap dilekçesinde derdestlik itirazında bulunmuş, mahkemece bu hususta bir değerlendirme yapılmamıştır. Mahkemece davalının derdestlik itirazı hakkında yukarıda belirtilen hususlarda dikkate alınarak bir değerlendirme yapılması ve sonucu dairesinde bir karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile hüküm tesisi doğru görülmemiştir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 09.05.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.