Anasayfa / İçtihat / Yargıtay Karar No : 7804 - Karar Yıl 2015 / Esas No : 1672 - Esas Yıl 2015





MAHKEMESİ :Ticaret MahkemesiTaraflar arasındaki banka teminat mektubunun hükümsüzlüğünün tespiti davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R -Davacı vekili, müvekkili ile davalı arasında 08.01.2010 tarihinde imzalanan hizmet sözleşmesi uyarınca davalıya 07.01.2010 tarih ve 257 TM KE 1575 numaralı 150.305,96 TL'lik süresiz kesin teminat mektubu verildiğini, müvekkilinin tüm yükümlülüklerini yerine getirdiğini, sözleşmenin sona erdiğini, sözleşme gereğince verilen teminat mektubunun davalı tarafından iade edilmediğini, müvekkili davacının anılan teminat mektubu için ilgili bankaya ödemeler yapmaya devam ettiğini ileri sürerek, teminat mektubunun paraya çevrilmesinin durdurulmasını ve iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalı vekili, davacının ihale ile üstlendiği işi yerine getirmekte iken çalıştırdığı işçiler ile aralarında çıkan sorunlar nedeniyle İş Mahkemeleri'nde davacı yanında kendilerinin de davalı gösterilerek davalar açıldığını, davaların sonucunda davalının fahiş meblağları ödemek zorunda kalabileceğini, bu nedenle teminat mektubunun iade edilmediğini, davacı ile imzalanan sözleşme ve hizmet işleri genel şartnamesinin buna cevaz verdiğini, anılan davaların sonucunun bekletici sorun yapılması gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 12.4. maddesinde kesin teminat ve ek kesin teminatın hangi koşullar gerçekleştiğinde iade edileceğinin açıkça düzenlendiği, sözleşmenin 12.4.1.maddesinde, davacının yükümlülüklerinin sözleşme ve ihale evrakı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği, yüklenici davacının bu işten dolayı ihale makamı olan davalıya borcunun olmadığı tespit edildikten ve ... ile ilişiksiz olduğuna ilişkin belge getirildikten sonra teminat mektuplarının iade edileceğinin açıkça düzenlendiği, ihale kapsamında yapılan iş nedeniyle davacının davalıya vadesi gelmiş herhangi bir borcunun bulunmadığı, teminat mektubunun hangi konu için verilmiş ise ancak verildiği konu yönünden teminat oluşturduğu, hizmetin yürütülmesi sırasında çalıştırılan işçilerin asıl işveren sıfatı ile davalı aleyhine İş Mahkemeleri'nde dava açmış olmaları ve bu yargılamaların sonunda işçiler lehine tazminata hükmedilmesi halinde bunun davacıdan tahsil edilebileceği, taraflar arasındaki sözleşme uyarınca işçilik alacaklarından davacının sorumlu olması nedeniyle ödenen tazminatların davacıdan geri alınmasının gerektiği, bununla birlikte teminatın ileride doğması muhtemel olan borç için verilmediği, teminatın ileride doğması olası olan işçilik alacaklarının tahsilinde kullanılmak üzere davacıya iade edilmeyip davalı tarafından alıkonulmasının sözleşme hükümlerine uygun olmadığı, sözleşmede belirtilen ...'ya prim borcu ve davalıya vadesi gelmiş borç olmadığı gerekçesiyle, davanın kabulü ile, 07.01.2010 tarihli 257 TM KE 1575 no'lu 150.305,96 TL bedelli kesin ve süresiz teminat mektubunun davalıdan alınıp davacıya teslimine karar verilmiştir.Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.Dava, taraflar arasındaki hizmet alım sözleşmesi uyarınca davalıya (muhataba) verilen teminat mektubunun iadesi istemine ilişkindir.Taraflar arasındaki sözleşmenin 12.4.1. maddesi, ''Taahhüdün, sözleşme ve ihale dökümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği, yüklenicinin bu işten dolayı İdareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra ve Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan ilişiksiz belgesinin getirildiği saptandıktan sonra; alınmış olan kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların, alınan mal ve yapılan iş için bir garanti süresi öngörülmesi halinde yarısı, garanti süresi dolduktan sonra kalanı, garanti süresi öngörülmeyen hallerde ise tamamı yükleniciye iade edilir. '' hükmünü içermektedir.Davalı vekilince temyiz dilekçesine Hizmet İşleri Genel Şartnamesi'nin 51. Maddesi hükmüne ilişkin kısmı eklenmiş olup, bu madde hükmünün sözleşmenin anılan 12.4.1. madde hükmü ile aynı yönde hüküm içerdiği görülmüştür. Davalı tarafça, somutlaştırılarak dava dışı işçiler tarafından açılan davalar bulunduğu, bu sebeple teminatın iade edilmediği, bu davaların sonucunun beklenilmesi gerektiği savunulmuş ise de, mahkemece İş Mahkemeleri'nde işçiler lehine, davalı aleyhine tazminata hükmedilmesi halinde, davalının tazminatı davacıdan rücuen tahsil edilebileceği gerekçesiyle bu savunma yerinde görülmemiştir. Sözleşmenin kesin teminat ve ek kesin teminatın geri verilmesi başlıklı 12.4.1. maddesindeki, ''... yüklenicinin bu işten dolayı İdareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra ... '' ibaresi, dava dışı işçilerce davalı (idare) aleyhine açılan ve kazanılan işçilik alacakları ile ilgili davaları da kapsamaktadır. Davalının elinde tuttuğu teminat mektubu, ilk talepte ödeme kaydını havi, kesin (hiçbir koşula bağlı kalmaksızın, ilk yazılı başvuru üzerine derhal ve gecikmeksizin nakde çevrilebilir) nitelikte bir mektuptur. İlk talepte ödeme kaydını havi banka teminat mektuplarında banka, muhatabın talebi üzerine herhangi bir itirazda bulunmadan ve muhatabın teminat mektubuna dayanarak talepte bulunma hakkının olduğunu ispat etmesine gerek kalmadan ödeme yapmayı taahhüt etmektedir. Kural olarak bu tür teminat mektuplarında banka, yalnızca şekli manada inceleme yapma yetkisini haiz olup, esasa ilişkin herhangi bir inceleme yapma hak ve yetkisini haiz değildir. Bu sebeple bu tür banka teminat mektuplarının esas itibariyle muhatap lehine olduğu kabul edilmekte olup, banka, lehdarın her uyarısını değil, likit delillere dayanan uyarısını dikkate almak zorundadır. Davacı, teminat mektubunun lehdarı, davalı ise muhatabıdır. Teminat mektubunun iadesi için sadece SSK'dan alınacak ilişiksiz belgenin sunulması yeterli olmayıp, yüklenici davacı tarafından işçilere işçi alacaklarının ödenmesi de gerekmektedir. Dairemizin 26.02.2014 tarih ve 2013/7567 E, 2014/1364 K; 16.01.2014 tarih ve 3906 E, 7301 K; 22.12.2014 tarih ve 2902 E., 8360 K. sayılı ilamları da bu yöndedir. Bu durumda davacı tarafından taahhüdün sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesini ve davalının herhangi bir borcu olmadığının tespit edilmesini ön koşul olarak arayan ve teminatın iadesi koşullarını düzenleyen anılan madde hükmünün tüm koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği ve buna göre davalının teminatı iade etme yükümlülüğünün bulunup bulunmadığı üzerine yeterince durulmalıdır.Bu durumda, mahkemece, davalı savunmasında sözü geçen İş Mahkemeleri dosyaları getirtilerek, işçilerin taraflar arasındaki hizmet alım sözleşmesi kapsamında çalıştıklarının belirlenmesi durumunda, sonuçlanmalarının ve kesinleşmelerinin beklenilmesi, davalı aleyhine hüküm verilmesi halinde işçilik haklarının, davacı yüklenicinin davalı üst (asıl) işverene borcunu oluşturacağı, buna göre de sözleşmenin 12.4.1. maddesindeki teminatın iadesi koşullarının oluşmayacağı sonucuna varılıp, davanın reddine karar verilmesi gerekeceğinden, davalının savunması üzerinde durulmadan, eksik incelemeye ve yanılgılı gerekçeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 30.11.2015 tarihinde oyçokluğuyla karar verildiMUHALEFET ŞERHİDavacı vekili, müvekkili ile davalı arasında 08.01.2010 tarihinde imzalanan hizmet sözleşmesi uyarınca 07.01.2010 tarihli 150.305,96 TL bedelli süresiz kesin teminat mektubunun davalıya verildiğini, sözleşme kapsamında tüm yükümlülüklerin yerine getirildiğini, sözleşmenin sona erdiğini, SGK'dan alınan borcu yoktur belgesi de eklenerek kesin teminat mektubunun iadesinin davalıdan talep edildiğini, teminat mektubunun iade edilmediğini ileri sürerek, teminat mektubunun iadesini talep ve dava etmiştir.Davalı vekili, davacının çalıştırdığı işçiler tarafından açılan iş mahkemesinde davalar olduğunu, teminat mektubunun iade şartlarının oluşmadığını beyanla davanın reddini istemiştir.Mahkemece toplanan deliller kapsamında davanın kabulüne, teminat mektubunun iadesine karar verilmiştir.Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.Taraflar arasında endeks okuma hizmet sözleşmesinin kurulduğu, sözleşmenin 12.4.1. maddesinde kesin ve ek kesin teminatın geri verilmesi başlığı altında teminatın iade koşullarının düzenlendiği, yüklenicinin bu işten dolayı idareye bir borcunun olmadığının tespit edilmesinden ve Sosyal Güvenlik Kurumundan ilişiksizlik belgesi getirildiği saptandıktan sonra alınmış olan kesin ve ek teminatların yapılan iş için bir garanti süresi ön görülmesi halinde yarısı garanti süresi dolduktan sonra kalanı garanti süresi ön görülmeyen hallerde ise tamamının yükleniciye iade edileceğinin kararlaştırıldığı görülmektedir.Sözleşmenin 12.4.1. maddesi çok açık olup, Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan alınacak ilişiksizlik belgesi ve sözleşme kapsamında yapılacak işlere yönelik yükümlülüklerin yerine getirilmesi halinde teminat iade edilecektir. SGK Başkanlığı yazısında teminatın iadesinde bir sakınca olmadığının bildirildiği anlaşılmıştır. Sözleşmenin bu hükmü 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 193. maddesi uyarınca delil sözleşmesi niteliğinde olup, mahkemece re'sen gözetilmelidir. ( Yargıtay 15. Hukuk Dairesi'nin 2015/812 Esas, 3941 Karar sayılı ilamı aynı doğrultuda olup Yargıtay Kararlar Dergisi Kasım 2015 Sayı 11, Sayfa 2359) İhale genel şartnamesinde de işçilik hakları ile ilgili hiçbir maddede de hüküm bulunmadığı, işçilerin kıdem ve ihbar tazminatlarına yönelik olarak teminatın elde tutulacağının kararlaştırılmadığı görülmektedir. Sözleşmenin açık hükmünün sözleşme kapsamında davalı yanında çalışan işçilerin kıdem ve ihbar tazminatı gibi alacakları da kapsayacağı şeklinde geniş bir yoruma tabi tutulamayacağı 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 23. maddeside sözleşme hükmünün açık olmaması halinde yorumlanmasının düzenleyenin aleyhine ve karşı tarafın lehine olacağını düzenlemiştir. Bu tür sözleşmelerde hizmeti veren şirketler sermaye yoğun değil, emek yoğun şirketler olup teminatın işçilerin iş hukukundan doğan hakları süresince tutulması sözleşmede kararlaştırılmadığından belirli süreli sözleşme sonucu teminatını alacağını düşünen şirketi ekonomik yönden zora sokacaktır. Açıklanan bu gerekçelerle Sayın çoğunluğun Bozma yönündeki görüşüne katılmadığımız, kararın Onanması görüşünde olduğumuz yönündeki azınlık görüşüdür. 30.11.2015 Bilmeniz halinde fark yaratacak kararlar TESPİT DAVALARINDA GÖREVLİ MAHKEME Taraflar arasındaki "oda kaydının silinmesine dair işlemin iptali, üyelik kaydının devam ettiğinin ve davacının taksi durağında hak sahibi olduğunun tespiti” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Bandırma 1.Asliye Hukuk Mahkemesince mahkemenin görevsizliğine dair verilen 06.09.2012 gün ve E:2 Hizmet tespiti davasında ispat kuralları - Araştırılması gereken hususlar Taraflar arasındaki “hizmet tespiti” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Kadıköy 3. İş Mahkemesince davanın “kabulüne” dair verilen 14.12.2011 gün ve 2011/398-2011/1062 sayılı kararın incelenmesi davalı SGK vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 10.Hukuk Dairesinin 29.12.2011 gün v Davalının adresi bilinmiyorsa ne yapmak lazım ? Uydurma bir adres mi yazlı ya da boş mu bırakılmalı? Taraflar arasındaki sıra cetveline itiraz davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın açılmamış sayılmasına yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.- K A R A R -Davacı ve Yargıtay Yargıtay Karar Arama Yargıtay Hukuk Dairesi Kararları Arama Yargıtay Ceza Dairesi Kararları Arama Yargıtay Karar Arama Nasıl Yapılır ? Yargıtay Daire Bilgileri İle Dosya Sorgulama Yargıtay Yerel Mahkeme Bilgileri İle Dosya Sorgulama Yargıtay Kanunu Yargıtay İş Bölümü Yargıtay Haberleri Karar Arama Yargıtay Kararları Yargıtay Hukuk Dairesi Kararları Yargıtay Ceza Dairesi Kararları BAM Kararları Danıştay Kararları Anayasa Mahkemesi Kararları Uyuşmazlık MAhkemesi Kararları Karar Arama Nasıl Yapılır? Emsal Karar ve Emsal Karar Arama Nedir? Yargıtay Karar Arama Nasıl Yapılır? BAM Karar Arama Nasıl Yapılır? Danıştay Karar Arama Nasıl Yapılır? Anayasa Mahkemesi Karar Arama Nasıl Yapılır?