Anasayfa /
İçtihat /
Yargıtay Karar No : 2931 - Karar Yıl 2009 / Esas No : 15560 - Esas Yıl 2008
MAHKEMESİ: Aksaray İş MahkemesiTARİHİ: 01/05/2008NUMARASI: 2008/67-2008/95Davacı, Bağ-Kur sigortalılığının başlangıç tarihinin 1.1.2004 olduğunun ve sigortalılık başlangıç tarihinin 1.7.1999 olduğunun tespiti ile aksine kurum işleminin iptaline karar verilmesini istemiştir.Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.Dava, davacının, 2926 sayılı Yasa kapsamında tarım Bağ-Kur sigortalılığının başlangıç tarihinin 01.01.2004 tarihi olduğunun tespiti ile sigortalılık başlangıç tarihini 01.07.1999 olarak kabul eden kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.Dosyadaki kayıt ve belgelerden davacının başvurusu üzerine 22.12.2003 tarihli giriş bildirgesi ile 01.04.2004 tarihinden itibaren 2926 sayılı Yasa kapsamında tarım Bağ-Kur sigortalı olarak tescilinin yapıldığı, 20.06.1992 tarihinden itibaren Pancar Ekicileri Koop kaydının, 01.01.2003 tarihinden itibaren itibaren Ziraat Odasına kaydının bulunduğu, 1998 yılı ürün bedellerinden yapılan Bağ-kur prim tevkifatının Kuruma bildirilmesi üzerine 13.06.2007 tarih ve 2007/44 no lu genelgenin 7 maddesi gereği sigortalılık tescil tarihinin 01.07.1999 olarak düzeltildiği anlaşılmaktadır.2926 sayılı Yasa’nın resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. Bağ-Kur’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan pancar ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır. 2926 sayılı Kanunun "Sigortalılığın başlangıcı ve zorunlu oluşu" başlığını taşıyan 5 ncı maddesinde, sigortalıların hak ve yükümlülükleri kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden ay başından itibaren başlayacağı, bu suretle sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamayacağı ve vazgeçilemeyeceği yönünde düzenleme yapılmış olmakla; buna göre sigortalı olmak, kamu düzenine ilişkin, kişiye bağlı, vazgeçilemez, devredilmez vekaçınılamaz hak ve aynı zamanda yükümlülük doğuran bir hukuksal statü meydana getirmektedir. Kişilerin ve sosyal güvenlik kuruluşlarının bu statünün oluşumundaki rolü, yenilik doğurucu ve iradi bir durum değil, kanun gereği kendiliğinden oluşan statüyü belirlemekten ibarettir. Dolayısıyla, sosyal güvenlik hakkından vazgeçilmesi olanaksızdır.Öte yandan davacının iptalini istediği 01.07.1999-01.01.2004 tarihleri arasındaki sürenin 5 yıldan az olması nedeni ile 1479 sayılı Yasa’nın 22.2.2006 gün ve 5458 sayılı Yasa’nın 13.maddesi ile değişik 1.3.2006 tarihinde yürürlüğe giren Ek 19.maddesi ile 5510 sayılı Yasa’nın 17.04.2008 gün ve 5754 sayılı Yasanın 73 maddesi ile değişik geçici 17 maddesi hükümlerinden de yararlanması mümkün değildir.Somut olayda 2926 sayılı Yasa'nın kendisine yüklediği re’sen tescil görevini yerine getirerek prim tevkifatı nedeniyle sigortalılık başlangıç tarihini 01.07.1999 olarak düzelten Kurum işlemi doğru olup davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabul karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.SONUÇ:Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 02.03.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.