Anasayfa / İçtihat / Yargıtay Karar No : 2103 - Karar Yıl 2009 / Esas No : 15754 - Esas Yıl 2008





MAHKEMESİ: Kırşehir 1.Asliye Hukuk (İş) MahkemesiTARİHİ: 25/12/2007NUMARASI: 2007/168-2007/376Davacı, 1986-1991 ve 15.01.1997-14.05.1999 tarihleri arası tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.1-Dosyadaki yazılara toplanan delillere hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davalının tüm davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine, 2-Dava, davacının 1986 yılından 1991 yılına kadar ve 15.01.1997-14.05.1999 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa kapsamında Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbiti istemine ilişkindir.Mahkemece istemin kısmen kabulü ile ,davacının 01.09.1998-31.12.1998 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa kapsamında Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmiştir.Davanın, yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre, sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır. Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. Bağ-Kur’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre, kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan pancar ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.Gerçekten Tarım Bağ-Kur sigortası kapsamında kesintisiz tarımsal faaliyetin bulunduğunun anlaşıldığı hallerde, 506 sayılı Yasa kapsamındaki kısa süreli çalışmaların 2926 sayılı Yasa kapsamındaki sigortalılığı tümden sona erdirmeyeceği, 2926 sayılı Yasa'nın 36 ve 10.maddesindeki şartlarında gerçekleşmesi halinde 506 sayılı Yasa kapsamındaki kısa süreli çalışmalar dışında kalan süreler bakımından Tarım Bağ-Kur sigortalısı olunduğunun kabulünün gerekeceği, 506 sayılı Yasa kapsamındaki çalışmaların uzun süreli olduğu hallerde ise, tarımsal faaliyetin kesintiye uğradığının ve Bağ-Kur'lu çalışmanın sona ermesinden sonra, 2926 sayılı Yasa kapsamında sigortalılığın yeniden başlatılabilmesi için, doğrudan prim yatırılması veya aynı yasanın 36.maddesine göre ürün bedelinden tevkifat yapılması yoluyla yeniden kayıt ve tescil yolundaki iradenin ortaya konulması gerektiği Dairemizin giderek Yargıtay’ın yerleşmiş görüşlerindendir.Dosyadaki bilgi ve belgelerden, davacının 01.10.1984 tarihinde ilk defa 2926 sayılı Yasa kapsamında sigortalı olarak tescil, 01.09.1985 tarihinde SSK’na tabi çalışma nedeniyle terkin edildiği,prim ödemelerinin bulunmadığı,1998/8.ay ile 2001/7. aylarda tevkifat kesintisi yapıldığı, talep edilen dönem içinde 01.09.1985-15.09.1985 tarihleri arasında 15 gün,1989 yılında 90 gün,1990 yılında 15 gün,1996 yılında 120 gün süreli SSK’na tabi çalışmalarının bulunduğu,29.05.1991-15.01.1997 tarihleri arasında ve 14.05.1999 --devam şeklinde 1479 sayılı Yasa kapsamında Bağ-Kur sigortalılığının bulunduğu,10.04.1982 tarihinde ziraat odasına kayıt olduğu, kaydının devam ettiği,04.10.1982 tarihinde Akçakent Tarım Kredi Kooperatifine kayıt olduğu ve kaydının devam ettiği, başkaca tarım kooperatif kaydının bulunmadığı, 1991 yılında kadastro sebebli iktisap ettiği tapulu 170 dönüm taşınmazlarının bulunduğu,zabıta araştırması, muhtar ve yeminli tanık beyanlarında davacının ihtilaflı dönemde tarımsal faaliyette bulunduğunun belirtildiği görülmektedir. Diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi kısa süreli çalışmaların bulunması halinde sigortalının tarımsal faaliyetinin devam ettiğinin kabul edilmesi gerekirsede kısa süreli çalışmanın sona ermesinden sonra sigortalılık iradesinin açıkça ortaya konulması şüpheye yer vermeyecek şekilde kanıtlanması gerekir. Bunun içinde 2926 sayılı Yasa'nın 10. maddesinde ve tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal kaninesi olan kayıt, bilgi ve bulgular davacı adına mevcut olmalı bu kayıtlar uyuşmazlık sürecinde devam etmeli, sigortalılık iradesini gösteren prim ödemeleri veya kesintileri bulunmalıdır. Somut olayda davacının 10.04.1982 tarihinde ziraat odasına kayıt olduğu, kaydının devam ettiği,10.04.1982 tarihinde Tarım Kredi Kooperatifine kayıt olduğu ve kaydının devam ettiği,1991 yılında iktisap ettiği tapulu 170 dönüm taşınmazlarının bulunduğu,zabıta araştırması,muhtar ve yeminli tanık belanlarında davacının ihtilaflı dönemde tarımsal faaliyette bulunduğunun belirtildiği,öte yandan 506 sayılı yasa kapsamındaki zorunlu sigortalı çalışmalarının kısa süreli olduğu anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca , davacının talebi ile bağlı kalınarak ,davacının 01.01.1986-31.12.1990 tarihleri arasında ve 01.09.1998-14.05.1999 tarihleri arasında kısa süreli SSK’lı çalışmaları dışlanmak suretiyle 2926 sayılı yasa kapsamında sigortalı olduğunun kabulü gerekirken davanın tümden reddi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.Yukarıda belirtilen maddi ve hukuki olgular dikkate alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 16.02.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.