Anasayfa /
İçtihat /
Yargıtay Karar No : 13951 - Karar Yıl 2006 / Esas No : 16249 - Esas Yıl 2006
MAHKEMESİ: Burdur 1. Asliye Hukuk MahkemesiTARİHİ: 19/09/2006NUMARASI: 240-988Davacı, 01.04.1995 tarihinden dava tarihinine kadar tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmesini istemiştir.Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine. 2- Dava, davacının teslim ettiği ürün bedellerinden 01.04.1995 tarihinde yapılan ilk kesinti tarihinden itibaren dava tarihine kadar 2926 sayılı Yasa'ya tabi tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbiti istemine ilişkindir. Mahkemece davacının 01.05.1996 tarihinden dava tarihi olan 31.03.2005 tarihine kadar tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmiştir. Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 50 yaşını dolduran kadınlarla, 55 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. Bağ-Kur’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğe r kamu kurum v e kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan pancar ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır. Yapılan incelemede, davacının teslim ettiği ürün bedellerinden ilk tevkifatın 16.04.1996 tarahinde yapıldığı, 01.01.2001 tarihinde alınmış ineğinin bulunduğu, tapu kaydında 90 dekar arazisinin olduğu, Pancar Kooperatifi, Tarım Kredi Kooperatifi ve Ziraat Oda Kaydının bulunup bulunmadığının mahkemece araştırılmadığı 04.06.1997- 31.10.2001 ve 01.03.2002-28.02.2003 tarihleri arasında Bağ-Kur isteğe bağlı sigortalısı olduğu görülmektedir.2926 sayılı Yasa kapsamındaki sigortalılık zorunlu sigortalılık olup isteğe bağlı sigortalılık ile zorunlu sigortalılığın çakışması durumunda asıl olan zorunlu sigortalılık olduğundan zorunlu sigortalılığa değer vermek gerekir. Somut olayda davacının 1479 sayılı Yasa'ya tabi isteğe bağlı sigortalı olduğu sürelerin dışlanması yönünde bir talebide bulunmamaktadır.Mahkemece 01.05.1996-31.12.1996 tarihleri arasındaki dönem yönünden verilen tesbit kararı yerinde ise de prim kesintisinin bulunmadığı, 01.01.1997-31.03.2005 tarihleri arasındaki dönemde 2926 sayılı Yasa'nın 10. maddesindeki beliritlen koşulların araştırılmadan eksik inceleme ve noksan araştırma sonucu tesbite karar verilmiş olması diğer yandan davacının 04.06.1997- 31.10.2001 ve 01.03.2002-28.02.2003 tarihleri arasındaki isteğe bağlı sigortalılığı iptal edilmeksizin çifte sigortalılığa yolaçacak şekilde tesbit kararı verilmiş olması kabul şekli bakımından usule ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.Yapılacak iş; davacıya varsa ihtilaf konusu olan 01.01.1997- 01.05.1996 tarihleri arasındaki dönemde varsa ürün sattığı kişi veya kurumları açıklattırmak, bu kişi veya kurumlardan ürün bedelinden prim kesintisi yapılıp yapılmadığını sormak, yapılmış ise belgelerini getirtmek, ziraat odası kaydının bulunp bulunmadığını, kayıtlı ise kayıt ve tarihini, zirai amaçlı kooperatiflere ortak olup olmadığını, ortak ise tesis tarihini araştırıp davacının tarım Bağ-Kur sigortalılık şartlarını taşıdığı tarihlerde tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar vermek, ayrıca davacının 04.06.1997-31.10.2001 ve 01.03.2002-28.02.2003 tarihleri arasındaki dönemde tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun anlaşılması halinde belirtilen tarihlerdeki isteğe bağlı sigortalılığı iptal etmektir.O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.SONUÇ:Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 04.12.2006 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.