Anasayfa /
İçtihat /
Yargıtay Karar No : 11202 - Karar Yıl 2006 / Esas No : 10091 - Esas Yıl 2005
MAHKEMESİ :İzmir 6. Aile MahkemesiTARİHİ :26.04.2005 NUMARASI :307 - 517DAVA TÜRÜ :Mutat Meskene İade Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü.1-Dava, Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesinin hükümlerine göre, çocukların mutad meskenlerine iadesi isteğine ilişkin olup, Cumhuriyet Savcısı tarafından davaname ile açılmıştır. Sözleşme; Türkiye tarafından 21.01.1998 tarihinde imzalanmış, 3.11.1999 tarihli 4461 sayılı kanunla onaylanması uygun bulunmuş ve Bakanlar Kurulunun 29.12.1999 tarihli 99/13909 sayılı kararı ile onaylanarak 15.02.2000 tarihli 23965 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır. Onaya belgelerinin 31.05.2000 tarihinde Hollanda Dışişleri Bakanlığına iletilmesiyle, Türkiye yönünden 1.8.2000 tarihinde yürürlüğe girmiştir.(Söz. Md.43/2)Sözleşme; çocuğun velayet hakkı ihlal edilerek, bir ülkeden diğer bir ülkeye götürülmesi ve alıkonulmasının zararlı etkilerinden uluslararası alanda korunması amacına yönelik olduğundan, çocuğun, derhal mutad meskeninin bulunduğu ülkeye geri dönmesini sağlamak üzere hazırlanmıştır. ( sözleşme:dibace) sözleşmenin uygulanmasında çocuğun vatandaşlığının önemi bulunmamaktadır.Sözleşmenin uygulanmasının, temel koşulu; bir çocuğun yerini değiştirilmesinin veya bir yerde alıkonulmasının “haksız” olmasıdır. Haksız götürme veya alıkoyma hallerinin neler olduğu sözleşmede gösterilmiştir. ( Söz. md. 3 )Sözleşmenin 6. maddesi, her akit devletin sözleşmenin kendisine yüklediği mükellefiyetleri yerine getirmekle görevli bir merkezi makam tayin edeceğini öngörmüştür. Sözleşmede öngörülen yükümlülükleri yerine getirmek üzere Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Merkezi makam olarak belirlenmiş ve bu husus Hollanda Dışişleri Bakanlığına onay belgelerinin iletilmesiyle birlikte beyan edilmiştir. Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, bu görevi yerel Cumhuriyet Savcıları eliyle yerine getirmektedir. Merkezi makamlar; sözleşmede gösterilen diğer görevlerinin yanında, çocuğun iadesinin sağlanması veya şahsi ilişki kurulması hakkının yerine getirilmesi için adli veya idari işlemleri başlatmak ve çocuğun güvenli bir şekilde iadesini saklamakla yükümlüdürler. ( Söz. md. 7/f ve h ) Sözleşmede yeralan ve merkezi makamlara yüklenen görevler gereğince, davanın; Cumhuriyet Savcısının katılımı ve huzuru ile görülmesi zorunludur.Bu bakımdan Cumhuriyet Savcısının huzuru olmadan davaya devamla esas hakkında hüküm kurulması doğru görülmemiştir.2-Davalının gösterdiği deliller toplanmadan hüküm kurulması da bozmayı gerektirmiştir.3-Kabule göre de:Sözleşmenin 34. maddesinde yeralan hüküm gereğince; bu sözleşmenin 5 Ekim 1961 tarihli Küçüklerin Korunması Konusunda Makamların Yetkisine ve Uygulanacak Kanuna Dair Sözleşmeye göre önceliği vardır. Bu önceliğin gözetilmemesi de doğru görülmemiştir.SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda l. ve 2. bentlerde gösterilen sebeplerle BOZULMASINA, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.