Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hükmün kanun yararına bozulması Adalet Bakanlığının yazısı üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından istenilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü.Dava, Türk Medeni Kanununun 87. maddesi hükmü gereğince derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti davasıdır.Dosyanın incelenmesinden, İstanbul Valiliği İl Dernekler Müdürlüğünün talep yazısı üzerine, anılan mahkemece esasa kaydedilen davanın, dosya üzerinden yapılan inceleme ile sonuçlandırıldığı görülmüştür.5253 sayılı Dernekler Kanununun 18/1. maddesinde ““bu kanunla ilgili olarak hukuk mahkemelerinde bakılacak davalarda basit yargılama usulü uygulanır.”” denilmektedir.Dernekler Kanununun 36. maddesinin son cümlesinde ise, sözü edilen kanunda hüküm bulunmayan hallerde 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüştür.Sözü edilen yasal düzenlemeler gereğince, Dernekler Kanunu ile ilgili hukuk davalarında duruşma açılması ve basit yargılama usulüne göre yargılama yapılarak davanın sonuçlandırılması gerekmektedir. Davanın dosya üzerinde yapılan inceleme ile karara bağlanması konusunda mahkemeye takdir hakkı tanınmamıştır.Ayrıca, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 73. maddesinde kanunun gösterdiği istisnalar haricinde her iki tarafı istima veyahut iddia ve müdafaalarını beyan etmeleri için kanuni şekillere tevkifan davet etmedikçe hükmünü veremeyeceği kabul edilmiştir.Mahkemece, duruşma açılması; iddia ve savunmalarını bildirmeleri için taraflara davetiye çıkartılması, göstermeleri halinde delillerinin de toplanılması suretiyle sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken davanın duruşma açılmaksızın dosya üzerinden görülerek sonuçlandırılması usul ve yasaya aykırıdır.SONUÇ: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 427/6. maddesine dayalı kanun yararına bozma isteğinin açıklanan sebeple kabulü ile hükmün sonuca etkili olmamak üzere BOZULMASINA, oybirliğiyle karar verildi.