Tebliğname No : 11 - 2011/4970MAHKEMESİ : Kadıköy 3. Ağır Ceza MahkemesiTARİHİ : 06/05/2010NUMARASI : 2009/291 (E) ve 2010/145 (K)SUÇ : Nitelikli dolandırıcılıkDosya incelenerek gereği düşünüldü;Dolandırıcılık suçunun oluşabilmesi için;Failin bir kimseyi, kandırabilecek nitelikte hileli davranışlarla hataya düşürüp, onun veya başkasının zararına, kendisine veya başkasına yarar sağlaması gerekmektedir. Hile nitelikli bir yalandır. Fail tarafından yapılan hileli davranış belli oranda ağır, yoğun ve ustaca olmalı, sergileniş açısından mağdurun inceleme olanağını ortadan kaldıracak nitelikte bir takım hareketler olmalıdır. Kullanılan hileli davranışlarla mağdur yanılgıya düşürülmeli ve bu yanıltma sonucu yalanlara inanan mağdur tarafından sanık veya bir başkasına haksız çıkar sağlanmalıdır. Hilenin kandırıcı nitelikte olup olmadığı olaysal olarak değerlendirilmeli, olayın özelliği, fiille olan ilişkisi, mağdurun durumu, kullanılmışsa gizlenen veya değiştirilen belgenin nitelikleri ayrı ayrı nazara alınmalıdır.Ticarî faaliyeti meslek olarak icra eden kişilerin, güvenilirliğini sağlamak amacıyla, bu suçun, tacir (kişisel olarak ticaretle uğraşan kimseler) veya şirket yöneticisi olan yada şirket adına hareket eden kişilerin ticarî faaliyetleri sırasında işlenmesi, TCK'nın 158/1-h bendinde nitelikli hâl kabul edilmiştir. Bu kavramlar Türk Ticaret Kanunun ilgili hükümlerine göre belirlenecektir.Türk Ticaret Kanunun madde 14'te, tacir;"(1) Kişisel durumları ya da yaptığı işlerin niteliği nedeniyle yahut meslek ve görevleri dolayısıyla, kanundan veya bir yargı kararından doğan bir yasağa aykırı bir şekilde ya da başka bir kişinin veya resmî bir makamın iznine gerek olmasına rağmen izin veya onay almadan bir ticari işletmeyi işleten kişi de tacir sayılır. “denilmektedir.Ticaret şirketleri, aynı Kanunun madde 124'te”(1)Ticaret şirketleri; kollektif, komandit, anonim, limited ve kooperatif şirketlerden ibarettir.(2) Bu Kanunda, kollektif ile komandit şirket şahıs; anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket sermaye şirketi sayılır” şeklinde tanımlanmıştır.Kooperatif yöneticilerinin, kooperatifin faaliyeti kapsamında, dolandırıcılık suçunu işlemeleri de nitelikli hâl, kabul edilmiştir. Üye sayısı dolmasına rağmen, üyeliğe kabulün devamından bahsederek üye kayıt edilmiş gibi kişinin parasının alınması bu suç tipine örnek gösterilebilir. Kooperatif yöneticilerinin kimler olduğu 1163 sayılı Kooperatifler kanunun 55 ve devamı maddelerinde tanımlanmıştır. Madde 55-Yönetim Kurulu, kanun ve anasözleşme hükümleri içinde kooperatifin faaliyetini yöneten ve onu temsil eden icra organıdır. Yönetim Kurulu en az üç üyeden kurulur. Bunların ve yedeklerinin kooperatif ortağı olmaları şarttır. Yönetim Kurulu üyeliğine seçilen tüzel kişiler, temsilcilerinin isimlerini kooperatife bildirir.Bu suçun oluşabilmesi için, tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin dolandırıcılık suçunu ticari faaliyetleri sırasında işlemiş olmaları gerekir. Keza, kooperatif yöneticilerinin bu nitelikli halden cezalandırılabilmeleri için suçun kooperatifin faaliyeti kapsamında, işlenmesi gereklidir. Bu suçun faili tacir veya şirket yöneticisi yada şirket adına hareket eden kişi yada kooperatif yöneticisi olabilir.Katılanın yurtdışına ev eşyası götürmek üzere Akdeniz Nakliyat yetkisi olduğunu söyleyen sanık ile anlaşarak taşıma sözleşmesi imzaladığı, sözleşmeye göre eşyaların yurt dışına götürülmesi için katılanın yapması gereken vize işlemleri tamamlanana kadar Akdeniz Nakliyat tarafından eşyaların bir depoya götürülerek muhafaza edileceği, vize işlemlerinin tamamlanmasının ardından Yüksel Nakliyat tarafından eşyaların yurtdışına götürülüp teslim edileceğinin kararlaştırıldığı, katılan tarafından eşyalar depoya götürülmek üzere sanığa teslim edilip ayrıca sözleşmeye uygun olarak 1.000 Euro verildiği, ancak sanık tarafından sözleşmede bulunmadığı halde KDV bedeli de ödenmesinin istendiği, katılanın bu bedeli ödememesi nedeniyle sanığın eşyaları iade etmediği, katılanın sözleşmede imzası bulunan Yüksel Nakliyat yetkilisi tanık Y.. K.. ile görüştüğünde her iki firmanın uluslararası taşımacılık yetki belgesi bulunmayıp tanık Yüksel'in sözleşmeyi kendisinin imzalamadığını belirtmesi üzerine kandırıldığını anladığı, sanığın bu şekilde gerçekleşen eyleminin tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında gerçekleşen dolandırıcılık suçunu oluşturduğunun iddia edildiği olayda, sanık ve tanık Yüksel'in uluslararası taşıma yetkileri bulunmadığını beyan ettikleri halde 27.04.2009 tarihli sözleşmenin ''İşin Mahiyeti'' başlıklı bölümünde katılana ait eşyaları Akdeniz Nakliyat isimli firmanın muhafaza altına almasından sonra Almanya'ya nakliye etmek maksadıyla Yüksel Nakliyat isimli firmanın gümrükleme, CMR sigortası, eşyaların sökülüp ambalajlanması, adrese teslim, teslim sonrası montaj işlemlerini yapacağının yazılı olduğunun anlaşılması karşısında, maddi gerçeğin şüpheye yer bırakmayacak şekilde açığa çıkarılması bakımından, uluslararası taşımacılık işlemlerinin usul ve esaslarının araştırılarak sanık ile tanık Yüksel'e ait firmaların gerekli taşıma işlemlerini yapmaya yetkili olup olmadıklarının tespiti, 27.04.2009 tarihli sözleşmede Yüksel Nakliyat isimli firma yetkilisine atfen atılan imzanın sanığa ait olup olmadığı hususunda usulünce imza incelemesi yaptırılıp gerektiğinde taraflar ile adı geçen tanığın yüzleştirilmeleri ile toplanan tüm deliller bir bütün halinde değerlendirilerek sonucuna göre sanığın hukuki durumunun tayin ve takdiri gerektiği gözetilmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, Bozmayı gerektirmiş, katılan vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan, hükmün bu nedenlerle, 5320 sayılı Kanun’un 8/1. maddesine istinaden uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK'nın 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, 22.04.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.