Mahkemesi :İzmir 3. Asliye Hukuk HakimliğiTarihi :07.05.2014Numarası :2009/290-2014/196Yukarıda tarih ve numarası yazılı hüküm davacı ile davalılar B.. Mim. Müh. Müş. Hizm. Ltd.Şti. ve M.. Ö.. vekillerince temyiz edilmiş, davacı ile davalı M.. Ö.. vekillerince duruşmalı olarak istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili Avukat H..N..B.. ile davalı M.. Ö.. vekili Avukat Ç..K.., davalı B.. E.. vekili Avukat R..M..E.., davalı Z.. Ö.. vekili Avukat Y..T.. ve davalı B.. Mim. Müh. Müş. Hizm. Ltd.Şti. vekili Avukat A..T..Ç.. geldi. Davalı B..Mim. Müh. Müş. Hizm. Ltd.Şti'nin temyiz dilekçesinin süresi dışında, davacı ile davalı M.. Ö..'in temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:- K A R A R -Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup, yaklaşık maliyetin hazırlanmasında abartılı metrajlar ve yapılma imkanı bulunmayan imalâtlara yer verilmesi, tadilat ve onarımların bir kısmı az miktarda yapılmış, bir kısmı hiç yapılmamış olmasına rağmen tamamı yapılmış gibi gösterilerek fazla ödeme yapılmak suretiyle idarenin uğradığı zararın, ilave işler bedeli mahsup edildikten sonra hesaplanan kalan kısmının ve haksız tahsil edilen iş bedelinin, yüklenici, müşavir firma, yapı denetim görevlisi ile kontrol görevini ihmal ederek fazla ödeme yapılmasına neden olan idare elemanlarından tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece davanın reddine dair verilen karar, davacı iş sahibi ve davalı yüklenici M.. Ö.. vekilince temyiz edilmiştir. 1-Davalı B.. Mim. Müh. Müş. Hizm. Ltd.Şti. tarafından 04.09.2014 tarihli temyize cevap dilekçesindeki vekalet ücreti yönünden kurulan hükmün resen değerlendirilmesi talebi temyiz istemi niteliğinde ise de; dilekçesi temyiz defterine kayıtlı olmadığı gibi temyiz harcı da yatırılmadığı ve bu arada temyiz süresi de geçmiş olduğundan adı geçen davalının temyiz isteminin süre yönünden reddi gerekmiştir.2-Davacı ile davalı M.. Ö..'in itirazlarına gelince; Manisa ili K.. i.. E.. k..de bulunan E..K.. Cami'nin İzmir II Nolu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu kararı doğrultusunda başlanan onarım işi için ihale dosyasının hazırlattırılması ve kontrollük hizmeti alınan davalı B.. Mim. Müh. Müş. Hizm. Ltd.Şti'nin yaklaşık maliyeti belirleyerek diğer ihale dökümanları ile davacıya bildirmesi üzerine 2006 yılında ihalesi yapılan onarım işi maliyetinin davalı Mimar Z.. Ö.., Peyzaj Mimarı H. L..D.. ve Elektrik Teknisyeni R..Y.. tarafından incelenip güncellendiği ve davalı dönemin bölge müdürü B..K..tarafından onaylandığı, 24.08.2006 tarihinde "anahtar teslimi götürü bedel" üzerinden yapılan açık ihale üzerinden onarım işinin 486.371,00 TL teklif bedeliyle en avantajlı teklifi verdiği kabul edilen davalı yüklenici M.. Ö..'e ihale edildiği, ihalenin 25.08.2006 tarihinde onanıp, 06.09.2006 tarihinde sözleşme de imzalandıktan sonra 11.09.2006 tarihinde yer teslimi de yapılmış ve yüklenici tarafından işe başlanmıştır. Sözleşme 6. maddesine göre "anahtar teslimi götürü bedelli" olup, bedeli de 486.371,00 TL'dir, Sözleşmenin 7. maddesinde KDV'nin sözleşme bedeline dahil olmayıp idare tarafından yükleniciye ödeneceği kabul edilmiştir. Dosya kapsamındaki belgelere göre yüklenici M.. Ö.. tarafından 31.12.2006 ve 03.12.2007 tarihli dilekçelerle sözleşme konusu E.. K.. Camii onarım işinin geçici kabulünün yapılması talep edilmesine rağmen geçici kabul işlemlerinin yapılmadığı, bir ihbar üzerine V.. M.. müfettişlerince yapılan soruşturmaya istinaden düzenlenen teftiş raporu ve teftiş sırasında düzenlenen bilirkişi raporlarına dayanılarak eldeki davanın açıldığı anlaşılmaktadır. Davalı yüklenici M.. Ö.., müşavir B... Mim. Müh. Müş. Hizm. Ltd.Şti. ile idare elemanlarına karşı ileri sürülen iddialar ve talep edilen zararların cinslerine göre davada çözümü gereken husus, ihale evrakları arasında bulunan yaklaşık maliyet cetveli ile ihale dökümanlarının hazırlanmasında abartılı metrajlar ile yapılması mümkün olmayan imalatlara yer verilip verilmediği, tespit edilen yaklaşık maliyet cetvelindeki fiyatların gerçek piyasa fiyatlarına uygun düşüp düşmediği, mahal listesinin, koruma değerlendirme ön izin komisyonu kararına aykırı hazırlanıp hazırlanmadığı, mahal listelerinde yer alan imlatların yerinde gerçekten yapılıp yapılmadığı, kabul edilemeyecek derecede fazla ihale bedeli belirlenip sözleşme imzalanıp yüklenici tarafından gerçekleştirilen imalâtlara göre hak ettiğinden fazla ödeme yapılıp yapılmadığı ve müşavir firamanın edimini yerine getirip iş bedeline hak kazanıp kazanmadığının belirlenmesinden ibarettir. Davalı yüklenici, gerçekleştirdiği imalâttan fazla yapılan ödemelerden her halükârda sorumlu ise de, ihale evrakları ve yaklaşık birim fiyatlarının belirlenmesi, mahal listesi ve fiyatların koruma değerlendirme ön izin komisyonun kararı ve işin niteliğine aykırı olarak hazırlanması ve fiyatın fahiş olarak tespitinde katkısı olduğu ispat edilemediği sürece bu sebeple yapılan fazla ödemelerden sorumlu değildir.Diğer yandan davacı iş sahibi, yaklaşık maliyet cetveli ile ihale dökümanlarındaki fiyatların piyasa fiyatlarının üzerinde tespit edildiği, mahal listesinin abartılı olarak düzenlendiği, hayali ve yapılması mümkün olmayan imalâtlara yer verildiğini ileri sürdüğünden, yaklaşık maliyet cetveli ve ihale dökümanlarındaki fiyatların belirlenmesinde görevli idare elamanları fiyatlar ve imalâtların yüksek belirlenmesi ile fazla ödeme yapılmasında kusurlu olduklarının saptanması halinde bu sebeple oluşan idare zararından, kontrol görevi olup bu görevi ihmal ederek fazla ödeme yapılmasına neden olan idare elamanları da haksız fiil hükümlerine göre kusurlarıyla oluşan fazla ödemeden kaynaklı idare zararından sorumludurlar. Dosya kapsamından geçici kabul talep edilmesine rağmen geçici ve kesin kabul işlemlerinin yapılmadığı anlaşılmakta ise de; yüklenici tarafından onarım işi bitirildiği belirtilerek iş sahibine teslim edildiği ve 2 adet hakediş belgesi düzenlendiği, davacı idare tarafından da fazla ödeme yapıldığı ve idare zarara uğratıldığından bahisle geçici ve kesin kabul ile kesin hesap yapılamayarak müfettiş soruşturması sonucunda eldeki dava açıldığına göre, mahkemece tasfiye kesin hesabının çıkartılarak sonucuna göre fazla ödeme yapılıp yapılmadığı, davacı idarenin zarara uğrayıp uğramadığı ve davalıların hangi hukuki sebeplerle sorumlu olacaklarının tespiti gerekir. Bu durumda mahkemece öncelikle sözleşme eki ihale evrakları ve dökümanlarında yapılması kararlaştırılan işlerin sözleşme tarihi itibariyle gerçek piyasa fiyatlarının ticaret ve sanayi odaları ile ilgili meslek kuruluşlarından sorularak tespit edildikten sonra yeniden oluşturulacak konusunda uzman bilirkişi kurulundan mahallinde talimat yoluyla keşif de yaptırılarak, yaklaşık maliyet cetveli, mahal listesi, ihale evrakları ve sözleşme bedelinin belirlenmesinde abartılı metrajlar ve hayali imalatlara yer verilip verilmediği, varsa miktarı ve yaklaşık maliyet ile sözleşme bedelinden fazla belirlenmesinde davalı idare elemanlarının ihmal ve kusurları bulunup bulunmadığı, varsa dereceleri ile davalı yüklenicinin sözleşme ile eki ihale dökümanlarına ve mahal listesine göre yapımını üstlendiği halde yapmadığı, eksik yaptığı işler olup olmadığı ve yapılan hakedişlerle karşılaştırma yapılarak bunlar sebebiyle kendisine ne miktarda fazla ödemede bulunulduğu, yüklenicinin ilave iş yapıp yapmadığı, yapmışsa bunun yapıldığı tarihteki mahalli piyasa rayiçlerine göre bedeli ve bunların sonucu olarak yükleniciye fazla ödeme yapılıp yapılmadığı ve miktarı konusunda gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınıp davalı yüklenicinin ihale evrakında belirlenen fiyatın yüksek belirlenmesi yada yapılması mümkün olmayan imalât gösterilmesinde katkısı bulunup bulunmadığı da değerlendirilmek suretiyle sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yanlış değerlendirme ile red kararı verilmesi doğru olmamış bozulması uygun bulunmuştur. SONUÇ:Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalı B..Mim. Müh. Müş. Hizm. Ltd. Şti'nin temyiz isteminin süre yönünden reddine, 2. bent uyarınca hükmün temyiz eden davalı iş sahibi ile yüklenici M.. Ö..'in temyiz istemleirnin kabulü ile hükmün bu davalılar yararına BOZULMASINA, 1.100,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davacıdan alınarak Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunan davalı M.. Ö..'e, 1.100,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalılardan alınarak Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunan davacıya verilmesine, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden davacı ve davalı M.. Ö..'e geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 17.06.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.