MAHKEMESİ :Asliye Hukuk MahkemesiTaraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.KARARDavacı, davalı diş hekimine diş çektirmesi neticesinde, dilinin sağ tarafının tat alma ve dokunma hissini tamamen kaybettiğini, 17.000,00TL manevi tazminat ile 100.000,00YTL maddi tazminatın yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini istemiştir.Davalı, davanın reddine karar verilmesini dilemiştir.Mahkemece, davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine, karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir. Adil yargılanma hakkı Anayasamızın 36'ıncı maddesinde, AİHS'nin 6'ıncı maddesinde ve HMUK'un 73'üncü maddesi ile HMK'nın 27'inci maddesinde ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Hukuki dinlenilme hakkı adil yargılanma hakkının en önemli unsurudur. Ayrıca HMK'nın 114/g maddesinde gider avansı dava şartı olarak düzenlenmiştir. HMK 115/2 ve 120 maddelerinden ve 30.09.2011 tarihli resmi gazetede yayımlanan HMK gider avansı tarifesinin 1 ve 6 maddelerindeki düzenlemelerden gider avansının davanın açılması sırasında alınmasının şart olmadığı mahkemenin sonradan da bu eksikliği kesin süre vererek ikmal ettirebileceği anlaşılmaktadır. Davanın açıldığı tarihte eksik veya hiç gider alınmamış olsa bile gider avansı dava şartı olmakla hüküm verilinceye kadar ikmal ettirilebilir. Bu durum davanın her aşamasında re'sen gözetilmesi gerekir. Gider avansının yatırılmaması halinde dava usulden ret edilir. Tarafların bazı usuli işlemleri belli bir süre içinde yapmaları için hakimin bir tarafa kesin mehil verebileceği HMK'nun 94 ve devamı maddelerinde ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Kesin mehil, davanın en az masrafla ve sürüncemede bırakılmadan bir an evvel sonuçlanmasını temin için hakime tanınan yasal takdir yetkisidir. Ancak kesin mehil verilen işlemin yapılmaması, bir hakkın ortadan kalkması sonucunu doğurduğundan bu konudaki kararın yasaya uygun olması zorunludur. Bu nedenle HMK'da taraflara verilecek kesin süreye ilişkin ara kararlarda, yapılması gereken işlerin neler olduğunun açıklıkla belirtilmesi, tanınan sürenin 2012/21177-946yeterli ve elverişli olması, süreye uyulmamasının doğuracağı sonuçların açıklanması ve bu konuda tarafın uyarılması gereklidir. Aksi takdirde kesin mehle uymama, hukuki sonuç doğurmaz. (Bkz. HGK 21.9.1983 T. 14/3447-825 sayılı kararı) Somut olayda mahkemece, 29.11.2011 tarihli duruşmada davacı vekiline “Davacı tarafa 100 TL bilirkişi ücreti, 48 TL tebligat gideri, 90 TL diğer masraflar olmak üzere toplam 238 TL gider avansının mahkememiz veznesine yatırmaları hususunda bugünden itibaren iki haftalık kesin süre verilmesine, verilen kesin süre içerisinde gider avansının mahkeme veznesine yatırılmaması halinde davanın dava şartı yokluğundan usulden reddedilebileceğinin ihtaratına (ihtar edildi)” karar verilmiş; 28.02.2012 tarihli duruşmada ise davacı tarafın gider avansı için yeniden süre istemesi üzerine davanın usulden reddine karar vermiştir. Mahkemece davacıya gider avansını yatırması için iki haftalık kesin süre verilmiş ise de, talep edilen giderlerden “90TL diğer masraflar” 'a nelerin dahil olduğu, bu giderler içinde delil ikamesine yönelik gider olup olmadığı belirtilmemiştir. Dolayısı ile talep edilen avansın gider avansı veya delil ikamesi avansı olup olmadığı denetlenememektedir. Zira yukarıda açıklandığı gibi gider avansı dava şartı iken delil ikamesi avansı dava şartı olarak nitelendirilemez. Delil ikamesi avansının verilen kesin süre içinde yatırılmaması dava şartı nedeni ile davanın reddini gerektirmez. Taraf belirlenen sürede delil avansı giderini yatırmazsa dayandığı o delilinden vazgeçmiş sayılır. Mahkeme, dava şartı olarak belirlediği gider avansına yönelik ara kararında gider avansını oluşturan her kalemi ve miktarını ayrı ayrı açıklamalı ve göstermeli, dava şartına yönelik gider avansı ile ilgili olarak verilen kesin sürede yatırılmamasının sonuçlarını da duruşma zaptına açıkça yazmalıdır. Yukarıda açıklanan şekilde usulüne uygun olmayan kesin süreye dayanılarak dava şartı noksanlığından davanın reddine karar verilmesi HMK 27 ve 294'üncü maddeleri gereğince usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacının yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile usul ve yasaya aykırı hükmün BOZULMASINA, peşin alınan 21.15 TL temyiz harcın istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/1 maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22.1.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.