Anasayfa / İçtihat / Yargıtay Karar No : 15381 - Karar Yıl 2015 / Esas No : 24204 - Esas Yıl 2014





MAHKEMESİ :Asliye Hukuk MahkemesiTaraflar arasındaki sözleşmenin uyarlanması-tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabul kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraflar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.KARAR Davacı vekili, davalı .. Belediyesinin tasarrufu altında bulunan su ihale hattı üzerinde 49 yılığına üst hakkı tesis etmek karşılığında özel sektöre bir hidroelektrik santralı kurdurmak ve kurulacak tesiste üretilen elektriğin satış bedelinden pay alınmak suretiyle 24/02/2004 tarihinde ihale düzenlendiğini, üreteceği elektriğin satışından elde edeceği gelirin % 65,56’sını belediye ile paylaşmayı teklif olarak sunan davacı şirketin ihaleye kazandığını, ihale gereğince 24/03/2004 tarihinde sözleşme düzenlendiğini, sözleşmede belediyeye yapılacak ödemeye esas alınacak birim fiyatın .. toptan elektrik birim fiyatına endekslenmiş olduğunu, piyasadaki toptan satış fiyatı ile .. fiyatı arasında süregelen yakınlığı ve sözleşmede yer alan intibak hükmünü (madde 20) göz önüne alarak iyi niyetli olarak bu düzenlemeyi kabul ettiklerini, sözleşme akdedildikten sonra yürürlüğe giren mevzuat ile elektrik piyasasında köklü değişiklikler yapıldığını, müvekkili şirketin elektriği satış usullerinin değiştirildiğini, müvekkili şirketin sattığı elektrik birim fiyatı ile .. fiyatı arasında ciddi farklılıklar oluştuğunu, bunun sonucu olarak da müvekkili şirketin elde ettiği gelirin %86’sına kadar olan kısmının belediyeye ödendiğini, sözleşmenin 20.maddesi uyarınca davalı belediyeden mağduriyetin giderilmesini, sözleşmenin güncel mevzuata göre değiştirilmesini ve maddi zararın tazmin edilmesini talep ettiklerini ancak Belediyenin çözüme yönelik bir adım atmadığını, bu nedenle iş bu davanın açılmasının zorunlu hale geldiğini ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 2.000,00-TL’lik zararın ihtar tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline ve sözleşmenin 20. maddesi uyarınca sözleşmenin 24. maddesinin güncel mevzuata göre uyarlanmasına karar verilmesini istemiş; 21.01.2014 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini 706.326,95-TL'ye çıkarmıştır. Davalı, davanın reddini dilemiştir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne, 2.000,00-TL tazminatın 14/12/2012 ihtar tarihinden, 704.326,95 TL'nin ıslah tarihi olan 22/01/2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, sözleşmenin uyarlanmasına ilişkin talebinin reddine karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir. 1-Davalı ..Belediyesinin tasarrufu altında bulunan su isale hattı üzerinde 49 yıllığına üst hakkı tesis etmek karşılığında özel sektöre bir hidroelektrik santrali kurdurmak ve kurulacak tesiste üretilen elektriğin satış bedelinden pay alınmak suretiyle 24/02/2004 tarihinde ihale düzenlendiği, ihaleyi davacının kazandığı, taraflar arasında 24/03/2004 tarihinde “Sözleşme” imzalandığı, sözleşmenin “Tesiste Üretilen ... ile İdare Arasındaki Paylaşım Durumunu” başlıklı 24. maddesinin “b” bendinde; paylaşıma esas üretilen enerjinin fiyatının .. Türkiye .. kurumunun belirlediği ortalama satış fiyatı olacağı, Devlete ödenen iletim bedeli, dağıtım bedeli ve KDV'nin hariç olduğu, .. Kurumunun belirlediği ortalama satış fiyatı tabirinden; .., “Kurul Kararları” ile ilan etmiş olduğu, her bölgedeki dağıtım şirketleri için .. veya Kahramanmaraş Bölgesinde enerji dağıtım yetkisine sahip, dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi dahil) ayrı ayrı belirlenen “... Toptan Satış Tarifesi” anlamına geldiği, bu tarifede paylaşıma esas toptan satış fiyatı olarak ...'ın..'a veya Kahramanmaraş Bölgesinde enerji dağıtım yetkisine sahip, dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiye sattığı toptan fiyatın esas alınacağı, Belediye payının hesaplanmasında .. Toptan satış fiyatından ,,ve/veya ..ça şirketten alınacak sistem kullanım sistem bağlantı ve KDV bedelleri düşürüldükten sonra kalan meblağın (paylaşıma esas net tutar), %65,59'unun idareye ödeneceği düzenlemesinin yer aldığı anlaşılmaktadır. Davacı vekili, sözleşme akdedildikten sonra yürürlüğe giren mevzuat ile elektrik piyasasında köklü değişiklikler yapıldığını, müvekkili şirketin elektriği satış usullerinin değiştirildiğini, şirketin sattığı elektrik birim fiyatı ile .. fiyatı arasında ciddi farklılıklar oluştuğunu, bunun sonucu olarak da müvekkili şirketin elde ettiği gelirin % 86'sına kadar olan kısmını belediyeye ödediğini, yasal değişikliklerin yol açtığı mağduriyeti gidermeye yönelik sözleşmenin 20. maddesi uyarınca davalı Belediye’den sözleşmenin güncel mevzuata göre değiştirilmesini ve maddi zararın tazmin edilmesini talep ettiklerini ancak Belediyenin çözüme yönelik bir adım atmadığını ileri sürerek, sözleşmenin 20.maddesi uyarınca sözleşmenin 24. maddesinin güncel mevzuata göre uyarlanmasını ve bu nedenle uğradıkları zararın tazminini istemiştir. Davalı, sözleşmeye bağlılık ilkesinin esas olduğunu, sözleşmeye istisnai durumlarda müdahale edilebileceğini, anlaşmanın .. birim fiyatı üzerinden yapıldığını, davacının basiretli bir tacir olduğunu, piyasa şartlarının değişmesinin öngörülebileceğini, uyarlama şartlarının oluşmadığını savunarak davanın reddini dilemiştir. Mahkemece, sözleşmede intibak hükmünün bulunduğu, uyuşmazlığın sonradan gelişen yasal düzenlemelere paralel olarak tarafların karşılıklı görüşmeleri neticesinde çözümlenebileceği, sözleşmenin 20.maddesinde, "yüklenici ile idare arasında görüşmeler yoluyla çözüm aranacaktır" şeklinde ifadenin bulunduğu, davalı tarafın %65,56 pay alması gerekirken davacının .. fiyatından ödeme yapması nedeniyle aldığı pay oranının %71,41- %75,79- %86,89 olduğu, buna göre davalı belediyenin elde ettiği fazladan gelirin 06/01/2014 havale tarihli bilirkişi raporu ile 706.326,95 TL olarak hesaplandığı gerekçesiyle davacının tazminat talebinin kabulüne, uyarlamaya ilişkin talebinin ise reddine karar verilmiştir. Taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 20. maddesinde; “Sözleşmenin yapıldığı tarihten sonra yürürlüğe giren ve ilgili yüklenici şirketin dışında oluşabilecek yasal değişikliklerden dolayı meydana gelecek (amorti edilemeyen miktar kadar) mağduriyetlere idare ile yüklenici şirket arasında görüşmeler yoluyla çözüm aranacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır. Davacı, bu madde hükmüne dayanarak sözleşmenin güncel mevzuata uyarlanmasını istemektedir. Uyuşmazlık, bu madde nedeniyle sözleşme hükümlerine mahkemece müdahale edilip edilemeyeceği noktasındadır. Mahkemece, sözleşmede bir intibak hükmü bulunduğu, tarafların görüşmeler yoluyla çözüm arayacakları gerekçesiyle bu talebin reddine karar verilmiştir. Hemen belirtmek gerekir ki, davacının görüşmeler yolu ile sonuç alamadığı, davalı idarenin davacının sözleşmenin güncel mevzuata uyarlanması talebini kabul etmediği tüm dosya kapsamı ile anlaşılmaktadır. Tarafların artık o akitle bağlı tutulmasının adaletsizliğe yol açacağı durumlarda M.K.'nun 2. maddesindeki dürüstlük kuralının bir gereği olarak hakimin sözleşmeye müdahalesinin istenebileceği kabul edilmelidir. Tüm dosya kapsamı ile tarafların iradesinin davacının sattığı elektrik nedeniyle elde edilen gerçek satış bedelinin %65,59'unun davalı idareye verilmesi olduğu açıktır. Hal böyle olunca, davacının talepleri değerlendirilerek, yasal değişiklikler nedeniyle oluşan mağduriyetini giderecek şekilde sözleşmenin uyarlanması gerekirken yanlış değerlendirme ve yazılı gerekçe ile uyarlama talebinin reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir. 2-Davalının temyiz itirazlarının incelenmesinde; Mahkemece, davalı tarafın %65,56 pay alması gerekirken davacının elde ettiği gelir üzerinden .. fiyatından ödeme yapılması nedeniyle aldığı pay oranının %71,41- %75,79- %86,89 olduğunun belirlendiği, buna göre .. fiyatından ödeme yapılması nedeniyle davalı belediyenin 706.326,95-TL fazla gelir elde ettiği gerekçesiyle tazminat davasının kabulüne karar verilmiştir. Ancak, davacı 5.3.2012 tarihine kadar aralarındaki sözleşmenin 20 maddesine dayanarak davalıdan talepte bulunmamıştır. Bir başka anlatımla basiretli bir tacir olan davacı, bu tarihe kadar sözleşmede gösterilen hesap yöntemine göre belirlenen ve ödenen bedeli ihtirazi kayıtsız kabul etmiştir. Hal böyle olunca bu tarihe kadar olan ve ifa edilen sözleşmenin uyarlanması istenemez. Bu durumda davacı ancak 05/03/2012 tarihinden dava tarihine kadar olan süre içinde yaptığı fazla ödemeleri talep edebilir. Mahkemece, bu yön gözetilmeden 2010-2011-2012 yıllarında fazla ödenen tüm meblağın tahsiline karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir. 3-Bozma nedenlerine göre tarafların sair temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiştir. SONUÇ:Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle kararın davacı, 2. bentte açıklanan nedenlerle davalı yararına BOZULMASINA, 3. bentte açıklanan nedenlerle tarafların sair temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/1 maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 14/05/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.