Kanun Detayı

Anasayfa / İçtihat / Yargıtay Karar No : 15252 - Karar Yıl 2015 / Esas No : 17793 - Esas Yıl 2014





MAHKEMESİ :Asliye Hukuk MahkemesiTaraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün taraflar avukatınca duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde temyiz eden ... Başaknlığı vekili avukat ... ile davacı ... Temsilcisi ...ve vekili avukat ...gelmeleriyle duruşmaya başlanılmış ve hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra karar için başka güne bırakılmıştı. Bu kez temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.KARARDavacı şirket, 13.02.2006 tarihli ihale sözleşmesiyle reklam araçlarının yapım mükellefiyeti ile işletim hakkının 10 yıl süre ile davalı tarafından kendilerine verildiğini, ancak davalının 30 adet ışıklı...konulması için yer teslimi yapması gerekirken tüm yazılı bildirimlere rağmen yapmadığından sözleşmenin imzalandığı tarihten haksız iptal tarihi olan 17.04.2009 tarihine kadar 3 sene süre ile 1/3 oranında ciro kaybına uğradığını, yine 10 adet otobüs durağı ve 3 adet megalight bakımından davalının taahhütlerine aykırı olarak sözleşmesinin yapılmasından itibaren 2 sene gecikme ile kullanım hakkı sağlanabildiğinden 2 sene süre ile bu yerler bakımından ciro kaybının yanı sıra kullanılamayan reklam ürünlerinin kıstalyevm usulü ile normal kiradan mahsup işlemi yapılmaksızın kira bedelleri ödendiğini, İdarenin edimini yerine getirmesini beklerken yeni belediye yönetiminin sözleşme süresinin sona ermesine 7 yıl kala 17.04.2009 tarihi itibariyle sözleşmeyi tek taraflı olarak feshettiğini ileri sürerek, sözleşmenin kalan 7 senelik süresi bakımından devamına karar verilmek suretiyle aynen ifasına, aynen ifa mümkün olmazsa sözleşme feshedilinceye kadar geçen 3 sene içinde 1/3 oranındaki ciro kaybı ve fazladan ödenen kira bedelleri, 10 adet otobüs durağı ve 3 adet megalight bakımından 2 sene süreyle uğranılan ciro kaybı, sözleşmenin feshi nedeniyle kalan süre yönünden kar kaybı ile tüm imalat ve montaj bedelleri için şimdilik 10.000.00.TL' nın davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir. Davacı, bozma ilamından sonra yapılan yargılama sırasında 02.05.2013 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini toplam 8.885.125.00.TL' ya çıkarmıştır.Davalı, davacı şirketin sözleşme koşullarına uymadığından encümen kararıyla sözleşmenin feshedildiğini, bu bildirime karşı davacının bir itirazının da olmadığını, 03.12.2009 tarihli reklam araçlarının yapılması ve işletilmesi ihalesine davacı adına bir katılımın da olmadığını, kira ücretinin süresinde ödenmediğinde sözleşmenin feshedileceğinin kira sözleşmesinde açıkça yazılı olduğunu savunarak davanın reddini dilemiştir.Mahkemenin, davanın kabulü ile 13.02.2006 tarihli sözleşmenin feshinin iptali ve sözleşmenin aynen ifasına dair 30.11.2011 tarihli kararının davacı ve davalı tarafından temyizi üzerine Dairemizin 13.06.2012 tarihli kararı ile davacı yararına bozulması üzerine Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda Davacının sözleşmenin feshinin yoklukla malul olduğuna ve sözleşmenin aynen ifasına ilişkin talebi ile ilgili olarak önceki hükmün 1. nolu bendi ile verilen kararın kesinleşmiş olması nedeniyle bu hususta ayrıca bir karar verilmesine yer olmadığına, davacının aynen ifanın mümkün olmadığı taktirde talep etmiş olduğu tazminat miktarlarına ilişkin davasının kısmen kabulü ile a) 30 adet ışıklı ...nedeniyle 3 sene süre ile maruz kalınan 1/3 oranındaki ciro kaybına ilişkin olarak 375.840,00.TL, b) 10 adet otobüs durağı ve 3 adet megalight bakımından 2 sene süreli gecikme nedeni ile uğranılan ciro kaybına ilişkin olarak 212.640,00.TL, c) Sözleşmenin haksız olarak feshi nedeniyle fesih sonrasındaki döneme ilişkin yoksun kalınan kazanca ilişkin olarak 2.518.159,00.TL olmak üzere toplam 3.106.639,00.TL' nin, 10.000.00.TL' sinin dava tarihinden itibaren 3.096.639,00.TL' sinin ıslah tarihinden (02/05/2013) itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine, Davacının ıslah dilekçesi ve beyan ettiği harcın dışında kalan talepleri ile ilgili olarak bir karar verilmesine yer olmadığına, fazlaya ilişkin haklarının saklı tutulmasına, karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir.1-Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmadığının anlaşılmasına göre davacının aşağıdaki 4. bendin, davalının aşağıdaki 2. ve 3. bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekir.2-Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile ıslah talebi de dikkate alınarak toplam 3.106.639.00.TL' nın tahsiline karar verilmiş ise de; Dairemizin 13.06.2012 tarih 2012/. Esas 2012/... Karar sayılı bozma ilamından sonra davacının 02.05.2013 tarihinde ıslah talebi ile talebini 8.875.125.00.TL daha da artırarak toplam 8.885.125.00.TL' nın tahsili isteminde bulunması ve bozmadan sonra ıslah yapılamayacağı kuralı gereğince davacının dava dilekçesi ile istediği 10.000.00.TL maddi tazminat talebinin haricinde kalan 8.875.125.00.TL yönündeki ıslah talebinin reddine karar verilmesi gerekirken mahkemece az yukarıda yazıldığı gibi karar verilmesi, usul ve yasaya aykırıdır. Bozma nedenidir.3-Her ne kadar mahkemece; 30 adet ışıklı .. nedeniyle 3 sene süre ile maruz kalınan 1/3 oranındaki ciro kaybına ilişkin olarak 375.840,00.TL, b) 10 adet otobüs durağı ve 3 adet megalight bakımından 2 sene süreli gecikme nedeni ile uğranılan ciro kaybına ilişkin olarak 212.640,00.TL, c) Sözleşmenin haksız olarak feshi nedeniyle fesih sonrasındaki döneme ilişkin yoksun kalınan kazanca ilişkin olarak 2.518.159,00.TL olmak üzere toplam 3.106.639,00.TL' nin, 10.000.00.TL' sinin dava tarihinden itibaren 3.096.639,00.TL' sinin ıslah tarihinden (02/05/2013) itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş ise de; Özellikle davacı, davalı ile imzaladıkları 13.02.2006 tarihli ve 10 yıl süreli ilan-reklam araçları yapılması ve işletilmesi kira sözleşmesi doğrultusunda sözleşmenin başlangıcından sözleşmenin davalı tarafından haksız olarak feshedildiği 17.04.2009 tarihine kadar yaptığı işler ve elde ettiği cirolar ile davaya konu 10 adet otobüs durağı ve 3 adet megalight bakımından 2 sene geç teslim nedeniyle uğranılan ciro kaybı açısından bunların teslimi ile fesih tarihi arasında geçen süre içinde ne kadar ciro yapıldığı, teslim edilmeyen 30 adet ışıklı ..nedeniyle 3 sene süre ile maruz kalınan ciro kaybının yapılan cironun 1/3' ü teşkil ettiği yönündeki dava dilekçesindeki kendini bağlayan beyanı doğrultusunda sözleşmenin feshine kadar yapılan 2/3 cironun kadar olduğu yönündeki iddiasını denetime esas olacak şekilde tüm kayıt, bilgi ve belgeleri sunarak kanıtlamak zorundadır. Bu kayıt ve belgeler, sözleşmenin feshinden sonraki dönem için yapılacak hesaplamada da gözönünde bulundurulmalıdır. Dosyada mevcut bilirkişi raporlarında bu hususlara dikkat edilmemiştir. Ayrıca, 10 yıl süreli sözleşmenin 13.02.2006 tarihinde imzalandığı ve bu süreç içerisinde Türkiye' nin ve özellikle sözleşme kapsamında Karabük İli ile ... Belediyesinin mülki sınırları, coğrafi konumu, insan yoğunluğu, iş kapasitesi, ekonomik durumu, açık hava reklamlarının talep edilebilirlik düzeyi, davacı şirketin reklam alanındaki mali ve operasyonel gücü, reklamların maliyet ve kiralama bedelleri, davalı Belediyenin yapacağı etkinlikler süresince reklam araçlarından ücretsiz yararlanacağı gibi somut veriler ile fesihten sonraki dönem için dava tarihi olan 14.05.2010 tarihi itibariyle yürürlükte olan 818 sayılı Borçlar Kanunu' nun 325. maddesinin uygulanması durumu ayrıntılı olarak dikkate alınmamıştır. Yine bilirkişi raporlarındaki reklam araçlarının 10 yıl süre ile tam kapasite hizmet vereceği ve doluluk oranının %100 olacağı yönündeki görüşleri, denetimden yoksun, afaki ve hayatın olağan akışına ters düşmektedir. O halde mahkemece, az yukarıda belirtilen ilkeler doğrultusunda taraf delilleri toplanarak, reklamcılık ve hesap alanında uzman, sözleşme konusu çevreyi iyi bilecek üç kişilik yeni bir bilirkişi heyetinden taraf ve yargı denetimine esas olacak şekilde rapor tanzimi sağlanarak hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken yetersiz bilirkişi raporları da dikkate alınarak yazılı şekilde kısmen kabul kararı verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.4-Mahkemece, hesaplamaya esas alınan bilirkişi raporlarında belirtilen değerlerden hakkaniyet indirimi yapılarak hüküm kurulmuş ise de; davaya konu yapılan talepler yönünden hakkaniyet indirimi yapılamaz. Ancak dava konusu olayda uygulanması gereken dava tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 818 sayılı BK.’ nun 325.maddesinin de gözden uzak tutulmaması gerekir. BK.’ nun ... maddesi, “…. işi yapmadığından dolayı tasarruf ettiği yahut diğer bir iş ile kazandığı veya kazanmaktan kasten feragat ettiği şeyin mahsup edileceği”ni hükme bağlamış olup, anılan amir hüküm uyarınca, davacının sözleşmenin feshinden sonra, sözleşme ile yükümlendiği işi yapmamasından dolayı tasarruf edebileceği miktar ile başka bir iş yapabileceği nedeniyle kazanabileceği miktarın elde edilecek kardan mahsubu gerekir. Mahkemece değinilen bu yönler gözetilerek az yukarıda açıklanan şekilde davacının tasarruf eyleyebileceği miktar konusunda da 3. bent kapsamında yeni oluşturulacak alanında uzman 3 kişilik bilirkişi heyetinden taraf ve yargı denetimine açık rapor almak suretiyle belirlenecek miktarın elde edilecek kardan mahsubuna karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hakkaniyet indirimi yapılarak karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırıdır. Bozmayı gerektirir.SONUÇ: Yukarıda 1.bentte açıklanan nedenlerle tarafların sair temyiz itirazlarının reddine, hükmün 2., ve 3. bent gereğince davalı yararına, 4. bent gereğince davacı yararına BOZULMASINA 1100,00 TL duruşma avukatlık parasının karşılıklı olarak birbirlerine verilmesine, peşin alınan 53,053 TL.'nin davalıya, 25,20 TL'nin davacıya istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/1 maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 13.05.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.