Kanun Detayı

Anasayfa / İçtihat / Yargıtay Karar No : 1058 - Karar Yıl 2016 / Esas No : 9998 - Esas Yıl 2015





MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİTaraflar arasında görülen davada ... 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 06/11/2014 tarih ve 2014/805-2014/414 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:Davacı vekili, müvekkilinin aralarındaki ticari ilişki nedeniyle alacağına binaen dava dışı ... Gayrimenkul Geliştirme Yapı ve Yatırım A.Ş'den devraldığı, ...Çarşı Şubesi'ne ait 5.11.2012 tarihli 24.583,04 TL bedelli çekin müvekkilinin iş yerinde meydana gelen hırsızlık olayı neticesinde çalındığını, söz konusu çekin iptali için açılan dava sırasında dava konusu çekin davalı tarafından tahsil amacıyla ibraz edildiğinin anlaşıldığını, davalının dava konusu çekin yasal ve meşru hamili olmadığını, çeki kötü niyetli ve ağır kusurlu olarak iktisap ettiğini ileri sürerek ... Çarşı Şubesi'ne ait .... hesap, ...çek numaralı, 05.11.2012 tarihli, 24.583,04 TL bedelli çekin istirdatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalı vekili, dava konusu çekin müvekkilince aralarındaki ticari ilişki nedeniyle dava dışı .... Hiz Tic. A.Ş'den ciro yoluyla devralındığını, çekte bulunan ciro silsilesi uyarınca müvekkilinin iyi niyetli hamil olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; davacı tarafından sunulan belgeler ve alınan bilirkişi raporları uyarınca dava konusu çekin yasal ve meşru hamili bulunan davacının elinden rızası hilafına çıktığının anlaşıldığı, davalının iyi niyetli hamil olduğu hususunu ispat edemediği gibi çekin iktisabında ağır kusurlu olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle keşidecisi... Gayrimenkul Geliştirme Yapı ve Yat. A.Ş. olan ... Çarşı Şubesi'ne ait MÇumaralı, 05.11.2012 tarihli, 24.583,04 TL bedelli çekin davacıya iadesine karar verilmiştir.Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.Dava, 6102 sayılı TTK'nın 792. (6762 sayılı TTK'nın 704.) maddesi uyarınca rıza hilafına elden çıkan çekin istirdatı istemine ilşikindir.6102 sayılı TTK'nın 792. maddesinde "Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790'ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür." şeklinde bir düzenlemeye yer verilmiştir. Bu düzenleme uyarınca rıza hilafına elden çıktığı ileri sürülen çekin istirdatına karar verilebilmesi için davacının dava konusu yaptığı çekin yetkili hamili olduğunu kanıtlaması yanında, çeki elinde bulunduran yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap ettiğini ya da iktisapta ağır kusuru bulunduğunu ispat etmesi gereklidir. Bu durum karşısında davada ispat yükü çekin istirdatına karar verilmesini talep eden davacıya ait olup aksinin kabulü kıymetli evrakın mücerretlik ilkesini ortadan kaldırır. Somut olayda dava konusu çekin davacıya ait iş yerinden çalındığı bu suretle davacının elinden rızası hilafına çıktığı hususunda ihtilaf bulunmamakta olup uyuşmazlık, çekin yeni hamili olan davalının çekin iktisabı sırasında kötü niyetli veya ağır kusurlu olup olmadığı noktasında toplanmaktadır. Mahkemece yapılan yargılama neticesinde davalının çeki iyiniyetle iktisap ettiğine dair delil sunmadığı, ticari defter ve belgelerini bilirkişi incelemesine tabi olmak üzere ibraz etmediği belirtilerek davalının çekin iktisabında ağır kusurlu olduğu kabul edilip yazılı şekilde karar verilmiştir. Ancak, bu konudaki ispat külfeti davacıya ait olup, davacı tarafından davanın ispatı bakımından her ne kadar davalının ticari defterlerine dayanılmış ise de HMK'nın 222/5. maddesi uyarınca münhasıran davalının ticari defterlerine dayanılmaması karşısında mahkemece ispat yükünün tersine çevrilerek davalıya dava konusu çeki edinme nedenini kanıtlama yükümlülüğü getirilmiş olması ve davalının bu hususu kanıtlayamadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş olması doğru olmamış, hükmün bu nedenle davalı yararına bozulması gerekmiştir.SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına bozulmasına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz eden davalıya iadesine, 08/02/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.