Anasayfa / İçtihat / Yargıtay Karar No : 890 - Karar Yıl 2013 / Esas No : 22974 - Esas Yıl 2012





....Davacı, murisi ...’ın davalı ...’e ait işyerinde 20.6.2004-7.11.2007 tarihleri arasında geçen sigortalı çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.Mahkeme, ilâmında belirtildiği şekilde davanın .... yönünden reddine, diğer davalı ... yönünden kısmen kabulüne karar verilmiştir.Hükmün, davalı... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. Dava, davacının murisi davalı ...'ın nezdinde....’nin ... aldığı ihale ile hak sahibi olduğu yolcu taşıma hattında çalıştırılan minibüste geçen çalışmaların tespiti istemine ilişkin olup; mahkemece, davalılar arasında alt işveren ilişkisi bulunmadığı gerekçesi ile, davalı...yönünden reddine, diğer davalı ... yönünden ise kısmen kabulüne karar verilmiştir. Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi olup, bu tür sigortalı hizmetlerin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. 506 sayılı Kanunun ”Üçüncü kişinin aracılığı” başlıklı 87 nci maddesi hükmünde, aracı, bir işte veya bir işin bölüm veya eklentilerinde işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran üçüncü kişi olarak tanımlanmış, sigortalıların üçüncü bir kişinin aracılığı ile işe girmiş ve bununla sözleşme yapmış olsalar bile, bu kanunun işverene yüklediği ödevlerden dolayı, aracı olan üçüncü kişi ile birlikte asıl işverenin de sorumlu olacağı belirtilmiştir. Maddede “aracı” olarak nitelenen üçüncü kişi, gerek mevzuatta, gerekse öğreti ve yargı kararlarında; alt işveren, tali işveren, taşeron, alt müteahhit, alt ısmarlanan gibi adlarla anılmaktadır. Aracı kavramı, her şeyden önce, asıl işverenin varlığını, bir başka işverenin asıl işverene ait işin bir bölümünü yapmayı üstlenmesini ve asıl işverene ait iş yerinde veya iş yerinin bir bölümünde iş alanın kendi./..-2- adına sigortalı çalıştırmasını gerektirir. Asıl işverenle aracı arasındaki ilişki taşıma, eser ve benzeri sözleşmelere dayanabilir ise de, hiç bir şekilde hizmet akdi unsurları bulunmamalıdır. Burada önemli olan yön, asıl işverene ait işin bir bölümünün aracı tarafından görülmesidir. Aracı kavramının belirleyici özelliği, asıl işverene ait işten bir bölüm iş alınması ve bu işte kendi adına sigortalı çalıştırılmasıdır. Davacının murisinin çalıştığı iddia edilen yolcu taşıma hattının ...ne ait olduğu ve bu davalının hattı diğer davalı ...’a devrettiği iddia edilmiş ise de, bu hususun mahkemece yeterince araştırılması, belediyeden hatta ilişkin ilgili evrakların temin edilmesi, davalılar arasında gerçekten bir hat devri işlemi olup olmadığının ve hattın gerçekten kim tarafından çalıştırıldığının tespit edilmesi, yukarıda belirtilen ilkeler gereği davalılar arasında 506 SK’nun 87. maddesi gereği değerlendirme yapılması ve davalıların işverenliğinin tereddütsüz olarak saptanması gerektiği açıktır. Davacının murisinin çalışmalarıyla ilgili olarak da, muris adına söz konusu aracı kullandığı iddia edilen dönemde kesilmiş trafik cezası olup olmadığı, yine hatta kullanılan aracın muris tarafından kullandığına ve bunun hangi tarihler arasında olduğuna dair belediye başkanlığı bünyesinde kayıt tutulup tutulmadığı araştırılmalı, böylece bu konuda yeterli ve gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir. Mahkemece açıklanan maddi ve hukuki esaslar gözetilmeden yanılgılı değerlendirme ile yazılı biçimde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 24.01.2013 günü oybirliğiyle karar verildi.