Anasayfa /
İçtihat /
Yargıtay Karar No : 347 - Karar Yıl 2013 / Esas No : 18081 - Esas Yıl 2012
.... Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.Hükmün, davalı kurum vekili ve davalı işveren vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.Dava, davacının davalı işveren nezdinde 1988 yılında 30.5.2008 tarihine kadar geçtiği iddia edilen hizmetlerinin tespiti istemine ilişkindir.Mahkemece, yapılan araştırma neticesinde, davacının davalı yanında 1.12.1989-15.2.2001 tarihleri arasında 4035 gün, 1.6.2006-2.6.2006 tarihleri arasında 1 gün ve 1.6.2007-7.11.2007 tarihleri arasında 157 gün çalışıldığının tespiti ile, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de; karar, eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır. Zira, dosyada mevcut deliller, işverenin tespiti ve davanın sübutu konusunda tam bir kanaat ortaya koymamaktadır. 5510 sayılı .... Kanununun Geçici 7. maddesi uyarınca davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesidir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca, 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi hükmüne göre; Kuruma bildirilmeyen hizmetlerin sigortalı hizmet olarak değerlendirilmesine ilişkin davanın, tespiti istenen hizmetin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içinde açılması gerekir. Bu yönde, anılan madde hükmünde yer alan hak düşürücü süre; yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalışmaları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar için geçerlidir../..-2-Şu halde, yapılması gereken iş; davanın kamu düzenini ilgilendirir bir dava olduğu, bu tür davalarda re’sen araştırma ilkesinin geçerli olduğu gözetilerek, davacının 1988 yılından itibaren varlığını iddia ettiği çalışmalarının tespiti için, ticaret sicil memurluğu, ...kayıtları, kuruma davacı adına değişik işverenler tarafından yapılan bildirimler, kurum müfettiş raporundaki tespitler ve davacı tarafın gerçekte işverenin tek olduğuna yönelik iddiaları ile davalı tarafın savunmaları karşısında, öncelikle davacının çalışmaları ile ilgili olarak davaya konu dönemde davacının işverenin veya işverenlerinin kim olduğu usulünce yapılacak araştırma neticesi tam olarak saptanmalı, bu yapılırken varsayımdan uzak hukuki gerekçelere dayanılmalı, işverenin veya işverenlerin davalı ... ...dışında kişiler olduğu saptanırsa, bunlarında usulünce davaya katılımı sağlanmalı, gösterdiği deliller toplanmalı, tüm deliller hep birlikte değerlendirip takdir ederek, varılacak sonuca göre yeni bir karar verilmelidir.Mahkemece, açıklanan bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.O halde, davalı Kurum vekili ve davalı işveren vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve sair yönleri bu aşamada incelenmeyen hüküm bozulmalıdır.S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı şirkete iadesine, 17.01.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.