Anasayfa / İçtihat / Yargıtay Karar No : 27013 - Karar Yıl 2014 / Esas No : 7225 - Esas Yıl 2014





Mahkemesi : Karşıyaka 4. İş Mahkemesi Tarihi : 12.12.2013No : 2013/55-2013/472Dava, davacının davalı işverene ait işyerinde geçen çalışmaları kapsamında itibari hizmet süresinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak, ilamında belirtildiği gibi davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. Davanın yasal dayanağı olan 506 sayılı Kanunun Ek 5. maddesinde, anılan Kanuna göre sigortalı sayılanların, aşağıda sayılan görevlerde geçen sigortalılık sürelerine, bu sürelerin her tam yılı için hizalarında gösterilen sürelerin sigortalılık süresi olarak ekleneceği belirtildikten sonra, maddenin IV numaralı bendinde “Sigortalılar” başlığı altında “fabrika, atölye, havuz ve depolarda, trafo binalarında çalışanlar” sözcüklerine yer verilmiş, bu bende ilişkin “Hizmetin Geçtiği Yer” başlıklı kısımda ise “1. Çelik, demir ve tunç döküm, 2. Zehirli, boğucu, yakıcı öldürücü ve patlayıcı gaz, asit, boya işleriyle gaz maskesi ile çalışmayı gerektiren işlerde, 3. Patlayıcı maddeler yapılmasında, 4. Kaynak işlerinde çalışanlar” sıralaması yapılmıştır.Maddede düzenlenen itibari hizmet süresi; fiziksel, ruhsal ve fizyolojik yönlerden insan sağlığını ve çalışma gücünü olumsuz yönde etkileyerek yaşam süresini kısaltan ağır ve yıpratıcı koşullar altında çeşitli tehlikelere açık olarak çalışanlar için getirilmiş, sosyal amaçlı, maddede belirtilen işyerleri ve işlerde çalışan sigortalıların sigortalılık sürelerine, prim ödeme gün sayılarının belli bir bölümünün eklenmesine olanak tanıyan bir uygulama olup, konu ile ilgili 2098 ve 3395 sayılı Kanunlardaki amaç, bu işlerde çalışanlara, anılan etkenler bakımından farklı ortamlarda çalışanlara göre özel bir koruma sağlamaktır. Bu maddeyle, ağır, riskli ve sağlığa zararlı işlerde çalışan kişilere itibari hizmet süresinden yararlanma olanağı tanınmasının amacı, bu işlerin fiziksel, ruhsal ve fizyolojik olarak insan sağlığını olumsuz yönde etkileyen şartlar altında yapılıyor olmasıdır. İtibari hizmet süresinden yararlanacak olanlar belirlenirken, maddenin tanımından yola çıkılarak, işyerinin ve yapılan işin niteliğinin dikkate alınması, maddede tanımlanan, ağır, riskli ve sağlığa zararlı işlerin, belirtilen işyerlerinde fiilen yapılması aranmakta, maddede yazılı fiziksel koşullarla birlikte iş kolu ve işyeri şartlarının da gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Başka bir anlatımla düzenleme, ancak, bentlerde sayılı ve sınırlı olarak öngörülen iş kolları, işyerleri, çalışma şartlarının gerçekleştiği durum ve sigortalılar için uygulama olanağına sahiptir.Somut olayda; davacı, davalı işveren nezdindeki çalışmalarında itibari hizmet süresinden faydalanması gerektiğinin tespitini istemiş, Mahkemece tavzih edilen karar ile; davacının, 10.11.1987–30.09.2008 tarihlerindeki çalışmalarında itibari hizmet süresinden faydalanması gerektiğinin tespiti yönünde kabul hükmü kurulmuştur. Davacının işyeri dosyasından; 08.07.1987 tarihli hizmet aktinde, davacının yaptığı iş, üretim müdürlüğü torbalama ünitesinde, torbalama ve kamyon yükleme işçisi olarak belirtildiği, işten ayrılış pusulasında 08.07.1987 – 08.11.1987 ile 10.11.1987–14.08.1989 tarihleri arasında işi, üretim bölümünde yükleme boşaltma ve dağıtım işçiliği olarak gösterildiği, 29.01.1992 tarihli hizmet aktinde ise, 29.01.1992–30.04.1992 tarihleri arasında çalışacağı bölüm torbalama, kamyon yükleme boşaltma ve istif işçiliği olarak belirtildiği, 18.05.1994 tarihli sağlık raporunda, davacının yaptığı iş, üretim ve proses işçiliği yardımcılığı, 2006 yılındaki sağlık raporunda da yaptığı iş, üretim proses ünitesi işçiliği olarak belirtildiği, hükme esas alınan bilirkişi raporunda; davacının, üretim proses ünitesi çalışmaları yönünden değerlendirme yapılarak, itibari hizmet süresinden faydalanma koşullarını gerçekleştiği kanaati bildirildiği, yine, davacının hizmet cetvelinde, 2007/3 ile 2008/9 ayları arasındaki dönemlerde, ayın bir kısmı normal bildirim, bir kısmı ise itibari hizmet çalışmasına dair bildirim yapıldığı; Mahkemece, davacının, 2007/3-2008/9. aylarındaki bir kısım bildirimlerin itibari hizmete tabi çalışmalara ilişkin olup bir kısım çalışmaların normal bildirime dayalı olması nedenlerinin araştırılmadığı anlaşılmıştır. Mahkemece, davacının, davalı işyerindeki yaptığı iş ve çalıştığı bölümler ile farklı bölümlerde çalışmalarının bulunması halinde, çalıştığı dönemler tespit edilip, 2007/3 ila 2008/9 aylarındaki çalışmalarına ilişkin bildirimlerdeki farklılığın nedeni araştırılarak, farklı bölümlerdeki çalışmalarında 506 sayılı Kanunun Ek 5. maddesinin IV– (1-2-3-4) bentlerinde belirtilen şartların gerçekleşip gerçekleşmediği konusunda iş güvenliği uzmanı heyetinden rapor alınarak hüküm kurulması gerekirken, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, eksik inceleme ve araştırma sonucu, yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır. S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, istek halinde temyiz harcının davalı Ege Gübre San. A.Ş.'ye iadesine, 16.12.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.