Mahkemesi : Adıyaman İş Mahkemesi Tarihi : 20.06.2014No : 2012/244-2014/369Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Hükmün, davalı SGK Başkanlığı vekili ve işveren vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. Davalı işverene ait halı tamir işyerinde 10.7.2007-15.03.2012 tarihleri arasında geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespitine ilişkin davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 86. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır. Dosya kapsamından; davacının 2.7.2008-29.12.2008 tarihleri arası Kahta'da düzenlenen halı onarım kursuna katıldığı ve başarısız olduğu, daha sonra 13.1.2009-29.5.2009,14.6.2010-10.12.2010, 1.11.2011-30.3.2012 tarihleri arasında davalı işveren ile Halk Eğitim Müdürlüğü arasında düzenlenen protokollere göre açılan kurslarda kursiyer olarak gösterildiği, kursun bitiş saatinin 10.30 olduğu halde davalı Kurum tarafından 12.3.2012 tarihinde yapılan denetimde kursun saat 15.30 itibariyle faal olduğu 7 kişinin çalışırken tespit edildiği, ifadelerinden uzun süredir kursta çalıştıklarının saptandığı, belirlenen kurs saatleri dışında çalışanlar içinde davacının ismine rastlanmadığı, davalı işverenin davacının parça başı ücret aldığını ve çalışmalarının işin öğrenilmesine yönelik gerçekleştiği ileri sürdüğü, dinlenen kamu ve davacı tanıkları, halı tamiri yaptıklarını, kursiyer olmadıklarını, siğorta yapılacağı için çalıştıklarını çalışmalarının 8.00-18.00 arası olduğunu, makbuz karşılı aylık ücret aldıklarını, davalı tanıkları ise kurs gören kişinin tekrar kurs gördüğünü, tamir edilen yapılan işe göre ücret ödendiğini beyan ettikleri, davacıya fatura karşılığı her ay düzenli olarak 31.12.2008-27.02.2009 tarihleri arası ücret ödemesi yapıldığı anlaşılmaktadır. Hizmet akdinin unsurları; 1-Hizmetin belirli veya belirli olmayan bir zaman içinde görülmesi, 2-Hizmet akdinin konusu olan edimin işverene ait işyerinde yerine getirilmesi 3-Edimin ifası sırasında işverenin denetim ve gözetimi altında bulunması 4-Edimin ücret karşılığında yapılması ve ücretin zaman esası üzerinden saptanmasıdır. Ücret zaman itibariyle olmayıp yapılan işe göre verildiği takdirde dahi belirli ya da belirli olmayan bir zaman için alınmış veya çalışılmış oldukça hizmet akdi yine mevcuttur. Baskın olan bilimsel ve yargısal görüşlere göre "zaman" ve "bağımlılık" unsurları hizmet aktinin ayırıcı ve belirleyici özellikleridir. Çalışan kişi "zaman" ve "bağımlılık" unsurlarını gerçekleştirecek biçimde çalışmaktaysa aradaki çalışma ilişkisi hizmet aktine dayanıyor demektir. Bilindiği gibi zaman unsuru çalışanın iş gücünü belirli ya da belirli olmayan bir süre içinde işverenin buyruğunda bulundurmasını kapsar. Hiç kuşkusuz çalışan bu süre içinde işveren veya vekilinin buyruğu ve gözetimi altında (bağımlı olarak) edimini yerine getirecektir. İnceleme konusu davada, mahkemece ücret ödemeleri dikkate alınarak davanın kısmen kabulune karar verilmiş ise de, dosyada yer alan bilgi ve belgeler karar vermeye elverişli görünmemektedir. Bu bakımdan; Mahkemece,öncelikle, davacının Kahta'da katıldığı kursta başarısız olduğu ve hizmetinin tespitine karar verilen sürenin bir kısmının davacının, davalı işveren ile Halk Eğitim Müdürlüğü arasında düzenlenen protokollere göre açılan 13.1.2009-29.5.2009 tarihleri arası katıldığı ilk kurs olduğu dikkate alınarak, çalışmalarının, işin öğrenilmesine yönelik mi yoksa hizmet aktine tabi mi gerçekleştiği, davacının kursa ihtiyacı olup olmadığı araştırılmalı, davacının çalışmalarının işin öğrenilmesine yönelik olmayıp, üretime yönelik olduğunun anlaşılması durumunda ise; davalı Kurum tarafından yapılan denetim raporuda dikkate alınarak davacının, normal mesai ile tam zamanlı olarak mı çalıştığı, yoksa, part-time usulü çalışıp, ücretinin ürettiği parça hesabına göre ödenip-ödenmediği üzerinde durulmalı; gerekirse yine uyuşmazlık konusu dönemleri kapsayacak şekilde bu dönemde çalışan kursiyerlerin titizlikle araştırılarak beyanlarına başvurulmalı, davacının kayıtlarda görünmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu, çalışmanın varlığı ve kesintili olup olmadığı yöntemince araştırılarak toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra davacının kursa ihtiyacı olmadığının tespiti durumunda ilk kurs tarihi dahil hizmet akti ile çalıştığı, kursa ihtiyacının olduğunun tespiti durumunda ilk kurs tarihinden sonraki çalışmaların hizmet akti ile çalışma olduğu kabul edilerek anılan hususlar kuşkuya yer vermeyecek şekilde belirlenip, sonucuna göre karar verilmesi gerekir.Mahkemenin, yukarıda açıklanan maddi ve hukuki esaslar doğrultusunda yargılama yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ...-kent Halı San. ve Tic. Ltd. Şti.'ne iadesine, 15.12.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.