Mahkemesi : Van İş Mahkemesi Tarihi : 26.09.2013No : 2012/172-2013/396Davacı, muris sigortalı tarafından primlerin usulüne uygun olarak ödendiğinden bahisle murise ödenen yaşlılık, kendisine ödenen ölüm aylıklarının iptal ve borç çıkarılma işleminin iptaline yönelik Kurum işleminin iptali ile ödenmeyen aylıklarının faizi ile tahsiline karar verilmesini istemiştir.Mahkemece, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.Davanın yasal dayanağı 1479 sayılı Yasanın mülga 35, geçici 10. ve 45. maddeleridir. Davacının 01.03.1932 doğumlu olan murisine (eşi), anılan yasal düzenlemeler çerçevesinde Kurumca 01.11.1995 tarihinden itibaren 5586 gün primi ödenmiş sigortalılık süresi üzerinden yaşlılık aylığı, 29.11.2005 tarihinde ölümü üzerine de davacı eşe ölüm aylığı bağlandığı; yapılan denetim sonucu bir kısım prim ödemesinin gerçeğe aykırı olarak bilgisayar programı sayesinde ödenmiş gibi Kurum kayıtlarına işlendiğinin belirlenmesi üzerine bağlanan yaşlılık ve ölüm aylığının başlangıçtan itibaren iptal edilip ödenen aylıkların borç çıkarıldığı; mahkemece, anılan prim ödemelerinin hayali olduğuna dair yeterli kanaat oluşmadığı için davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır. Mahkemece, öncelikle davacı taraftan, Kurumun gerçek olmadığını iddia ettiği primlere yönelik ödeme makbuzlarının bulunup bulunmadığı sorulmalı, ibraz edilememesi halinde, 5400 günden fazla sigortalılığı bulunan davacı murisinin hayali prim ödemelerinin kapsadığı dönem haricinde ödediği primlerin karşıladığı prim gün sayısı Kurum’dan sorularak yaşlılık aylığı için gerekli 5400 gün primi ödenmiş sigortalılık süresi bulunup-bulunmadığı araştırılmalı; yaşlılık aylığına yeterli 5400 gün primi ödenmiş süresinin bulunması durumunda sadece hayali prim ödemelerine isabet eden gün için hesaplanan fazla aylıkların istirdat edilebileceği gözetilmelidir. Davacı murisinin yaşlılık aylığına yeterli primi ödenmiş gününün bulunmadığının anlaşılması durumunda, iyiniyetli sayılamayacağından ödenen yaşlılık aylıklarının istirdadının sonradan yürürlüğe giren 5510 sayılı Yasanın 96/a maddesi gereğince hesaplanacak kısmının istirdat edilebileceği gözetilip, yersiz yaşlılık aylığı miktarı buna göre belirlenmelidir.Yine, davacıya bağlanan ölüm aylığının yersiz olup-olmadığı yönünde; sigortalının ölüm tarihine göre primi ödenmiş 5 yıllık sigortalılık süresinin bulunması durumunda hak sahibi olan davacının ölüm aylığına hak kazanabileceği, kalan prim borcunun ödenmemiş olmasının aylığa engel olmayacağı, bu borcun her zaman mirasçılardan tahsil edilebileceği – hayali yüklenen prim borcu 25.07.2008 tarihinde ödenmiştir- gözetilerek; Mahkemece, yukarıda belirtilen şekilde uyuşmazlık konusu olmayan prim ödemelerine göre karşıladığı sigortalılık süresi belirlenip, 5 yıl (=1800 gün) primi ödenmiş sigortalılık süresinin bulunması durumunda ölüm aylığının geçerli olacağı, varsa sadece borç çıkarılan kısma isabet eden fazla kısmının istirdat edilebileceği gözetilerek varılacak sonuca göre karar verilmelidir.Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin, eksik inceleme ve hatalı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. O halde, davalı Kurum vekilinin yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 05.12.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.