Mahkemesi : Ankara 5. İş Mahkemesi Tarihi : 04.06.2013No : 2009/1162-2013/609Dava, davacının murisinin iş kazası sonucu öldüğünün tespiti istemine ilişkindir.Mahkemece, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.Hükmün, davalı K... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasa'nın 11 ve devamı maddeleridir. Anılan maddenin A bendinde iş kazası, “aşağıdaki hâl ve durumlardan birinde meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedence veya ruhça arızaya uğratan olaydır:a)Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,b)İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısiyle,c)Sigortalının, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,d)Emzikli kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,e)Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında.” şeklinde tanımlanmıştır.506 sayılı Yasa'nın 2. maddesine göre ise, “Bir hizmet akdine dayanarak bir veya birkaç işveren tarafından çalıştırılanlar bu kanuna göre sigortalı sayılırlar”. Söz konusu Yasa'da “hizmet akdi” tarifine yer verilmemiş ise de, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 8’inci maddesinde iş sözleşmesi (hizmet akdi) tanımlanmış, Borçlar Kanunu'nun 313 – 354. maddelerinde de bu konuda düzenlemeler yapılmıştır. Borçlar Kanununda, anılan sözleşme, “Hizmet akdi bir mukaveledir ki onunla işçi, muayyen veya gayri muayyen bir zamanda hizmet görmeği ve iş sahibi dahi ona bir ücret vermeği taahhüt eder.” şeklinde tanımlanmış, aksine hüküm bulunmadıkça, hizmet akdinin özel şekle tabi olmadığı belirtilmiş, ücretin, zaman itibarıyla olmayıp yapılan işe göre verilmesi durumunda da işçinin belirli veya belirsiz bir zaman için alınmış veya çalışmış olduğu sürece akdin “parça üzerine hizmet” veya “götürü hizmet” adı altında varlığını koruduğu açıklanmıştır. Belirtilmelidir ki, “ücret” unsuruna her ne kadar tanımda ve iş sahibinin borçları belirtilirken yer verilmiş ise de, 506 sayılı Yasanın sistematiği ve takip eden diğer maddelerin düzenleniş şekline göre, bu unsurun sigortalı niteliğini kazanabilmek için zorunlu olmadığının kabulü gerekir. Baskın olan bilimsel ve yargısal görüşlere göre, hizmet akdinin ayırt edici ve belirleyici özelliği, “zaman” ile “bağımlılık” unsurlarıdır. Zaman unsuru, çalışanın iş gücünü belirli veya belirsiz bir süre içinde işveren veya vekilinin buyruğunda bulundurmasını kapsamaktadır ve anılan sürede buyruk ve denetim altında (bağımlılık) edim yerine getirilmektedir. Bağımlılık ise, her an ve durumda çalışanı denetleme veya buyruğuna göre edimini yaptırma olanağını işverene tanıyan, çalışanın edimi ile ilgili buyruklar dışında çalışma olanağı bulamayacağı nitelikte bir bağımlılıktır.Bu açıklamalar ışığında eldeki dava dosyasına konu olayda, davacının murisi ile davalı arasında hizmet akdinin unsurlarının bulunup bulunmadığının tespiti için, davacının murisi ile birlikte inşaat işinde çalıştığı iddia edilen kişiler ile kazanın vuku bulduğu tarihte davalıya ait inşaat işyerinde çalışan ve bu çalışmaları Kurum kayıtlarına geçen sigortalılar belirlenerek ayrıca kazanın meydana geldiği iddia edilen inşaatın civarında kaza tarihinde bulunan komşu işyeri çalışanları ve işyeri sahipleri tespit edilerek tanık sıfatı ile beyanlarına başvurularak, kazanın nerede ve ne şekilde gerçekleştiği, kaza tarihi öncesinde davacının murisinin davalıya ait inşaatta çalışıp çalışmadığı belirlenerek, varılacak sonuca göre karar verilmelidir.Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.O hâlde, davalı K... vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 14/12/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.