Anasayfa / İçtihat / Yargıtay Karar No : 1012 - Karar Yıl 2015 / Esas No : 22636 - Esas Yıl 2014





Mahkemesi :İş Mahkemesi Dava, Türkiye'deki sigorta başlangıç tarihinin tespiti istemine ilişkindir.Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. Davaya konu somut olayda; davacının, 12.11.2013 günlü borçlanma istemi ve 13.01.2014 günlü ödemeyle 01.05.1988 tarihinden itibaren Almanya’da geçen “Ev Kadınlığı” süresini ve 01.01.2004 tarihinden itibaren ... kapsamında geçen çalışma süresini 5510 sayılı Kanunun 4/1-a maddesi kapsamında borçlandığı anlaşılmaktadır.Davacı, 3201 sayılı Kanun kapsamındaki borçlanması esas alınmak suretiyle Türkiye'deki sigorta başlangıç tarihinin tespitine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, bir yandan Uluslararası sözleşme hükmüne dayalı olarak ...na giriş tarihi olan 01.01.2004 tarihi esas alınırken; bir yandan da anılan tarihe 3201 sayılı Kanunun 5’inci maddesi hükmü uygulanmak suretiyle ve 01.01.2004 sigorta başlangıcından, borçlanmaya konu 6177 gün borçlanma süresi kadar geriye gidilerek davacının Türkiye sigorta başlangıç tarihinin 05.11.1988 tarihi olduğunun tespitine karar verilmiştir. Yurtdışında bulunan Türk vatandaşlarının yurtdışında geçen sürelerinin sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilmesini düzenleyen 3201 sayılı Kanunun “Süre Tespiti ve Sigortalılığın Başlangıcı” başlıklı 5'inci maddesi, yurtdışında geçen sürelerini borçlananlardan Türkiye’de herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi hizmeti bulunmayan istek sahiplerinin, sigortalılıklarının başlangıç tarihinin, borçlarının tamamını ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye gidilmek suretiyle belirleneceğini düzenlerken; anılan maddeye 17.04.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanunla sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki hizmetlerini, bu Kanuna göre borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarihin, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınamayacağı” düzenlemesi ek fıkra olarak ilave edilmiş ise de; Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 21.03.2001 tarihli, 2001/232 Esas ve 2001/272 sayılı kararı ile sonrasında Dairemizin istikrar kazanmış uygulamalarında belirtildiği üzere, borçlanılan sürenin ilişkin olduğu çalışmaları Almanya’da geçen davacı hakkında, Anayasanın 90/son maddesi uyarınca Türkiye Cumhuriyeti ile Almanya arasında bağıtlanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin "Bir kimsenin Türk sigortasına girişinden önce bir ...na girmiş bulunması halinde, ...na girişi, Türk Sigortasına giriş olarak kabul edilir.”şeklindeki 29/4'üncü maddesinin, bir atıfet yasası olan 3201 sayılı Kanunun 5/son maddesi karşısında uygulamada önceliği bulunmaktadır.O halde, Türk - Alman Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin 29/4'üncü maddesi, keza yöntemince yürürlüğe konulmuş Uluslararası sözleşmelerin kanun hükmünde olacağı ve uygulama önceliği bulunduğunu düzenleyen T.C Anayasa’nın 90'ıncı madde hükümleri uyarınca, davacının sigortalılık başlangıç tarihinin anılan sözleşme hükmü kapsamında belirlenmesi gerekecektir.Öte yandan; Hukuk Genel Kurulu'nun 14.11.2007 tarih ve 2007/13-848 Esas 2007/840 Karar sayılı ilamında belirtildiği üzere, açılmış bir davanın esasının incelenebilmesi (davanın mesmu, yani dinlenebilir olabilmesi) bazı şartların tahakkukuna bağlı olup, bunlara dava şartları denir. Dava şartlarından bir kısmı olumlu (varlığı mutlaka gerekli); diğer bir kısmı da, olumsuz (yokluğu mutlaka gerekli) niteliktedir. Hakim, önüne gelen bir davada, dava şartlarının mevcut olup olmadığını re'sen gözetmelidir. Olumlu dava şartlarından biri de, davacının o davayı açmakta hukuki yararının bulunmasıdır. Açılmasında davacısı yönünden hukuki yarar bulunmayan bir dava, dava şartının yokluğundan dolayı reddedilmelidir. Bu maddi ve hukuki olgular birlikte değerlendirildiğinde; davacının Türkiye'deki sigorta başlangıcının, davalı Kurumun kabulünde olduğu üzere 3201 sayılı Kanunun 5'inci maddesinin uygulanmasıyla belirlenmesi durumunda; yurtiçi sigortalılık tarihi olan 14.08.2013 tarihinden itibaren borçlanılan 6320 gün kadar geri gidilecek ve sigorta başlanıgıcı 26.01.1996 tarihi olarak bulunacaktır. Bu durumda ...na giriş tarihi olan 01.01.2004 tarihinin yurtiçinde sigorta başlangıç tarihi olduğunun tespiti suretiyle hüküm kurulmasında dolayısıyla eldeki davanın açılmasında davalı Kurumun anılan uygulaması nazara alındığında hukuki yararı bulunmadığından, Mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken; eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde davanın kabulü yönünde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır. SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 22.01.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.