Anasayfa /
İçtihat /
Yargıtay Karar No : 576 - Karar Yıl 2014 / Esas No : 15788 - Esas Yıl 2013
Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı itirazın iptali ve menfi tespit davasına dair kararın temyiz incelemesi duruşmalı olarak davalılar ve davacı tarafından süresi içinde istenilmekle gün tayin edilerek taraflara gönderilen davetiyelerin tebliğ edilmesi üzerine belli günde davacı-karşı davalı vekili ile davalı-karşı davacı vekili geldiler. Hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.Uyuşmazlık, asıl davada, sözleşme gereğince tahliye sırasında teslim edilmeyen demirbaş eşya bedeli ile kiralananda yapılmayan imalat giderlerinin tahsili için başlatılan icra takibine yapılan itirazın iptali ve icra inkar tazminatının tahsili, birleşen davada ise, demirbaş eşyaların teminatı olarak verilen 40.000 Euro bedelli senedin tahsili için yapılan icra takibi dolayısıyla borçlu olunmadığının tespitine ilişkindir. Mahkemece, asıl davanın kısmen kabulü ile Alanya 1. İcra Müdürlüğü'nün 2010 / 2734 sayılı dosyasında itirazın 138.132 TL üzerinden ve Alanya 1. İcra Müdürlüğü'nün 2010 / 2733 sayılı dosyasında tahsilde tekerrür olmamak üzere iptaline, takibin devamına, fazlaya ilişkin istemin reddine, davalılar- karşı davacıların % 40 icra inkar tazminatına mahkum edilmesine, birleşen davanın reddine karar verilmesi üzerine hüküm davacı- karşı davalı vekili ve davalılar- karşı davacılar vekili tarafından ayrı ayrı temyiz edilmiştir. İcra takibinde ve davada dayanılan ve hükme esas alınan 01.01.2005 başlangıç tarihli ve beş yıl süreli kira sözleşmesi ile sözleşme konusu Melani Otel 218 kalemden oluşan demirbaşları ile kiraya verilmiştir. Daha sonra düzenlenen 06.01.2005 tarihli ek kira sözleşmesinin 11. maddesinde, kiracı tarafından kiralanana yapılacak imalat işleri gösterilmiş, 12. maddesinde de, kira bitiminde tüm tefriş ve işletme malzemelerinin mal sahibine teslim edileceği, demirbaş listesinde bulunan eşyaların tamamının teslim alındığı şekli ile kullanılabilir vaziyette kira bitiminde mal sahibine teslim edileceği, teslim edilmeyen demirbaşların ikinci el bedelinin kiracı tarafından mal sahibine ödeneceği kararlaştırılmıştır. Yine sözleşmenin 20. maddesinde teminat senedi olarak 40.000 Euro bedelli senedin kiraya verene verileceği düzenlenmiştir. Bu şartlar geçerli olup tarafları bağlar. 2009 yılında turizm sezonunun sona ermesi ile kiralanan kiracı tarafından tahliye edilmiş, kiraya veren tarafından da tahliyeden sonra Alanya 1. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2009/304 D. İş dosyası ile kiralananda bulunan demirbaş eşyalar ile kiracı tarafından yerine getirilmeyen imalatlar yönünden tespit yaptırılmıştır. Tespit sonrasında düzenlenen bilirkişi raporunda, demirbaş listesinde belirtilen eşyaların bir kısmının bulunmadığı, mevcut olanların ise kullanılamayacak durumda olduğu belirlenerek değeri 287.762.10 TL olarak hesaplanmıştır. Bilirkişi raporuna kiracı tarafından 06.04.2010 tarihli dilekçe ile itiraz edilmiştir. Kiraya veren, anılan tespit bilirkişisi raporuna dayanarak 287.762.10 TL alacağın tahsili için Alanya 1. İcra Müdürlüğü'nün 2010/2734 sayılı dosyası ile başlattığı icra takibine, davalı- karşı davacılar itiraz etmişlerdir. İtiraz üzerine açılan işbu asıl davada da, demirbaşların kiraya verene teslim edildiğini, söz konusu malzemelerin onbeş yıllık olup, tespitte değerlerinin fahiş takdir edildiğini, demirbaşların eksik olması halinde sözleşmeyle verilen 40.000 Euro bedelli bonodan tahsil edilebileceğini, ancak kiraya verenin bu bonoyu da ayrı bir icra takibine konu yaptığını, mükerrer talepte bulunduğunu savunmuşlardır. Yargılama sırasında alınan bilirkişi raporunda da, makine ve eşya bilirkişileri, 30.11.2012 tarihli raporlarında, demirbaşların cins ve nitelikleri demirbaş listesinde gösterilmediğinden orta seviyede oldukları kabul edilerek ikinci el değerlerinin 138.132 TL olduğunu belirtmişlerdir. Gerçekten düzenlenen demirbaş listesinde kiralanan otel bünyesinde kullanılacak demirbaş ve malzemelerin özellikleri konusunda bir açıklık bulunmadığı gibi, gerek tespit, gerek yargılama sırasında alınan bilirkişi raporlarında malzemelerin değerinin neye göre belirlendiği açıklanmamıştır. Bu haliyle bilirkişi raporları hüküm kurmaya ve Yargıtay denetimine elverişli değildir. Diğer yandan, dosya kapsamına göre kiralanan otel daha önce 01.01.2002 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile dava dışı M...Tah. Turz. ve Tic.A.Ş.'ye demirbaşları ile kiralanmış, sözleşme süresi sonunda da 28.12.2004 tarihli tutanakla davalı–karşı davacı şirkete tutanakla teslim edilmiştir. Bu durum demirbaşların kullanılmış haliyle kiracıya teslim edildiğini göstermektedir. Bunun dışında otel mefruşatı niteliğindeki malzemelerin kiraya veren şirketin ticari defter ve kayıtlarında demirbaş olarak kayıtlı olması mümkün olup, orada, söz konusu demirbaşların cins, nitelik ve özellikleri ile ne zaman alındıkları görülebilir. Bu durumda mahkemece öncelikle kiraya veren şirketin ticari defter ve kayıtlarından dava konusu edilen demirbaşların kayıtlı olup olmadığının araştırılması, demirbaşların cins, nitelik ve özelliklerinin saptanması, ondan sonra değerleri konusunda uzman bir bilirkişi heyetinden ayrıntılı ve açıklamalı hüküm kurmaya ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınarak asıl ve birleşen dava hakkında bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmediğinden hükmün bozulması gerekmiştir. SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.'nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, bozma sebebine göre davalılar-karşı davacılar vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, Yargıtay duruşması için kendisini vekille temsil ettiren davalılar-karşı davacılar yararına takdir olunan 1.100 TL vekalet ücretinin davacı- karşı davalıdan alınarak davalılar- karşı davacılara verilmesine, keza Yargıtay duruşması için kendisini vekille temsil ettiren davacı - karşı davalı yararına takdir olunan 1.100 TL vekalet ücretinin davalılar- karşı davacılardan alınarak davacı- karşı davalıya verilmesine ve istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 21/01/2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.