DAVA VE KARAR:
Taraflar arasındaki adi ortaklık sözleşmesinin değiştirilmesine ilişkin kararın
iptali davasının yapılan yargılaması sonucunda, davacı M.'in açtığı davanın
aktif ve davacı İnşaat A.Ş. nin, davalılar Ö. F., Z., A. S. ve Ö.'e karşı
açtığı davanın ise pasif husumet ehliyeti yokluğu nedeniyle reddine, davacı
A...-K... İnşaat A.Ş. nin, davalı adi ortaklar A... İnşaat A.Ş. ile diğer
davalı şirketler aleyhine açtığı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hüküm,
süresi içinde davalılardan A... İnşaat A.Ş. ve V... İnşaat Ltd. Şti. vekili ile
davalı M... Yapı Ltd. Şti. vekili tarafından duruşma istemli olarak temyiz
etmiş iseler de, sonradan verdikleri ek dilekçeler ile duruşma isteminden
vazgeçtiklerinden, evrak üzerinde inceleme yapılmasına karar verildi, dosya
içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davacılar vekili
dilekçesinde; TOKİ'nin mülkiyetinde bulunan B... Ş... Mah. 1227 Ada, 1 sayılı
parsel üzerine, gelir paylaşımı esasına göre yapılacak inşaat için davacı ve
davalı şirketlerin Ortak Girişim olarak teklif verip, 13.05.2010 tarihli ihale
ile üstlendikleri işlerin yapılması için, davacı ve davalı şirketler arasında
kurulan, A... - M... Yapı - A...-K... V... Ortak Girişimi unvanlı adi ortaklık
sözleşmesinin 24.06.2010 tarihinde imzalandığını, bu sözleşmenin 5. maddesinde
150.000 TL nin üzerindeki işlemlerde, adi ortaklığın temsil ve ilzamının pilot
ortak olan, davalı A... İnşaat A.Ş. ile davacı A...-K... İnşaat A.Ş. ve diğer
şirketlerden herhangi birinin seçtikleri yönetim kurulu asil üyelerinin
birlikte atacakları üçlü imza ile gerçekleştirileceğinin kararlaştırıldığını,
sözleşme yapıldıktan sonra adi ortaklığın, K... F... adıyla bilinen inşaat
projesine, inşaat ruhsatlarını alarak başladığını, inşaatın halen devam
ettiğini, ancak taraflar arasında çıkan ihtilaf nedeniyle 21.08.2013 tarihinde
yapılan yönetim kurulu toplantısında, oyçokluğu ile alınan 74 sayılı karar ile
24.06.2010 tarihli ilk sözleşmede müvekkili davacı şirkete, davalı A... İnşaat
A.Ş. dışındaki diğer davalı şirketlere göre tanınmış olan imtiyazlı imza
yetkisinin kaldırılarak ve davalı M... Yapı Ltd. Şti. ne imtiyazlı imza yetkisi
verildiğini, bundan sonra bu yeni karar uyarınca, Bakırköy 22. Noterliği'nin
26.08.2013 tarih ve 28979 yevmiye nolu imza sirküleri tanzim edilip yürürlüğe
konulduğunu, halbuki bu yeni kararın TBK.nın 624. maddesi uyarınca oybirliği
ile alınması gerektiğini ileri sürerek; 21.08.2013 tarih ve 74 sayılı Yönetim
Kurulu Kararının ve bu karar uyarınca çıkartılan imza sirkülerinin iptaline
karar verilmesini istemiştir.
Davalı Ö. vekili
cevap dilekçesinde; davanın husumet yokluğu nedeni ile reddini dilemiştir.
Dahili davalı M...
Yapı Ltd. Şti. ile A... İnşaat A.Ş ve diğer davalılarvekili cevap
dilekçelerinde; taraflarca imzalanan adi ortaklık sözleşmesinin 5. maddesinde,
TBK.nın 624/2 maddesinde yer alan düzenlemeye paralel olarak yönetim kurulu
kararlarının asil üyelerin oy çokluğu ile alınacağının kararlaştırıldığını,
iptali istenilen yönetim kurulu kararının da bu düzenlemeye uygun olarak oy
çokluğu ile alındığını, ayrıca adi ortaklığın konusunu oluşturan işler ile
ilgili olarak dava dışı şirketler ile imzalanması gereken sözleşmeleri
imzalamaktan kaçınan ve iş ortaklığının belli dönemlerinde, payına düşen
ödemeyi TOKİ'ye yapmayan ve projenin aksamadan yürümesi için kendileri
tarafından TOKİ'ye yapılan ödemelerin takibine itiraz eden ve itirazın iptali
davaları açılmasına neden olan ve sonuç olarak adi ortaklığın faaliyetini
engelleme çabası içinde bulunan davacı şirkete, Büyükçekmece 2. Noterliği
aracılığı ile 13.05.2013 ve 17.06.2013 tarihli iki ayrı ihtarnamenin
gönderildiğini, adi ortaklık işlerinin yürütülemez hale geldiğini, bu durumun
davalı şirketler için TBK.nın 629. maddesinde düzenlenen haklı sebebi
oluşturduğunu, bu nedenle ileride geri dönülemez sonuçların meydana gelmemesi
için, yönetim yetkisinin 21.08.2013 gün ve 74 sayılı kararla değiştirildiğini
savunarak; davanın reddini istemişlerdir.
Mahkemece; "adi
ortaklığın, davacı ve davalı ticaret şirketler tarafından oluşturulması
nedeniyle, davacı M. ile davalılar Ö. F., Z., A. S. ve Ö.'in aktif ve pasif
dava ehliyetlerinin bulunmadığı, iptali istenen yönetim kurulu kararı ile adi
ortaklık sözleşmesinin temelinde değişiklik yapıldığı, bu tür bir değişikliğin
TBK.nın 624 ve devamı maddeleri gereğince ancak, oy birliği ile yapılabileceği,
davacı tarafın bu değişikliklere onay vermemesi nedeniyle alınan yönetim kurulu
kararının hukuka aykırı olduğu" gerekçesiyle; davacı M.'in açtığı davanın
aktif ve davacı A...-K... İnşaat A.Ş. nin, davalılar Ö. F., Z., A. S. ve Ö.'e
karşı açtığı davanın ise pasif husumet ehliyeti yokluğu nedeniyle reddine,
davacı A...-K... İnşaat A.Ş.'nin davalı A... İnşaat AŞ. ve diğer davalı
şirketler aleyhine açtığı davanın kabulü ile 21.08.2013 gün ve 74 sayılı
yönetim kurulu kararının iptaline, iptal edilen karar uyarınca çıkarılan imza
sirkülerinin tedbiren uygulanmamasına karar verilmiş; hüküm, davalılardan A...
İnşaat A.Ş. ve V... İnşaat Ltd. Şti. ve davalı M... Yapı Ltd. Şti. vekilleri
tarafından temyiz edilmiştir.
Dava; adi ortaklık
da, imtiyazlı ortaklık yönetim yetkisine sahip ortağın, bu yetkisinin
kaldırılmasına ilişkin yönetim kurulu kararının iptali istemine ilişkindir.
Davacı şirket ile
davalı şirketler arasında imzalanan 24.06.2010 tarihli sözleşme ile adi
ortaklığın kurulduğu çekişmesizdir.
24.06.2010 tarihli
Adi Ortaklık Sözleşmesinin 5/3 maddesinde aynen şöyle denilmektedir. "İş
bu ortaklık, işin başından sonuna kadar muhatabı şirket nezdinde ve diğer resmi
ve özel kuruluşlarda olmak üzere 150.000 TL üstünde her türlü temsil ve ilzama,
pilot ortak A... Turizm Sanayi Ve Tic. A.ş. tarafından seçilen yönetim kurulu
asil üyesi ve özel ortaklardan A...-K... İnşaat Tüketim Maddeleri Tic. Ltd.
Şti. tarafından seçilen yönetim kurulu asıl üyesi ve diğer özel ortaklardan
herhangi birinin seçtiği yönetim kurulu asıl üyelerinin birlikte müştereken
şirket ünvanı ya da kaşesi altında atacakları üçlü imza ile
gerçekleştirilebilecektir".
Görüldüğü gibi,
sözleşmenin bu maddesinde pilot ortak davalı A... A.Ş. yanında, davacı
A...-K... İnşaat Ltd. Şti'ne adi ortaklığın 150.000 TL üzerindeki her türlü
işlemi için İmtiyazlı ortak statüsü tanındığı anlaşılmaktadır.
Adi ortaklıkta,
ortaklık kararlarının alınma şeklini düzenleyen TBK.nın 624. maddesinde ise;
"Ortaklığın kararları, bütün ortakların oybirliğiyle alınır.
Sözleşmede kararların
oy çokluğuyla alınacağı belirtilmişse çoğunluk, ortak sayısına göre belirlenir."
hükmünü içermektedir.
Yine adi ortaklıkta
yönetici ortağın, yönetim yetkisinin sınırlandırılmasını düzenleyen TBK.nın
629. maddesinde; "Ortaklık sözleşmesiyle ortaklardan birine verilen
yönetim yetkisi, haklı bir sebep olmaksızın, diğer ortaklarca kaldırılamaz ve
sınırlanamaz.
Ortaklık
sözleşmesinde yetkinin kaldırılamayacağına ilişkin bir hüküm bulunsa bile,
haklı bir sebep varsa, diğer ortaklardan her biri yönetim yetkisini
kaldırabilir.
Haklı sebepler,
özellikle yönetici ortağın görevini aşırı ölçüde ihmal etmesi veya iyi yönetim
için gerekli olan yeteneği kaybetmesi durumlarında vardır." hükmü
bulunmaktadır.
Somut olayda; davacı
şirket, 24.06.2010 tarihli adi ortaklık sözleşmesiyle kendisine verilen
imtiyazlı ortaklık temsil yetkisinin, TBK'nın 624/1. maddesi uyarınca, ancak
oybirliği ile geri alınması gerekirken, yasa hükmüne uyulmadan (150.000 TL nin
üzerindeki işlemlerde ortaklığı temsil ve ilzam etme konusundaki imtiyazlı
yönetim yetkisinin), davalı şirketlerin atadığı asil üyelerin oyçokluğu ile
aldıkları 21.08.2013 tarihli yönetim kurulu kararı ile kaldırıldığını ileri
sürerek iptalini istemekte, davalı şirketler ise; adi ortaklığa ait işlerin
yürütülmesi için gerekli sözleşmeleri gönderilen ihtarnamelere rağmen
imzalamayan ve diğer görevlerini yapmayan davacı şirketin, bu davranışının,
TBK.nın 629. maddesinde düzenlenen haklı sebep oluşturması nedeniyle, davacı
şirkete verilen imtiyazlı yönetim yetkisinin kaldırıldığını, oy çokluğu ile
alınan kararın gerek sözleşmenin 5. maddesine, gerekse TBK. nin 624/2. maddesi
hükmüne uygun olduğunu savunmaktadırlar.
TBK.nın 624/1.
maddesi uyarınca; ortaklığın kararlarını, bütün ortaklar oybirliğiyle
alacaklardır. Ortaklık sözleşmesinin 5. maddesinin 6. paragrafında sözü edilen;
"oyçokluğu ile alınacak kararlar" ortaklığın dışarıya, yani üçüncü
kişiler nezdinde temsil ve ilzamı ile ilgilidir.
Ancak, davalılar,
davacı yönetici imtiyazlı ortağın, adi ortaklık işletmesinin yürütülmesi için
gerekli sözleşmeleri imzalamadığını, iş ortaklığının belli dönemlerinde payına
düşen ödemeleri TOKİ'ye yapmadığını, bu ödemelerin davalı şirketlerce davacı
adına yapıldıktan sonra, davacı ortak şirket aleyhine yaptıkları icra takibine,
davacı şirketin itiraz etmesi nedeniyle, itirazın iptali davaları açmak zorunda
kaldıklarını, bu konuda açtıkları davaların halen devam ettiğini, davacı
şirkete gönderilen ihtarların da sonuçsuz kaldığını ve davacının adi ortaklığın
faaliyetlerini engelleme çabası içinde olduğunu savunmaktadırlar.
TBK.nın 629/1.
maddesinde, ortaklık sözleşmesiyle ortaklardan birine verilen yönetim
yetkisinin haklı bir sebep olmaksızın diğer ortaklarca kaldırılamayacağı ve
sınırlandırılamayacağı kabul edilmekte ise de, aynı maddenin ikinci fıkrasında,
haklı bir neden olması halinde diğer ortaklardan her birinin yönetim yetkisini
kaldırabileceği öngörülmüştür.
O halde, davalılar
davacı şirketin ortaklığın faaliyetlerini engellediğini ve üzerine düşen
edimleri yerine getirmediğini, bu davranışlarıyla adi ortaklığın yükümlülüğünde
olan işleri yapamaz hale geldiğini savunduklarına göre, mahkemece; davalı
ortakların TBK.nın 629. maddesine göre yaptıkları bu savunma üzerinde durulup,
dayandıkları ihtarname ve diğer deliller incelenip, gerekli araştırma ve
inceleme yapılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, TBK.nın 629.
maddesindeki hükümler gözardı edilerek yazılı olduğu gibi hüküm kurulması
isabetsizdir.
SONUÇ: Yukarıda
açıklanan nedenlerle, davalı adi ortaklık şirketlerinin temyiz itirazları
yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nın 428. maddesi gereğince
bozulmasına ve peşin alınan temyiz harçlarının istek halinde temyiz edenlere
iadesine, 09.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.