Özeti : Arkeolojik sit alanında kalan yerlerde yapılan yapılar hakkında, kültür ve tabiat varlıklarını koruma bölge kurullarının işlem tesis etmesinde yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı hakkında. Temyiz İsteminde Bulunan : Kültür ve Turizm Bakanlığı Karşı Taraf : 1- … Turizm Tic. A.Ş. 2- … Gayrimenkul Yat. ve İnş. Tic. Ltd. Şti. Vekili : Av. … İstemin Özeti : Aydın 1. İdare Mahkemesince verilen 20.04.2011 günlü, E:2010/1415, K:2011/711 sayılı kararın, usul ve yasaya uygun olmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir. Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir. Danıştay Tetkik Hakimi : Mehmet Akça Düşüncesi : Temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir. Danıştay Savcısı : Abidin Çelik Düşüncesi : Aydın İli, Didim İlçesi, … Antik kenti III. Derece arkeolojik sit sınırları içinde bulunan otele yapıldığı ileri sürülen ilavelerin kaldırılmasına ilişkin Aydın Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararının yetki yönünden iptaline ilişkin Aydın 1. İdare Mahkemesinin 20.04.2011 günlü, E:2010/1415, K:2011/711 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. 2863 Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nun 9. maddesinde "Koruma Yüksek Kurulunun ilke kararları çerçevesinde koruma bölge kurullarınca alınan kararlara aykırı olarak, korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ve koruma alanları ile sit alanlarında inşaî ve fizikî müdahalede bulunulamaz, bunlar yeniden kullanıma açılamaz veya kullanımları değiştirilemez. Esaslı onarım, inşaat, tesisat, sondaj, kısmen veya tamamen yıkma, yakma, kazı veya benzeri işler inşaî ve fizikî müdahale sayılır", yetki ve yöntemleri belirleyen 10. maddesinde "Her kimin mülkiyetinde veya idaresinde olursa olsun, taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının korunmasını sağlamak için gerekli tedbirleri almak, aldırmak ve bunların her türlü denetimini yapmak veya kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler ve valiliklere yaptırmak, Kültür ve Turizm Bakanlığına aittir". 61.maddesinde "Kamu kurum ve kuruluşları ve belediyeler ile gerçek ve tüzel kişiler, Koruma Yüksek Kurulu ve koruma bölge kurullarının kararlarına uymak zorundadır" hükümleri yer almakta olup aynı Kanunun 57. maddesinde "Korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ve koruma alanları ile sit alanlarına ilişkin uygulamaya yönelik kararlar almak" koruma kurullarının görevleri arasında sayılmıştır. Olayda, koruma kurulunca sit bölgesindeki aykırılıkların Müze Müdürlüğü denetiminde kaldırılmasına karar verildiği, bu kararın uygulanması için üst yazı ile Didim belediyesine gönderildiği, koruma kurulunun uygulamaya yönelik karar almaya yetkisinin bulunduğu, dolayısıyla işlemde yetki yönünden sakatlık bulunmadığı görüldüğünden, idare mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle, temyize konu idare mahkemesi kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Ondördüncü Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosyanın tekemmül ettiği görüldüğünden yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeyerek işin esası hakkında gereği görüşüldü: Dava, Aydın İli, Didim İlçesi, … ada, … parsel sayılı … Antik Kenti III. Derece arkeolojik sit sınırları içinde bulunan yapıda, izinsiz ilaveler yapıldığından bahisle söz konusu ilavelerin ilgili müze müdürlüğü denetiminde kaldırılmasına, izinsiz uygulamaları yapanlar ve yaptıranlar hakkında yasal soruşturma açtırılmasına ilişkin 20.5.2010 günlü, 2893 sayılı Aydın Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararının iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; 2863 sayılı Kanun'un 16. maddesinin yaptığı atıf doğrultusunda, davaya konu imalatlar hakkında yıkım kararı verilmesi yetkisinin Didim Belediye Encümeni' ne ait olduğu, Didim Belediye Encümeni'nin yetkisindeki konu hakkında Aydın Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından tesis edilen dava konusu işlemde yetki unsuru yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare tarafından temyiz edilmiştir. 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nun 9. maddesinde " Koruma Yüksek Kurulunun ilke kararları çerçevesinde koruma bölge kurullarınca alınan kararlara aykırı olarak, korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ve koruma alanları ile sit alanlarında inşaî ve fizikî müdahalede bulunulamaz, bunlar yeniden kullanıma açılamaz veya kullanımları değiştirilemez. Esaslı onarım, inşaat, tesisat, sondaj, kısmen veya tamamen yıkma, yakma, kazı veya benzeri işler inşaî ve fizikî müdahale sayılır.", 10. maddesinde; "Her kimin mülkiyetinde veya idaresinde olursa olsun, taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının korunmasını sağlamak için gerekli tedbirleri almak, aldırmak ve bunların her türlü denetimini yapmak veya kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler ve valiliklere yaptırmak, Kültür ve Turizm Bakanlığına aittir.", 61. maddesinde; "Kamu kurum ve kuruluşları ve belediyeler ile gerçek ve tüzel kişiler, koruma yüksek kurulu ve koruma bölge kurullarının kararlarına uymak zorundadır." hükümleri yer almakta olup, aynı Kanunun 57. maddesinde; " Korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ve koruma alanları ile sit alanlarına ilişkin uygulamaya yönelik kararlar almak." koruma kurullarının görevleri arasında sayılmıştır. Dosyanın incelenmesinden; Aydın İli, Didim İlçesi, … ada … parsel sayılı … Antik Kenti III. Derece arkeolojik sit sınırları içinde bulunan yapıda; 09.03.2010 tarihinde, müze müdürlüğü uzmanlarınca yapılan denetimde; ruhsat ve eklerine aykırı izinsiz ilaveler yapıldığının tespit edildiği, 13.05.2010 tarihinde Aydın Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü uzmanlarınca; Didim Belediyesinde görevli zabıta ve teknik personel eşliğinde mahallinde yapılan incelemelerin sonucunda hazırlanan raporda da; izinsiz ilavelerin yapıldığına yer verildiği, Aydın Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun dava konusu 20.05.2010 günlü, 2893 sayılı işlemi ile izinsiz imalatların müze müdürlüğü denetiminde kaldırılmasına ve uygulamayı yapanlar ve yaptıranlar hakkında yasal soruşturma açılmasına karar verildiği, 25.05.2010 tarihinde de, davaya konu işlemin gereğinin yapılması için üst yazı ile Didim Belediye Başkanlığı'na gönderildiği anlaşılmaktadır. Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri uyarınca koruma bölge kurulları tarafından, koruma alanlarına ilişkin olarak, uygulamaya yönelik karar alınabileceği, alınan kararlar, kamu kurum ve kuruluşları ve belediyeler ile gerçek ve tüzel kişiler bakımından bağlayıcı olduğundan, korunması gerekli kültür ve tabiat varlıkları hakkında, koruma bölge kurullarınca verilen kararların gereğinin ilgili idarelerce yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu durumda; davaya konu işlemde, Aydın Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunca III. Derece arkeolojik sit bölgesinde bulunan yapıdaki aykırılıkların müze müdürlüğü denetiminde kaldırılmasına karar verildiği, bu kararın uygulanması için üst yazı ile Didim Belediyesine gönderildiği, Koruma Bölge Kurulunun, sorumluluğunda bulunan bölgeye ilişkin olarak uygulamaya yönelik karar almaya yetkisinin bulunduğu, dolayısıyla dava konusu işlemde yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmadığından, uyuşmazlığın esasının incelenmesi suretiyle karar verilmesi gerekirken yetki unsuru yönünden işlemin iptali yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle, Aydın 1. İdare Mahkemesince verilen 20.04.2011 günlü, E:2010/1415, K:2011/711 sayılı kararın bozulmasına, dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,kararın tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 28.11.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.