MAHKEMESİ : Yahyalı Asliye Hukuk MahkemesiTARİHİ : 25/04/2013NUMARASI : 2010/12-2013/121Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı menfi tespit davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.Uyuşmazlık, rödevans sözleşmesinden kaynaklanan cezai şart nedeniyle borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.1-Dosya kapsamına toplanan delillere delillerin mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde değildir.2-Davacının yatırım masrafları konusundaki temyiz itirazlarına gelince; Davacı vekili dava dilekçesinde davalı ile aralarında rödevans sözleşmesi imzaladıklarını, davalının bir takım masraflar yaptığını ancak bu masrafların onayının alınmadan masraf edildiğini beyan edilen dönemler için ilişkilerinin olmadığı beyanı ile davalı tarafından 699.588,62 TL cezai şart bedelinin tahsili amacıyla 27.05.2009 tarihinde başlatılan icra takibi nedeniyle borçlu olmadığının tespitini talep etmiştir. Davalı savunmasında taraflar arasında dava konusu maden sahası ile ilgili rödevans sözleşmesi imzaladıkları sözleşmenin davalı tarafından tek taraflı olarak feshedildiğini, sahanın kendilerine teslim edilmediğini, feshin haksız olduğunu ve sözleşmede kararlaştırılan cezai şart bedelinin tahsil edilmesi gerektiğinden bahisle davanın reddini savunmuştur. Mahkemece taraflar arasında 01.05.2009 başlangıç tarihli ve 10 yıl süreli kira sözleşmesinin hukuken geçerli bir sözleşme olup davacının sözleşmeyi her hangi bir sebep göstermeden 15.5.2009 tarihinde feshinin haksız olduğu ve sözleşmenin özel şartlar 7. maddesinde düzenlenen cezai şartın tarafları bağladığı gerekçe gösterilerek davanın reddine karar verilmiştir.Takipte dayanılan ve hükme esas alınan 01.05.2009 başlangıç tarihli ve bir yıl süreli kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sözleşmenin özel şartlar 7. maddesi “Sözleşme kapsamında yükümlülüklerin yerine getirildiği sürece 10 yılda sözleşmenin feshedilemeyeceği… sözleşmenin ruhsat sahibi tarafından haklı bir nedene dayanmaksızın ilk 10 yıllık kati süre içinde feshedilmesi, maden sahasının ve işletme ruhsatının iş bu anlaşma dışında başkaca kişi ya da kişilere kiralanması, devredilmesi ya da benzer sözleşme düzenlenmesi durumunda ise ruhsat sahibi, madenciye işletme devir bedeli miktarı ile o ana kadar yapılmış yatırım miktarının iki katının toplamı kadar cezai şart ödemek zorundadır." şeklinde düzenlenmiştir. Tarafların serbest iradesi ile kararlaştırılanbu cezai şart geçerli olup tarafları bağlar. Davacı kiralayan sözleşmeyi imzalandıktan 15 gün sonra bir sebep göstermeden haksız bir şekilde kira sözleşmesini feshetmiştir. Nitekim mahkemenin kabulü de bu yöndedir. Ancak sözleşmenin 7. maddesine göre cezai şart bedeli, maden sahasına yapılan masraflara ilişkin olup maden sahasında ve haricinde yapılan masrafların tespiti edilmesi ve ödenip ödenmediklerinin belirlenmesi gerekir. Bu durumda mahkemece sözleşmenin 7. maddesi kapsamında maden sahasında yapılan işletme devir bedeli ve yatırım masraflarının tespiti amacı ile konusunda uzman bilirkişi heyeti ile keşif yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru değildir.Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 26.02.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.