Kanun Detayı

Anasayfa / İçtihat / Yargıtay Karar No : 13616 - Karar Yıl 2015 / Esas No : 19176 - Esas Yıl 2014





MAHKEMESİ : ... .. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİTARİHİ : 22/05/2014NUMARASI : 2006/101-2014/319Taraflar arasında görülen davada ... .. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 22/05/2014 tarih ve 2006/101-2014/319 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi davacı vekili ile davalı ... Nak. Ltd. Şti. vekili tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 08/12/2015 günü başkaca gelen olmadığı yoklama ile anlaşılıp hazır bulunan davalılar ... Ulus. Nak. İth. İhr. Ltd. Şti. vekili Av. ... ..., ... ... vekili Av. ... ..., ... ... ve ... Ulus. Nak. ve Tic. Ltd. Şti. vekili Av. ... ... ile davacı ... İş Mak. İnş. Turz. Nak. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. vekili Av. ... ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:Davacı vekili, müvekkili ile davalı ... Uluslararası Nak. İth. İhr.Ltd.Şti. arasında imzalanan 17/06/2005 başlangıç tarihli sözleşme ile müvekkiline ait “teleskopik mobil vincin” Kazakistan'da kullanılmak üzere davalıya kiraladığını, davalı ... Nak.Ltd.Şti'nin de davalı ... ... firması ile imzaladığı 17.06.2005 tarihli sözleşme ile dava konusu vinci bu firmaya kiralamasından sonra vincin Kazakistan'a götürüldüğünü, vincin Kazakistan'da davalı ... firması tarafından kullanılıp kira süresi sonunda Türkiye'ye gönderildiğini, davalı ... firmasının demonte halde bulunan vincin Türkiye’ye nakli için davalı ... Uluslararası Nak.Tic. Ltd. Şti. ile taşıma sözleşmesi imzaladığını, davalı ... ...’a ait, ... ... idaresindeki .. . ... plakalı çekici ve .. .. ... plakalı yarı römork ile taşınan vinç parçalarından tambur-tahrik ünitesinin ağır şekilde hasar gördüğünü, müvekkilinin Ankara'daki işyerinde teslim sırasında müvekkili çalışanı ... ... ile davalı ... ... tarafından vincin hasarlı teslim edildiğine dair 02.11.2005 tarihli tutanak düzenlendiğini, fotoğraf çekildiğini, davalı ... firması ile davalı sigorta şirketi arasında nakliyat emtia sigorta poliçesi düzenlendiğini, poliçenin sigortalısı sıfatıyla davalı sigorta şirketine müracat edildiğinde taşıma konusu emtiada meydana gelen hasarın nasıl oluştuğuna dair belge bulunmadığı gerekçesiyle ödeme yapılmadığını, yetkili servis ... Servis Makine Ltd. Şti.’nin hasarlı parçaların onarılıp eski haline gelmesi için 3-5 ay gibi uzun zaman gerektiğini bildirdiğini, dava konusu vinç hasarlı şekilde teslim edildiği için müvekkilinin dava dışı bir firma ile yaptığı sözleşmeyi feshetmek zorunda kaldığını ileri sürerek, 207.608,00 TL hasar bedeli, 20.000,00 TL değer kaybı, makinenin çalışmamasından dolayı oluşan iş kaybına karşılık 112.392,00 TL olmak üzere toplam 340.000,00 TL'nin olay tarihi olan 02.11.2005 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiş, ıslahla vinç hasar bedeli olarak 233.455,34 TL, iş kaybı bedeli 87.633,00 TL olmak üzere toplam 321.088,34 TL'nin davalılardan tahsilini talep etmiştir.Davalı ... Nak. Ltd. Şti. vekili, kira sözleşmesi hükmüne göre vincin çalışma yerinde işin bitmesi ve müvekkilince kira bedelinin ödenmesi nedeniyle sorumluluğu kalmadığını, dava konusu vincin 19.10.2005 tarihinde davalı İbrakom firmasınca davalı ... Uluslararası Nak. Tic. Ltd. Şti.'ne tam ve sağlam şekilde teslim edildiğini, buna dair beyanname düzenlendiğini, araçların yurda girişinde de gümrük beyannamesinde herhangi bir hasar açıklaması yazılmadığını, hamule senedinde malın taşıyıcıya hasarlı teslim edildiğine dair bir ihtirazi kayıt düşülmediğinden tam ve sağlam alındığı yolunda karine oluştuğunu, talep edilen hasar bedelinin fahiş olduğunu, olay tarihinden faiz istenemeyeceğini, davacının iş kaybı talebi ile ilgili olarak başka firma ile sözleşme yaptığını kanıtlaması gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.Davalı Sigorta şirketi vekili, hasarın nakliye sırasında meydana geldiğinin davacı tarafından ispat edilmesi gerektiğini, dava konusu vinçteki hasarın ne zaman ne şekilde meydana geldiğinin ispat edilmediğini savunarak, davanın reddini istemiştir.Diğer davalılar vekilleri,ayrı ayrı davanın reddini istemiştir.Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamına göre, alınan üç bilirkişi kurulu raporunda da davalı ... Ltd. Şti.'nin davacı ile yaptığı kira sözleşmesi kapsamında oluşan zararın tamamından sorumlu olduğu yönünde görüş bildirildiği, birbirini doğrulayan ilk 2 raporda açıklandığı ve mahkemece benimsendiği üzere, dava konusu vinç parçalarının nakliyatı yapan firmaya teslimi sırasında korunması gereken özelliklerinin belirlenmesi ve delillendirilmesi hususunda gerekenlerin yapılmamış olduğu gözönüne alındığında hasarlı vinç parçasının nakliye sırasında hasarlandığına dair bir bilgi ve bulgunun bulunmadığı, bu nedenle nakliye işleminde yer alan davalılardan ... Uluslararası Nakliye Tic. Ltd. Şti., diğer davalılar ve sigorta şirketinin oluşan zarardan davacıya karşı sorumlu tutulamayacakları, “hasar bedeli” kalemi ıslah dilekçesi ile artırılmasına rağmen harç ikmal edilmediği için istem dava dilekçesinde açıklandığı üzere 207.608,00 TL olarak kabul edilerek bu miktara ve 1.raporda belirtilen 87.633,00 TL iş kaybı nedeniyle oluşan zarar da eklenerek 295.241,00 TL’nin taraflar arasındaki kira sözleşmesi kapsamında sorumluluğu bulunan ... Uluslararası Nakliyat İhr. İth. Ltd. Şti.’ninden tahsiline karar verilmesi gerektiği kanaatiyle davalı ... Nak. Ltd.Şti aleyhine açılan davanın kısmen kabulü ile 295.241,00 TL'nin dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte tahsiline, fazlaya dair istemin ve diğer davalılar hakkındaki davanın reddine karar verilmiştir.Kararı, davacı vekili ile davalı ... Nak. Ltd. Şti. vekili temyiz etmiştir.1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve taşımayı gerçekleştiren aracın maliki ... ...'ın taşıma akdinin tarafı olmamasına, somut uyuşmazlığa uygulanacak CMR Konvansiyunu hükümleri uyarınca davalı taşıyan ... Uluslararası Nak.Tic. Ltd. Şti. ve davalı sürücü ... ...'dan iş kaybı zararının istenemeyecek olmasına göre davacı vekilinin aşağıdaki (2) ve (3) nolu bentlerin kapsamı dışında kalan, davalı ... Nak. Ltd. Şti. vekilinin aşağıdaki (4) nolu bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.2- Dava, davacıya ait vincin Kazakistan'da kullanılmak üzere davalı ... Nak.Ltd.Şti.'ne kiralanmasından sonra davalı ... Nak.Ltd.Şti'nce davalı ... ... firmasına kiralanıp Kazakistan'a götürülerek kullanılması akabinde Türkiye'ye gönderilmesi için davalı ... Uluslararası Nak.Tic. Ltd. Şti. ile taşıma sözleşmesi imzalanıp davalı ... ...’a ait, sürücü ... ... idaresindeki araçla taşınması sonrasında davacıya hasarlı teslim edilmesinden dolayı hasar bedeli ve iş kaybı zararının tahsili istemine ilişkindir.Yukarıda yapılan özetten de anlaşılacağı üzere dava konusu vincin davalı ... Nak.Ltd.Şti.'ne kiralandığı, davalı ... Nak. Ltd. Şti.'nce diğer davalı ... ... firmasına kiralanıp Kazakistan'a götürüldüğü, iş bitiminde davalı ... firmasının vincin Türkiye’ye nakli için davalı ... Uluslararası Nak. Tic. Ltd. Şti. ile taşıma sözleşmesi imzaladığı, davalı ... ...’a ait, ... ... idaresindeki araçla taşındığı, davalı ... ...'nin de nakliyat emtia sigorta poliçesi tanzim ettiği uyuşmazlık konusu değildir. Davacı taraf dava konusu vincin Kazakistan'dan Türkiye'ye taşınıp müvekkilinin Ankara'daki işyerine teslimi sırasında hasarlı olduğunu iddia etmiş, bu duruma delil olmak üzere 02.11.2005 tarihli davalı sürücü ... ...'ın imzasını taşıyan “tutanak” başlıklı belgeyi ibraz etmiştir. Davalı sürücü belgeyi ve imzasını inkar etmemiştir. Davalı ... Uluslararası Nak. Tic. Ltd. Şti. diğer davalı İbrakom firması ile imzaladığı taşıma sözleşmesi uyarınca dava konusu vincin Kazakistan'dan Türkiye’ye naklini üstlenmiş olup dava konusu taşımaya ilişkin düzenlenen hamule senedi incelendiğinde vincin taşınmak üzere teslim alındığı sırada hasarlı olduğuna dair herhangi bir kayıt düşülmediği görülmüştür.Söz konusu taşıma Kazakistan Türkiye arasında gerçekleştiğinden somut uyuşmazlığın CMR Konvansiyonu hükümlerine göre çözümlenmesi gerekmektedir. Taşıyıcının mesuliyeti, anılan sözleşmenin 17 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Buna göre taşıyıcı yükü teslim aldığı andan, teslim edilinceye kadar malların kısmen veya tamamen kaybından veya hasarından veya gecikmesinden dolayı sorumludur. Açıklanan bu sorumluluk kapsamında istenebilecek tazminat ve tazminatın hesaplanma şekli de CMR'nin 23-28. maddelerinde hükme bağlanmıştır. Anılan maddeler uyarınca taşıyıcının sorumluluğu sınırsız değildir. Buna göre, CMR’de temel ilke taşıyıcının gerçek zararı aşmamak üzere sınırlı sorumlu olması, meydana gelen gerçek zararın anılan maddelerde belirlenen sınırlı sorumluluk miktarını aşması halinde taşıyıcının, anlaşma uyarınca sınırlı sorumluluk miktarı kadar sorumlu olmasıdır. Taşıyıcının sorumluluğunun bu şekilde sınırlandırılmış olmasına rağmen anlaşmada düzenlenen istisnai durumlarda bu ilke uygulanmayacaktır. Bu durumlar, 24. maddede düzenlenen belli bir ücret karşılığında sevk mektubuna sınırı geçen bir değerin beyan edilmesi ile 29. maddede düzenlenen hasarın taşıyıcının kötü hareketinden veya isteyerek kötü harekete eşdeğer sayılan kusurundan kaynaklanması halinde taşıyıcı sorumluluğu kaldıran, sınırlayan hükümlerden yararlanamayacaktır. Anılan maddeler uyarınca somut olay değerlendirildiğinde taşıyıcının sınırlı sorumluluk halini kaldıran istisnai durumların somut olayda bulunmadığı anlaşılmaktadır.Ayrıca CMR Konvansiyonu'nun 3. maddesinde “Bu Sözleşmenin uygulanması bakımından tasımacı, çalıştırdığı kişilerin ve taşımanın yapılması için hizmetlerinden yararlandığı diğer kimselerin görevleri sırasında hareket ve ihmallerinden sanki bu hareket ve ihmalleri kendisi yapmıs gibi sorumlu olacaktır” hükmü, 28/ maddesinde ise “ İlgili yasaya göre, bu Sözleşmeye göre yapılan taşımadan oluşan zarar, hasar veya gecikme, mukavele dışı bir isteme yol açtığı hallerde taşımacı, sorumluluğunu kaldıran veya ödeyeceği tazminatı tespit eden yahut da sınırlayan bu Sözleşme hükümlerinden yararlanabilir. Madde 23`de belirtilen koşullara göre taşımacının sorumlu oldugu kişilerden birinin zarar, hasar veya gecikmeden dolayı, mukavele dışı sorumluluğu söz konusu olduğu hallerde, bu kişi taşımacının sorumluluğunu kaldıran veya ödeyecegi tazminatı tespit eden yahut sınırlayan Sözleşme hükümlerinden yararlanabilir” hükmü düzenlenmiştir. Bu durumda mahkemece, açıklanan hususlar ve ilgili CMR hükümleri nazara alınmak suretiyle davalı taşıyan ... Uluslararası Nak. Tic. Ltd. Şti. ve davalı sürücü ... ...'ın sorumluluğunun tayini gerekirken, anılan yönler üzerinde durulmadan haklarındaki davanın yazılı gerekçe ile reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.Yine davalı ... ...'ne yönelik dava, nakliyat emtia sigorta poliçesine dayalı olarak açılmıştır. Davalı sigorta şirketi dava konusu sigorta poliçesi ile davacıya ait vincin .. . .... plakalı çekici ve .. .. ... plakalı yarı römork ile Kazakistan'dan Türkiye'ye taşınması sırasında uğrayacağı nakliyat hasarlarına ilişkin teminat vermiştir. Teminat altına alınan vincin poliçe kapsamındaki taşıma sırasında hasarlandığının sabit olmasına göre davalı sigorta şirketinin sorumluluğunun bu çerçevede değerlendirilmesi gerekirken dosya kapsamına uygun düşmeyen yazılı gerekçe ile davalı sigorta şirketi hakkındaki davanın reddine karar verilmesi de doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.3-Davacı vekili, dava dilekçesinde 207.608,00 TL hasar bedeli, 20.000,00 TL değer kaybı, makinenin çalışmamasından dolayı oluşan iş kaybına karşılık 112.392,00 TL olmak üzere toplam 340.000,00 TL'nin faizi ile birlikte davalılardan tahsilini talep etmişken, 25.03.2014 tarihli celse ibraz edilen ıslah dilekçesi ile vinç hasar bedeli olarak 233.455,34 TL, iş kaybı bedeli 87.633,00 TL olmak üzere toplam 321.088,34 TL'nin davalılardan tahsilini talep etmiştir. Ancak ıslah harcı yatırılmamıştır. Mahkemece, “hasar bedeli” kalemi ıslah dilekçesi ile artırılmasına rağmen harç ikmal edilmediği için istem dava dilekçesinde açıklandığı üzere 207.608,00 TL olarak kabul edilerek hüküm kurulmuş ise de Harçlar Kanunu, harç alınmasını veya tamamlanmasını yanların isteklerine bırakmamış; değinilen yönün mahkemece kendiliğinden (re'sen) gözetilmesini hükme bağlamıştır. Harçlar Kanunu'nun 30'uncu maddesinde peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmayacağı, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 409'uncu maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulmasının, noksan olan harcın ödenmesine bağlı olduğu, Harçlar Kanunu'nun 32'nci maddesinde de yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılmayacağı hükmü düzenlenmiştir. Bu itibarla mahkemece, anılan hükümler nazara alınmadan davacı vekilinin ıslah talebi konusunda yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, kararın davacı yararına bozulması gerekmiştir.4- Mahkemece 14.03.2013 ve 01.10.2013 tarihli ara kararlar uyarınca davalı ... Nak. Ltd. Şti.'nce yatırılmasına karar verilen ve anılan davalı tarafından 16.04.2013 tarihinde yatırılan 2.500,00TL ile 25.10.2013 tarihinde yatırılan 750,00 TL yargılama giderinin davalı ... Nak. Ltd. Şti. tarafından yatırıldığı nazara alınmadan sanki davacı tarafça yatırılmış gibi kabul edilerek davalı ... Nak. Ltd. Şti.'nden tahsili ile davacı tarafa verilmesi şeklinde hüküm kurulması doğru görülmemiş, kararın davalı ... Nak. Ltd. Şti. yararına bozulması gerekmiştir.SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin ve davalı ... Nak. Ltd. Şti. vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) ve (3) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, (4) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı .... Nak. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın anılan davalı yararına BOZULMASINA, takdir olunan 1.100 TL duruşma vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, ödedikleri temyiz peşin harcın istekleri halinde temyiz edenlere iadesine, 17/12/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.