4. Daire 2011/7308 E. , 2014/4091 K.YEMINLI MALI MÜŞAVIR,KURUMLAR VERGISI,LIMITED ŞIRKET,VERGI ZIYAI CEZASI,ÖZEL USULSÜZLÜK CEZASI,MÜŞTEREK VE MÜTESELSIL SORUMLU
Temyiz Eden : Fatsa Vergi Dairesi Müdürlüğü
Karşı Taraf : …
İstemin Özeti : Yeminli Mali Müşavir olan davacı
adına tam tasdik raporu düzenlediği … Su Ürünleri Ticaret Sanayi Limited
Şirketi'nin vergi borçları nedeniyle müşterek ve müteselsil sorumlu
sıfatıyla düzenlenip, tebliğ edilen ödeme emirlerinin iptali istemiyle
dava açılmıştır. Ordu Vergi Mahkemesinin 08/06/2011 günlü ve E:2011/64,
K:2011/585 sayılı kararıyla; yükümlü şirket adına bulunan matrah
farkının, müstahsillerden yapmış olduğu kum midyesi alışlarına ilişkin
müstahsil makbuzlarının bir kısmının maliyetlerin artırılması amacıyla
normal piyasa fiyatının üzerinde düzenlenerek ve işçilik gideri yüksek
gösterilerek maliyetlerin yükseltilmesinden kaynaklandığı, özel
usulsüzlük cezasının, belli miktarın üzerindeki ödemelerinin banka veya
finans kurumları aracılığıyla yapılmadığı ileri sürülerek kesildiği,
yargı harçlarının ise, söz konusu vergi ve cezalara ilişkin olarak
davacının tasdik raporunu düzenlediği şirket tarafından açılan davalara
ilişkin olduğu dolayısıyla yeminli mali müşavirlerin inceleme
yetkilerinin vergilendirmeye esas alınan belge, kayıt düzeni ve matrah
tespitinde dikkate alınması gerekli işlemlerin, muhasebe usul ve
esasları ile kanunlarda belirtilen düzenlemelere uygunluğu konusunda
biçimsel inceleme yapmaktan ibaret olduğu ve sorumluluklarının tam
tasdik raporuyla tasdik ettikleri iş ve işlemler yönünden sınırlı
tutulduğu, olayda belirtilen hususların davacının verdiği hizmet ile
ilgisinin bulunmadığı sonuç ve kanaatine ulaşıldığından davacı adına
müşterek ve müteselsil sorumlu sıfatıyla düzenlenen ödeme emirlerinde
hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle ödeme emirlerinin iptaline karar
verilmiştir. Davalı İdare, düzenlenen ödeme emirlerinin usul ve yasaya
uygun olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir.
Savunmanın Özeti : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
Tetkik Hakimi Hülya Z. Yıldırım'ın Düşüncesi : Temyiz
dilekçesinde öne sürülen hususlar, temyize konu mahkeme kararının
bozulmasını sağlayacak nitelikte bulunmadığından temyiz isteminin reddi
gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dördüncü Dairesince gereği görüşüldü:
Yeminli Mali Müşavir olan davacı adına tam tasdik raporu düzenlediği …
Su Ürünleri Ticaret Sanayi Limited Şirketi'nin vergi borçları nedeniyle
müşterek ve müteselsil sorumlu sıfatıyla düzenlenip, tebliğ edilen
ödeme emirlerinin iptaline karar veren Vergi Mahkemesi kararı temyiz
edilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 227'nci maddesinin birinci
fıkrasında, 3568 sayılı Kanuna göre yetki almış meslek mensuplarınca
mükelleflerin beyannamelerinin imzalatılması ve işlemlerinin tasdik
edilmesi konusunda Maliye Bakanlığına yetki verilmiş olup, maddenin
ikinci fıkrasında ise "Yukarıdaki fıkra hükümlerine göre beyannameyi
imzalayan veya tasdik raporunu düzenleyen meslek mensupları,
imzaladıkları beyannamelerde veya düzenledikleri tasdik raporlarında yer
alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını teşkil
eden belgelere uygun olmamasından dolayı ortaya çıkan vergi ziyaına
bağlı olarak salınacak vergi, ceza, gecikme faizlerinden mükellefle
birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulurlar" denilmiş ve
benzer bir düzenlemeye 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest
Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu'nun 12'nci
maddesinde de yer verilmiştir.
3568 sayılı Kanun'un 1'inci maddesinde Kanun’un amacı, 2'nci
maddesinde ise mesleğin konusu düzenlenmiştir. Bu Kanun’un 12’nci
maddesine dayanılarak düzenlenen, Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik
Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar
Hakkında Yönetmelik, 2 Ocak 1990 tarih ve 20390 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan Yönetmeliğin 1'inci maddesinde
amaç ve kapsam açıklanmış, 4'üncü maddesinde ise tasdikle ilgili
açıklamalara yer verilmiştir. Bu maddede tasdik, "gerçek veya tüzel
kişilerin veya bunların teşebbüs ve işletmelerinin yeminli mali
müşavirlerce denetleme ilke ve standartlara göre uygunluk yönünden
incelenmesi, bu inceleme sonuçlarına dayanılarak tasdik kapsamına giren
konuların ve belgelerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığının imza ve mühür
kullanmak suretiyle tespiti ve rapora bağlanması" olarak tanımlanmış,
maddenin üçüncü fıkrasında ise, tasdik edilmiş konu ve belgelerin kamu
idaresinin yetkililerince tasdikin kapsamı ölçüsünde incelenmiş olarak
kabul edileceği belirtilmiştir. Yönetmeliğin 5’inci maddesinde tasdikin
amacı belirlendikten sonra, 12'nci ve müteakip maddelerinde yeminli mali
müşavirlerin yetkileri ve tasdike ilişkin kanıt toplama ve denetim
teknikleri açıklanmıştır.
Anılan düzenlemelerin birlikte incelenmesinden, yeminli mali
müşavirlerin işlemlerini tasdik ettikleri mükelleflerle ilgili olarak
her türlü inceleme ve araştırma yetkilerinin bulunduğu, tasdik edilmiş
işlemlerin bu tasdik kapsamında kamu idarelerince de incelenmiş olarak
kabul edileceği, ancak tasdik esnasında kasten veya mesleğin
gerektirdiği dikkat ve özenin gösterilmemesi sonucu vergi ziyaı
bulunması halinde ise, ziyaa uğratılan vergi ve kesilen cezaların
kesinleşmesinden sonra vadesinde ödenmemesi durumunda bu vergi ve
cezalardan dolayı mükellefle birlikte müşterek ve müteselsil sorumlu
sıfatıyla ödeme emri ile takip edileceği sonucuna varılmaktadır.
İncelenen dosyadan, davacının tam tasdik sözleşmesi imzalayarak
kurumlar vergisi yönünden işlemlerini tasdik ettiği … Su Ürünleri
Ticaret Sanayi Limited Şirketi'nin işlemlerinin incelenmesi sonucu,
şirketin müstahsil makbuzları yaptığı kum midyesi ve hamsi alışları ile
ilgili olarak yapılan karşıt incelemelerde, alış yapıldığı belirtilen
müstahsillerin tanınmadığı, fiilen bu işi yapmadıkları ya da firmaya mal
tesliminde bulunmadıklarının ve müstahsil makbuzlarında yer alan alış
fiyatlarının yüksek olduğunun tespiti üzerine iç hamsi ve midye
üretimine ilişkin randıman incelemesi yapıldığı, iç hamsi üretimine
ilişkin randıman farkı bulunmamakla birlikte kum midyesinde maliyetin
şişirildiğinin tespit edildiği ayrıca davacı şirkette çalışmayan
işçilere ait ücretlerin gider olarak kaydedildiğinin tespiti üzerine
satılan malın maliyeti düzeltilerek ve fazla kaydedilen işçi ücretleri
giderlerden çıkarılmak suretiyle bulunan matrah üzerinden şirket adına
tarhiyat yapıldığı anlaşılmıştır. Öte yandan, davacı şirket tarafından
2004 yılına ait vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisi, aslı aranmayan
geçici vergi üzerinden kesilen vergi ziyaı cezası ve özel usulsüzlük
cezasına karşı açılan davalardan, davacı şirket tarafından 6111 sayılı
Kanun’dan yararlanılarak vazgeçildiğinden temyiz aşamasında karar
verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Şirket hakkında yapılan tarhiyatın kesinleşmiş olması, yeminli mali
müşavir adına düzenlenen ödeme emrine karşı açılan davada, tasdikle
ilgili sorumluluğun yerine getirildiğine ilişkin iddiaların
incelenmesine engel değildir. Tasdikle ilgili sorumluluğun yerine
getirilip getirilmediğini söyleyebilmek için ise öncelikle vergi
inceleme raporuyla tespit edilen ve vergi ziyaına yol açılan hususların
incelenmesi gerekmektedir. Ancak bu yönde yapılacak bir incelemeden
sonra yeminli mali müşavir olan davacının düzenlediği tasdik raporuyla
karşılaştırma yapılarak, mesleğin gerektirdiği özeni göstermesi halinde
vergi ziyaına yol açılan işlemleri ortaya çıkarıp çıkaramayacağı tespit
edilebilecektir.
Vergi Mahkemesince, yeminli mali müşavir olan davacının
sorumluluğunun genel hatlarıyla kayıtlar ve belgelerdeki uyumsuzluk ile
sınırlı olduğu, inceleme raporunda belirtilen fiillerden sorumlu
tutulamayacağı gerekçesiyle ödeme emirlerinin iptaline karar verilmiş
ise de; yukarıda belirtilen kanun ve yönetmelik hükümleri uyarınca,
tasdik edilmiş konu ve belgelerin kamu idaresinin yetkililerince
tasdikin kapsamı ölçüsünde incelenmiş olarak kabul edileceğini belirtir
derecede yeminli mali müşavirlere yetki verilip, sorumluluk yüklendiği
gibi; incelenen dosyada davacının kurumlar vergisi beyannamesi tasdik
raporu düzenlediği şirketin, müstahsil makbuzu ile alımını
gerçekleştirdiği emtiaya ilişkin maliyet ve işçi ücretlerinin eleştiri
konusu yapıldığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, Vergi Mahkemesince, davacının düzenlediği kurumlar
vergisi beyannamesi tasdik raporuyla, … Su Ürünleri Ticaret Sanayi
Limited Şirketi hakkında düzenlenen inceleme raporunda eleştiri konusu
edilen hususlar incelenmek ve karşılaştırılmak suretiyle davacının yasal
sorumluluk yüklendiği hususlarda yeminli mali müşavirlik mesleğinin
gerektirdiği özeni gösterip göstermediği ve yükümlü şirketin 6111 sayılı
Kanun’dan yararlanma talebiyle verdiği dilekçe üzerine yapılandırılan
vergi borçlarının ödenip ödenmediği araştırılarak bir karar verilmesi
gerekmektedir.
Bu nedenle, temyiz isteminin kabulüyle Ordu Vergi Mahkemesinin
08/06/2011 günlü ve E:2011/64, K:2011/585 sayılı kararının bozulmasına,
03/06/2014 gününde esasta ve gerekçede oybirliğiyle karar verildi.